hamburger

MPSC Philosophy Syllabus 2023, Download Paper 1 & 2 Syllabus in Marathi

By BYJU'S Exam Prep

Updated on: September 25th, 2023

MPSC Philosophy Syllabus: MPSC Philosophy syllabus focuses on topics and issues related to the evolution and history of philosophy and its impact on the culture of India. Philosophy is a popular optional subject because part of it overlaps with other general studies and essay papers. Furthermore, MPSC Philosophy is a static syllabus, so candidates do not need to prepare for the current affairs section. Moreover, MPSC Philosophy Syllabus is concise, and preparation resources are readily available.

This article provides you with the detailed MPSC Philosophy Syllabus for MPSC Exam and the MPSC Philosophy Syllabus PDF in Marathi & English. 

हा लेख तुम्हाला MPSC परीक्षेसाठी तपशीलवार MPSC तत्त्वज्ञान अभ्यासक्रम आणि MPSC तत्त्वज्ञान पर्यायी अभ्यासक्रम PDF मराठी आणि इंग्रजीमध्ये प्रदान करतो

Download MPSC Philosophy Syllabus PDF

Candidates can download the MPSC Syllabus for philosophy optional subject from the link below and take a printout to ensure every topic is covered properly. 

MPSC Philosophy Syllabus, Download PDF (English)

MPSC Philosophy Syllabus, Download PDF (Marathi)

MPSC Philosophy Syllabus 2023

The main part of the MPSC philosophy subject is the static format. You will not need to create philosophical topics with current affairs. You will get interested while preparing for this topic. This will also help you in your essay. There are plenty of study materials available for preparation.

The syllabus of MPSC Philosophy optional is very short and systematic. This subject is divided into two papers. Paper 1 is for 250 marks & paper 2 is also for 250 marks. A total of 500 marks are given combinedly. The exam is of a descriptive type. Three hours are allotted for each paper.

MPSC Philosophy Syllabus Topics
MPSC Philosophy Syllabus Paper 1 History and Problems of Philosophy
MPSC Philosophy Syllabus Paper 2
Socio-Political Philosophy
Philosophy of Religion

MPSC तत्वज्ञान अभ्यासक्रम: आढावा

MPSC तत्वज्ञान विषयाचा मुख्य भाग म्हणजे स्थिर स्वरूप. तुम्हाला चालू घडामोडींसह तात्विक विषय तयार करण्याची गरज नाही. या विषयाची तयारी करताना तुम्हाला स्वारस्य मिळेल. हे तुम्हाला तुमच्या निबंधातही मदत करेल. तयारीसाठी भरपूर अभ्यास साहित्य उपलब्ध आहे.

एमपीएससी तत्वज्ञानाचा पर्यायी अभ्यासक्रम अतिशय लहान आणि पद्धतशीर आहे. हा विषय दोन पेपरमध्ये विभागला आहे. पेपर 1 हा 250 गुणांचा आहे आणि पेपर 2 देखील 250 गुणांचा आहे. एकूण 500 गुण एकत्रितपणे दिले जातात. परीक्षा वर्णनात्मक प्रकारची असते. प्रत्येक पेपरसाठी तीन तास दिले आहेत.

एमपीएससी तत्वज्ञान अभ्यासक्रम विषय
एमपीएससी तत्त्वज्ञान अभ्यासक्रम पेपर 1
तत्वज्ञानाचा इतिहास आणि समस्या
एमपीएससी तत्वज्ञान अभ्यासक्रम पेपर 2
सामाजिक-राजकीय तत्वज्ञान
धर्माचे तत्वज्ञान

MPSC Philosophy Syllabus for Paper 1

Paper 1 of the MPSC Philosophy focuses on the history of philosophy and the problems that take place in philosophy. You need to study the opinions of various thinkers and their philosophical thinking. Indian philosophy is a very important part. MPSC Philosophy Paper 1 syllabus is provided below:

height=738

MPSC Philosophy Syllabus for Paper 2

There are two sections in paper 2 of the MPSC Philosophy, one is Socio‐Political Philosophy, and the other is Philosophy of Religion. There will be two compulsory questions in both sections. MPSC Philosophy Paper 2 syllabus is provided below:

height=594

एमपीएससी तत्त्वज्ञान अभ्यासक्रम पेपर 1

एमपीएससी तत्त्वज्ञानाच्या पेपर 1 मध्ये तत्त्वज्ञानाचा इतिहास आणि तत्त्वज्ञानात घडणाऱ्या समस्यांवर लक्ष केंद्रित केले आहे. विविध विचारवंतांची मते आणि त्यांची तात्त्विक विचारसरणी यांचा अभ्यास करण्याची गरज आहे. भारतीय तत्त्वज्ञान हा एक अतिशय महत्त्वाचा भाग आहे.एमपीएससी फिलॉसॉफी पेपर 1 चा अभ्यासक्रम खाली दिला आहे:

पेपर-I: तत्वज्ञानाचा इतिहास आणि समस्या

प्लेटो आणि अॅरिस्टॉटल- कल्पना; पदार्थ; फॉर्म आणि मॅटर; कार्यकारणभाव; वास्तविकता आणि संभाव्यता.

बुद्धिवाद (डेकार्तेस, स्पिनोझा, लिबनिझ): कार्टेशियन पद्धत आणि निश्चित ज्ञान; पदार्थ; देव; मन-शरीर द्वैतवाद; निश्चयवाद आणि स्वातंत्र्य.

अनुभववाद (लॉक, बर्कले, ह्यूम)- ज्ञानाचा सिद्धांत; पदार्थ आणि गुण; स्वत: आणि देव; संदिग्धता.

कांत- सिंथेटिक अगोदर निर्णय घेण्याची शक्यता; जागा आणि वेळ; श्रेणी; कारणाच्या कल्पना; अँटीनोमी; देवाच्या अस्तित्वासाठी पुराव्यांवर टीका.

हेगेल- द्वंद्वात्मक पद्धत; निरपेक्ष आदर्शवाद.

मूर, रसेल आणि अर्ली विटगेनस्टाईन- सामान्य ज्ञान संरक्षण; आदर्शवादाचे खंडन; तार्किक अणुवाद; तार्किक बांधकामे; अपूर्ण चिन्हे; चित्र; थिअरी ऑफ अर्थ; सांगणे आणि दाखवणे.

तार्किक सकारात्मकता- व्हेरिफिकेशन थियरी ऑफ मीनिंग; मेटाफिजिक्सचा नकार; आवश्यक प्रस्तावांचा भाषिक सिद्धांत.

विटगेनस्टाईन नंतर – अर्थ आणि उपयोग; भाषा-खेळ; खाजगी भाषेची टीका.

फेनोमेनोलॉजी (हसरल)- पद्धत; तत्वांचा सिद्धांत; मानसशास्त्र टाळणे.

अस्तित्ववाद (Kierkegaard, Sarte, Heidegger)- अस्तित्व आणि सार; निवड, जबाबदारी आणि प्रामाणिक; अस्तित्व; जगात असणे आणि लौकिकता.

क्विन आणि स्ट्रॉसन- अनुभववादाची टीका; मूलभूत तपशील आणि व्यक्तींचा सिद्धांत.

कार्वाक – ज्ञानाचा सिद्धांत; अतींद्रिय घटकांचा नकार.

जैन धर्म- वास्तवाचा सिद्धांत; सप्तभांगीनया; बंधन आणि मुक्ती.

बौद्ध धर्माच्या शाळा- प्रातः इत्यसमुत्पाद; क्षनिकवाद, नैरत्म्यवाद.

न्याय-वैसेसिक- श्रेण्यांचा सिद्धांत; देखावा सिद्धांत; प्रमानाचा सिद्धांत; स्व, मुक्ती; देव; देवाच्या अस्तित्वाचे पुरावे; कार्यकारणाचा सिद्धांत; निर्मितीचा परमाणु सिद्धांत.

सांख्य प्राकृत; पुरूष; कार्यकारणभाव; मुक्ती.

योग; चित्त; चित्तवृत्ति; क्लासस; समाधी; कैवल्य.

मीमांसा- ज्ञानाचा सिद्धांत.

वेदांताच्या शाळा- ब्रह्म; ईश्वरा; आत्मा; जिवा; जगत; माया; अविदा; अध्यास; मोक्ष; अर्थसिद्धी; पंचविधाभेद

अरबिंदो- उत्क्रांती, उत्क्रांती; अविभाज्य योग.

एमपीएससी तत्त्वज्ञान अभ्यासक्रम पेपर 2

एमपीएससी फिलॉसॉफीच्या पेपर 2 मध्ये दोन विभाग आहेत, एक म्हणजे सामाजिक-राजकीय तत्त्वज्ञान आणि दुसरे म्हणजे धर्माचे तत्त्वज्ञान. दोन्ही विभागात दोन अनिवार्य प्रश्न असतील. एमपीएससी फिलॉसॉफी पेपर 2 चा अभ्यासक्रम खाली दिला आहे.

पेपर 2 (विषय कोड 1046)

1. सामाजिकराजकीय तत्वज्ञान

  • सामाजिक आणि राजकीय आदर्श-
  • समानता, न्याय, स्वातंत्र्य.
  • सार्वभौमत्व-
  • ऑस्टिन, बोडिन, लास्की, कौटिल्य.
  • वैयक्तिक आणि राज्य-
  • अधिकार; कर्तव्ये आणि जबाबदारी.
  • शासनाचे स्वरूप-
  • राजेशाही; धर्मशास्त्र आणि लोकशाही.
  • राजकीय विचारधारा-
  • अराजकतावाद; मार्क्सवाद आणि समाजवाद.
  • मानवतावाद; धर्मनिरपेक्षता; बहु-सांस्कृतिकता.
  • गुन्हा आणि शिक्षा-
  • भ्रष्टाचार, सामूहिक हिंसाचार, नरसंहार, फाशीची शिक्षा.
  • विकास आणि सामाजिक प्रगती.
  • लिंगभेद-
  • स्त्री भ्रूणहत्या, जमीन आणि मालमत्ता हक्क; सक्षमीकरण.
  • जातिभेद-
  • गांधी आणि आंबेडकर.

2. धर्माचे तत्वज्ञान

  • देवाच्या कल्पना –
  • गुणविशेष; मनुष्य आणि जगाचा संबंध. (भारतीय आणि पाश्चात्य).
  • देवाच्या अस्तित्वाचे पुरावे आणि त्यांची टीका (भारतीय आणि पाश्चात्य).
  • वाईटाची समस्या.
  • आत्मा –
  • अमरत्व; पुनर्जन्म आणि मुक्ती.
  • कारण, प्रकटीकरण आणि विश्वास.
  • धार्मिक अनुभव-
  • निसर्ग आणि वस्तू (भारतीय आणि पाश्चात्य).
  • देवाशिवाय धर्म.
  • धर्म आणि नैतिकता.
  • धार्मिक बहुलवाद आणि परिपूर्ण सत्याची समस्या.
  • धार्मिक भाषेचे स्वरूप-
  • अॅनालॉगिकल आणि सिम्बॉलिक; संज्ञानात्मक आणि गैर-संज्ञानवादी.

How to prepare for MPSC Philosophy Syllabus

The MPSC philosophy syllabus is divided into 4 parts, namely Indian Philosophy, Western Philosophy, Religious Philosophy & Social-Political Philosophy. Below we have given the MPSC Preparation strategy for the MPSC Philosophy syllabus:

  • इंडियन फिलॉसॉफी आणि वेस्टर्न फिलॉसॉफी- या दोन्ही विषयांचा समावेश यूपीएससी तत्त्वज्ञानाच्या अभ्यासक्रमाच्या पेपर 1 मध्ये करण्यात आला आहे. या विषयाची तयारी करताना चांगली पुस्तके आणि ऑनलाइन संसाधनांचे अनुसरण करणे उपयुक्त ठरेल.
  • सामाजिक-राजकीय तत्त्वज्ञान आणि धार्मिक तत्त्वज्ञान- हे विषय तयार करण्यासाठी उमेदवारांनी हिंदू संपादकीये आणि मासिकांमधील लेखांचा संदर्भ घेणे आवश्यक आहे. 
  • उत्तर लेखनाचा सराव करणे आणि या विषयाच्या नोट्स तयार करणे ही तयारीमध्ये चांगली भर पडेल.
  • टॉपर्सच्या उत्तराचा संदर्भ घ्या आणि उत्तरे कशी तयार केली पाहिजेत याचा दृष्टिकोन मिळवा.

Best Books for MPSC Philosophy Syllabus

Apart from strategic preparation, following MPSC Books is essential. Some highly recommended books for the MPSC Philosophy Syllabus:

MPSC Philosophy Paper 1 Booklist
MPSC Philosophy Paper 2 Booklist
History of Western Philosophy by Frank Thilly
Introduction to Religious Philosophy: Y. Masih
Contemporary Philosophy by D. M. Dutta
Introduction to Indian Philosophy: Dutta and Chatterjee (for both paper 1 & paper 2)
Fundamentals of Philosophy by H. Gene Blocker and David Stewart
Philosophy of Religion: John Hick
Introduction to Indian Philosophy: Dutta and Chatterjee
Indian Philosophy by P. T. Raju
(For both paper 1 &paper 2)

MPSC Optional Subject Syllabus

खाली तुम्हाला एमपीएससीच्या इतर वैकल्पिक विषयांच्या अभ्यासक्रमाची संपूर्ण माहिती मिळणार आहे:

List of MPSC Optional Subjects Syllabus
MPSC Agriculture Syllabus
MPSC Anthropology Syllabus
MPSC Chemistry Syllabus
MPSC Zoology Syllabus
MPSC Sociology Syllabus
MPSC History Syllabus
MPSC Mechanical Engineering Syllabus
MPSC Public Administration Syllabus
MPSC Commerce and Accountancy Syllabus MPSC Electrical Engineering Syllabus
MPSC Mathematics Syllabus MPSC Philosophy Syllabus
MPSC Political Science Syllabus MPSC Psychology Syllabus
MPSC Marathi Literature Syllabus MPSC Statistics Syllabus
MPSC Management Syllabus MPSC Geography Syllabus
Our Apps Playstore
POPULAR EXAMS
SSC and Bank
Other Exams
GradeStack Learning Pvt. Ltd.Windsor IT Park, Tower - A, 2nd Floor, Sector 125, Noida, Uttar Pradesh 201303 help@byjusexamprep.com
Home Practice Test Series Premium