- Home/
- Maharashtra State Exams (MPSC)/
- Article
एमपीएससी संयुक्त गट क परीक्षा पद्धत 2022 पूर्व व मुख्य परीक्षा पद्धती
By BYJU'S Exam Prep
Updated on: September 25th, 2023

MPSC संयुक्त गट क परीक्षा पद्धत: एमपीएससी गट क परीक्षेचा पद्धत एका उमेदवाराचे शैक्षणिक कौशल्य आणि त्या उमेदवाराची पद्धतशीर आणि सुसंगत पद्धतीने स्वत: ला सादर करण्याची क्षमता तपासण्यासाठी तयार केले गेले आहे. परीक्षा पद्धत उमेदवारांच्या एकूण बौद्धिक गुणांचे आणि समजून घेण्याच्या पातळीचे मूल्यांकन करण्याचा हेतू आहे.एमपीएससी गट क परीक्षेची पद्धत परीक्षेच्या मार्किंग योजना समजून घेण्यास मदत करते आणि परीक्षेच्या प्रत्येक विभागाला (किंवा विषयाला) दिलेल्या वेटेजनुसार तयारी करण्यास मदत करते. एमपीएससी ग्रुप सी परीक्षेला पात्र होण्यासाठी उमेदवाराला परीक्षा पद्धत माहित असणे आवश्यक आहे. या लेखात,एमपीएससी गट क परीक्षा पॅटर्नच्या मुख्य बाबी नमूद केल्या आहेत.
Download BYJU’S Exam Prep App and prepare General Knowledge for Maharashtra State exams.
Table of content
-
1.
एमपीएससी संयुक्त गट क परीक्षा पद्धत 2022
-
2.
एमपीएससी गट क परीक्षा ओळख
-
3.
एमपीएससी गट क परीक्षा–पदांचे नाव (Post Names)
-
4.
एमपीएससी गट क परीक्षा निवड प्रक्रिया (Selection Process)
-
5.
एमपीएससी गट क पूर्व परीक्षा 2022: परीक्षा पॅटर्न
-
6.
एमपीएससी गट क मुख्य परीक्षा 2022: परीक्षा पॅटर्न
-
7.
एमपीएससी गट क परीक्षा 2022: पात्रता निकष (Eligibility Criteria)
एमपीएससी संयुक्त गट क परीक्षा पद्धत 2022
- एमपीएससी गट क परीक्षा पॅटर्न आणि सर्व टप्प्यांचे परीक्षा पॅटर्न समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. जर तुम्हाला अभ्यासक्रम आणि परीक्षेची पद्धत स्पष्ट समजली असेल तर तुमच्या तयारीचे नियोजन करणे सोपे आहे.
- परीक्षेच्या नमुन्यांच्या तपशीलांमध्ये सर्व टप्पे, प्रीलिम्स, मेन्स, स्किल टेस्ट आणि इतर गोष्टींची माहिती असते.
- कुठलाही परीक्षेचा अभ्यास सुरू करण्यापूर्वी उमेदवारांना या परीक्षेविषयी सामान्य माहिती असायला हवी. म्हणजेच परीक्षेचे पॅटर्न माहिती असणे आवश्यक आहे. परीक्षेचे योग्य नियोजन करण्यासाठी परीक्षा पॅटर्न महत्त्वाची भूमिका बजावते. परीक्षा पॅटर्नमुळे उमेदवारांना परीक्षा कशी होते? परीक्षेत किती टप्पे आहेत? परीक्षा एकूण किती गुणांची होते? परीक्षेत गुणपद्धती काय आहे? निवड प्रक्रियेला किती वेळ लागतो? या सर्व प्रश्नांची उत्तरे उमेदवारांना परीक्षा पॅटर्न व्यवस्थित समजून घेतल्यास मिळते.
एमपीएससी गट क परीक्षा ओळख
एमपीएससी गट क परीक्षा पॅटर्न 2022 |
|
संस्थेचे नाव |
महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग (MPSC) |
पदाचे नाव |
गट क |
संवर्ग |
गट क अराजपत्रित |
निवड प्रकिया |
|
नोकरी ठिकाण |
संपूर्ण महाराष्ट्रभरात कुठेही (लिपिक टंकलेखन पदासाठी फक्त मंत्रालय) |
अधिकृत संकेतस्थळ |
mpsc.gov.in |
एमपीएससी गट क परीक्षा–पदांचे नाव (Post Names)
एमपीएससी संयुक्त गट क या परीक्षेत एकूण 5 पदांसाठी संयुक्तपणे परीक्षा घेतली जाते. म्हणून याला संयुक्त परीक्षा म्हणतात आणि ही गट क संवर्गातील पदांसाठी घेतली जाते म्हणून हिला संयुक्त गट परीक्षा असे म्हणतात.
राज्य शासनाच्या सेवेतील खालील पदे शासनाच्या मागणीनुसार व पदांच्या उपलब्धतेनुसार प्रस्तुत परीक्षेमधून भरण्यात येतात:
- दुय्यम निरीक्षक (राज्य उत्पादन शुल्क)
- कर सहाय्यक
- लिपिक टंकलेखक
- तांत्रिक सहाय्यक (विमा संचालनालय)
- उद्योग निरीक्षक (उद्योग संचालनालय)
शासनाच्या मागणीनुसार भरावयाच्या पदांचा तपशील, पदसंख्या, आरक्षण, अहर्ता इत्यादी बाबी जाहिरात किंवा अधिसूचनेद्वारे उमेदवारांना उपलब्ध करून देण्यात येतात.
एमपीएससी गट क परीक्षा निवड प्रक्रिया (Selection Process)
एमपीएससीने एमपीएससी ग्रुप सी पदाच्या भरतीसाठी तीन टप्प्यांची निवड प्रक्रिया निर्धारित केली आहे. एमपीएससी ग्रुप सी भर्ती परीक्षा 2022 मध्ये खालील टप्पे असतात:
- पूर्व परीक्षा
- मुख्य परीक्षा
- स्किल टेस्ट
- कागदपत्रे तपासणी
एमपीएससी संयुक्त गट क परीक्षेसाठी पूर्व परीक्षा 100 गुणांची असते तर मुख्य परीक्षा एकूण 200 गुणांची असते. ज्यात पेपर क्रमांक एक हा सर्व पदांसाठी सारखाच असतो तर पेपर क्रमांक दोन हा तिन्ही पदांसाठी स्वतंत्र असतो.
- पूर्व परीक्षा- 100 गुण
- मुख्य परीक्षा-200 गुण
- प्रस्तुत तीनही पदावरील भरतीकरीता एकच संयुक्त पूर्व परीक्षा घेण्यात येईल.
- संयुक्त पूर्व परीक्षेच्या जाहिरातीस अनुसरुन, अर्ज करणा-या उमेदवारांकडून ते यांपैकी एक, दोन किंवा तीनही पदांसाठी बसू इच्छितात की काय, याबाबत विकल्प (Option) घेण्यात येईल.
- संबंधित पदाकरीता उमेदवाराने दिलेला/ले विकल्प हा/हे संबंधीत पद भरतीकरीता अर्ज समजण्यात येईल/येतील.
- संयुक्त पूर्व परीक्षेस अर्ज करताना दिलेला विकल्प तसेच, भरावयाच्या पदसंख्येच्या आधारे संबंधित पदाच्या मुख्य परीक्षेसाठी पात्र करावयाच्या उमेदवारांची संख्या निश्चित करुन, सामाईक पूर्व परीक्षेच्या आधारे तीनही पदांकरीता स्वतंत्र निकाल जाहीर करण्यात येईल.
- संयुक्त पूर्व परीक्षेच्या निकालाच्या आधारे संबंधित पदाकरीता घेण्यात येणा-या मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र ठरणा-या उमेदवारांची स्वतंत्र मुख्य परीक्षा घेण्यात येईल.
- तीनही पदांकरीता मुख्य परीक्षेचा पेपर क्रमांक 1 सामाईक असेल व सदर पेपरची परीक्षा एकाच दिवशी एकत्र घेण्यात येईल.
- मुख्य परीक्षेचा पेपर क्रमांक 2 मात्र संबंधित पदांच्या कर्तव्ये व जबाबदा-या विचारात घेऊन स्वतंत्रपणे घेण्यात संबंधित पदाच्या परीक्षा योजना व अभ्यासक्रमाच्या आधारे उमेदवारांची मुख्य परीक्षा घेण्यात येईल.
- मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी उमेदवारांची संख्या विहित मर्यादेत सिमित करण्यासाठी पूर्व परीक्षा घेण्यात येते. पूर्व विहित केलेल्या किमान सीमारेषा किंवा त्यापेक्षा जास्त गुण मिळविणा-या उमेदवारांस मुख्य परीक्षेसाठी पात्र समजण्यात येते.
- परीक्षेसाठी आयोगाने पूर्व परीक्षेचे गुण अंतिम निवडीच्या वेळी विचारात घेतले जाणार नाहीत. तसेच, पूर्व परीक्षेचे गुण उमेदवारांना कळविले जाणार नाहीत.
- संयुक्त पूर्व परीक्षेसाठी अर्ज सादर करताना दिलेला/ले विकल्प व माहिती अंतिम समजण्यात येईल व त्याच्या आधारेच पुढील भरती प्रक्रिया होईल.
- संयुक्त पूर्व परीक्षेसाठी अर्ज सादर करताना दिलेला/ले विकल्प व अर्जामध्ये नमूद माहिती यामध्ये बदल करण्याबाबतची विनंती कोणत्याही परिस्थितीत मान्य करता येणार नाही.
एमपीएससी गट क पूर्व परीक्षा 2022: परीक्षा पॅटर्न
MPSC गट C 2022 ची पूर्व परीक्षा सर्व पाच पदांसाठी घेतली जाते. 60 मिनिटांच्या कालावधीसह 100 गुणांच्या प्रिलिम परीक्षेत एकच पेपर असतो.
खालील तक्ता नवीनतम MPSC गट C प्रिलिम्स परीक्षेचा नमुना 2022 देतो:
No. | परीक्षेचा प्रकार | माध्यम | विषय |
प्रश्न |
गुण | वेळ |
1 | MCQs | इंग्रजी आणि मराठी | सामान्य जागरूकता |
100 |
100 | 60 मि |
एमपीएससी गट क मुख्य परीक्षा 2022: परीक्षा पॅटर्न
MPSC गट C मुख्य 2022 ची परीक्षा प्रत्येक पदासाठी स्वतंत्रपणे घेतली जाते.
MPSC गट-क मुख्य परीक्षेतील पेपर क्रमांक 1 प्रत्येक पदासाठी समान असेल आणि पेपर क्रमांक 2 प्रत्येक पदाच्या अभ्यासक्रमानुसार स्वतंत्रपणे घेतला जाईल.
खालील तक्ता नवीनतम MPSC गट C मुख्य परीक्षेचा नमुना 2022 देतो:
पदाचे नाव | विषय |
गुण |
प्रश्न | पातळी | माध्यम | वेळ | परीक्षेचा प्रकार | |
पेपर 1 | ||||||||
सर्व पोस्ट
|
मराठी |
60 | 60 | 12वी | मराठी |
60 मि
|
MCQs
|
|
इंग्रजी |
40 | 40 | पदवी | इंग्रजी | ||||
सामान्य ज्ञान |
100 | 100 | पदवी | मराठी आणि इंग्रजी | ||||
पेपर 2 | ||||||||
उत्पादन शुल्क विक्री निरीक्षक |
पोस्ट संबंधी विशेष माहिती
|
100 | 100 | पदवी | मराठी आणि इंग्रजी | 60 मि |
MCQs
|
|
कर सहाय्यक |
100 | 100 | पदवी | मराठी आणि इंग्रजी | 60 मि | |||
लिपिक-टंकलेखक |
100 | 100 | पदवी | मराठी आणि इंग्रजी | 60 मि | |||
तांत्रिक सहाय्यक |
100 | 100 | पदवी | मराठी आणि इंग्रजी | 60 मि | |||
उद्योग निरीक्षक |
100 | 100 | पदवी | मराठी आणि इंग्रजी | 60 मि |
Negative Marking System/ नकारात्मक गुणपद्धती
- वस्तुनिष्ठ स्वरूपाच्या उत्तरपत्रिकांचे मूल्यमापन करताना उत्तरपत्रिकेत नमूद केलेल्या योग्य उत्तरांना गुण दिले जातील तसेच प्रत्येक चार चुकीच्या उत्तरा मागे एका प्रश्नाचे गुण एकूण मधून वजा करण्यात येतील.
- म्हणजेच 0.25 गुणांची नकारात्मक गुणपद्धती आहे.
एमपीएससी गट क परीक्षा 2022: पात्रता निकष (Eligibility Criteria)
- मान्यताप्राप्त विद्यापीठाची पदवी किंवा महाराष्ट्र शासनाने विहित केलेले समतुल्य अहर्ता
- पदवीच्या शेवटच्या वर्षात परीक्षेस बसलेले उमेदवार पूर्व परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र असतील परंतु मुख्य परीक्षेकरता अहर्ता पात्र ठरल्यास मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी विहित पद्धतीने आवश्यक अर्ज माहिती सादर करण्याच्या अंतिम दिनांक पर्यंत पदवी परीक्षा उत्तीर्ण होणे अनिवार्य आहे.
- उमेदवाराला मराठी लिहिता वाचता येणे अत्यावश्यक आहे.
दुय्यम निरीक्षक पदासाठी विकल्प नमूद करणाऱ्या उमेदवारांकडे उपरोक्त शैक्षणिक अहर्ता त्यासोबत खालील प्रमाणे किमान शारीरिक अहर्ता असणे आवश्यक आहे.
पुरुष
- उंची किमान 165 सेमी. मी (अनवाणी) (किमान)
- छाती किमान 79 सेमी आणि 5 सेमी फुगवून
महिला
- उंची किमान 155 सेमी. (अनवाणी) (किमान)
- वजन किमान 50 किलो
कर सहाय्यक व लिपिक टंकलेखक संवर्गासाठी टंकलेखन अहर्ता
कर सहाय्यक आणि लिपिक-टंकलेखक श्रेणीसाठी, वरील शैक्षणिक पात्रतेसह, खालील टायपिंग पात्रता आवश्यक आहे:
कर सहाय्यक पदासाठी
- मराठी: 30 WPM
- इंग्रजी: 40 WPM
लिपिक-टंकलेखक साठी
- मराठी: 30 WPM
- इंग्रजी: 40 WPM
पूर्वपरीक्षा पास होणाऱ्या उमेदवारांना मुख्य परीक्षेसाठी बोलावले जाईल.अंतिम निवड यादी तयार करताना पूर्व परीक्षेच्या गुणांचा विचार केला जाणार नाही फक्त मुख्य परीक्षेच्या गुणांचा आधार घेतला जाईल.मुख्य परीक्षा पास झाल्यानंतर उमेदवारांना स्कील टेस्ट आणि शारीरिक चाचणी साठी बनवले जाईल त्यानंतर कागदपत्र तपासणी केले जातील.
To access the content in English, click here: MPSC Group C Exam Pattern 2022
More From Us:
MPSC Current Affairs 2022: Download in Marathi & English
Important Government Schemes For MPSC
NCERT Books for MPSC State Exam 2022
Maharashtra State Board Books PDF
MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]
