- Home/
- Maharashtra State Exams (MPSC)/
- Article
Cyber Security in India in Marathi/ भारतातील सायबर सुरक्षा, भारतात सायबर हल्ले, डाऊनलोड पीडीएफ
By BYJU'S Exam Prep
Updated on: September 25th, 2023

सायबरस्पेस हे माहितीच्या वातावरणातील एक जागतिक डोमेन आहे ज्यामध्ये इंटरनेट, दूरसंचार नेटवर्क, संगणक प्रणाली आणि एम्बेडेड प्रोसेसर आणि नियंत्रक समाविष्ट आहेत. ते इंटरनेट इकोसिस्टमशी जोडलेले आहे. आजच्या या लेखात आपण भारतातील सायबर सुरक्षा या संबंधी माहिती घेणार आहोत. यात सायबर धोक्याचे प्रकार, सायबर हल्ल्यामागील कारणे, भारतातील सायबर सुरक्षा, त्यासंबंधीची यंत्रणा, तसेच सायबर सुरक्षा विषयक भारतातील कायदे या सर्वांची सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
This topic is important for MPSC Rajyaseva, MPSC Combined, Maharashtra Police Bharti, Maharashtra Arogya Bharti, MPSC CDPO and other Maharashtra State exams.
MPSC राज्यसेवा कोर्सची मोफत चाचणी सुरू करण्यासाठी क्लिक करा ! |
Table of content
भारतातील सायबर सुरक्षा/ Cyber Security in India
EY च्या नवीनतम ग्लोबल इन्फॉर्मेशन सिक्युरिटी सर्व्हे (GISS) 2018-19 – भारत आवृत्तीनुसार, भारतामध्ये सायबर धोक्यांपैकी एक सर्वाधिक संख्या आढळून आली आहे आणि लक्ष्यित हल्ल्यांच्या बाबतीत देश दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. जरी बँकिंग आणि दूरसंचार हे सर्वाधिक आक्रमण झालेले क्षेत्र असले तरी मॅन्युफॅक्चरिंग, हेल्थकेअर आणि रिटेल यांनाही मोठ्या प्रमाणात सायबर हल्ल्यांचा सामना करावा लागला आहे.
Download the PDF to know more about the topic, click here:
भारतातील सायबर सुरक्षा, Download PDF मराठीमध्ये |
सायबर धोक्याचे प्रकार/ Types of cyber threats
- फिशिंग/Phishing: भ्रामक ई-मेल आणि वेबसाइट्सचा वापर वैयक्तिक माहिती गोळा करण्यासाठी केला जातो.
- मालवेअर/Malware: हे दुर्भावनापूर्ण सॉफ्टवेअरचा संदर्भ देते ज्यामुळे सिंगल कॉम्प्युटर, सर्व्हर किंवा कॉम्प्युटर नेटवर्कचे नुकसान होते. मालवेअरचे विविध प्रकार म्हणजे रॅन्समवेअर, स्पायवेअर, व्हायरस, वर्म्स, ट्रोजन इ.
- सेवा नाकारणे (DoS) हल्ले/Denial of Service (DoS) attacks: एखादे मशीन किंवा नेटवर्क त्याच्या वापरकर्त्यांसाठी अगम्य बनवण्यासाठी बंद करण्यासाठी हा प्रकार घडतो. पूर वाहतूक(flooding traffic) किंवा क्रॅश होणारी माहिती पाठवून हे लक्ष्य केले जाते.
- मॅन-इन-द-मिडल (MitM) हल्ले: हे ऐकून होणारे (eavesdropping) हल्ले आहेत. हे दोन-पक्षीय व्यवहाराच्या बाबतीत घडते जेथे हल्लेखोर स्वत: ला त्यात ठेवतात. रहदारीमध्ये व्यत्यय आणून, ते डेटा फिल्टर करतात आणि चोरतात.
- स्ट्रक्चर्ड क्वेरी लँग्वेज (SQL) इंजेक्शन: डेटाबेसच्या संप्रेषणासाठी ही एक प्रोग्रामिंग भाषा आहे. वेबसाइट आणि सेवांसाठी गंभीर डेटा साठवणाऱ्या सर्व्हरवर हल्ला होतो. दुर्भावनापूर्ण (Malicious) कोडचा वापर सर्व्हरमधील माहिती प्रकट करण्यासाठी केला जातो जी सामान्यतः करत नाही.
MPSC 2021 Special course for CSAT कोर्सची मोफत चाचणी सुरू करण्यासाठी क्लिक करा ! |
आम्ही पीडीएफ डाउनलोड का करावी?/Why should we download PDF?
लेखात दिलेल्या पीडीएफ मध्ये पुढील घटक समाविष्ट आहेत, पुढील घटक वाचण्यासाठी तुम्हाला पीडीएफ डाऊनलोड करावे लागेल.
- भारतामध्ये सायबर हल्ला/ Cyber-attack in India
- अलीकडील हल्ल्याची काही उदाहरणे/ Some of the examples of the recent attack
- सायबर सुरक्षा फ्रेमवर्क/ Cyber Security Framework
- भारतातील कायदे
- सरकारी धोरण
- भारतातील सायबर सुरक्षा पदानुक्रम
- आंतरराष्ट्रीय यंत्रणा
MPSC Combined Comprehensive कोर्सची मोफत चाचणी सुरू करण्यासाठी क्लिक करा ! |
वरील सर्व घटक वाचण्यासाठी तुम्ही पीडीएफ डाऊनलोड करू शकतात.
निष्कर्ष:
P-P-P मॉडेलद्वारे सायबर-सुरक्षा फ्रेमवर्कची कल्पना केली जाऊ शकते. आंतरराष्ट्रीय मानकांचे पालन करणारे सिक्युरिटी ऑडिट सर्व सरकारी वेबसाइट्सना लागू असावे. राज्य-सीईआरटीच्या मदतीने सायबर-सुरक्षा कवायती केल्या जाऊ शकतात. आयटी प्रकल्प राबवणाऱ्या सरकारी संस्थांनी आयटी कायदा, 2000 आणि राज्य सायबर सुरक्षा धोरणाच्या सुरक्षा आवश्यकतांचे पालन करण्यासाठी योग्य वाटप केले पाहिजे. सायबर सुरक्षेसाठी नागरिक आणि लहान व्यवसायांमध्ये क्षमता वाढवणे आणि जागरूकता निर्माण करणे आवश्यक आहे.
या घटका विषयी अधिक माहितीसाठी खाली दिलेल्या पीडीएफ डाउनलोड करा:
भारतातील सायबर सुरक्षा, Download PDF मराठीमध्ये |
To access the content in English, click here:
Cyber Security in India
More From Us:
MPSC Current Affairs 2021: Download in Marathi & English
MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]
NCERT Books for MPSC State Exam 2021
Maharashtra State Board Books PDF
Maharashtra Police Bharti 2021 Exam: Complete Study Material/संपूर्ण अभ्यास साहित्य
