- Home/
- Maharashtra State Exams (MPSC)/
- MPSC Rajyaseva/
- Article
Physiography of India in Marathi/ भारताचा प्राकृतिक भूगोल, Download PDF Notes, Study Material
By BYJU'S Exam Prep
Updated on: September 25th, 2023
भारत जगातील एकूण क्षेत्रफळाच्या 2.4% सह सातवा सर्वात मोठा देश आहे. भारतीय उपखंडात भारत, पाकिस्तान, नेपाळ, बांगलादेश आणि भूतान यांचा समावेश आहे, जो संपूर्ण उत्तर गोलार्धात आहे. भारताचा प्राकृतिक भूगोल अद्वितीय आहे आणि उपखंडातील विशिष्ट वैशिष्ट्यांच्या विकासासाठी जबाबदार आहे. आजच्या या लेखात आपण भारताचा प्राकृतिक भूगोल याविषयी माहिती घेणार आहोत. हा घटक एमपीएससी राज्यसेवा, एमपीएससी संयुक्त परीक्षा, महाराष्ट्र पोलीस भरती परीक्षा, महाराष्ट्र आरोग्य भरती परीक्षा आणि इत्यादी परीक्षांसाठी उपयुक्त आहे.
In this article, we are providing you with the most important notes for the physical geography of India.
MPSC राज्यसेवा कोर्सची मोफत चाचणी सुरू करण्यासाठी क्लिक करा ! |
Table of content
भारताचा प्राकृतिक भूगोल/Physiography of India
भारतीय मुख्य भूभाग 8 ° 4 ′ उत्तर आणि 37 ° 6 ′ उत्तर लांबी (अक्षांश) पर्यंत पसरलेला आहे. आणि रुंदीमध्ये 68 ° 7 ′ पूर्व आणि 97 ° 25 ′ पूर्व दरम्यान (रेखांश). यामुळे उत्तर-दक्षिण विस्तार 3214 किमी आणि पूर्व-पश्चिम विस्तार 2933 किमी आहे.
भारत हा भौतिक वैविध्य असलेला देश आहे. काही भागात उंच पर्वत शिखरे आहेत तर काहींमध्ये नद्यांनी बनलेली सपाट मैदाने आहेत. भौतिक वैशिष्ट्यांच्या आधारावर भारताला खालील सहा विभागांमध्ये विभागले जाऊ शकते:
India can be divided into following physical divisions.
- उत्तरेकडील पर्वतीय प्रदेश
- उत्तरेकडील मैदानी प्रदेश
- भारतीय द्वीपकल्पीय पठारी प्रदेश
- भारतीय किनारी मैदाने प्रदेश
- भारतीय बेटे
हिमालय/ Himalayas
- हिमालय हा एक तरुण पर्वत आहेत जो देशाच्या उत्तर सीमा बनवतो.
- हिमालय दोन रेषांच्या आधारे विभागलेला आहे: एक रेखांशाचा विभाग आणि दुसरा पश्चिमेकडून पूर्वेकडे.
- हिमालयात समांतर पर्वत रांगाच्या मालिकांचा समावेश आहे.
- हिमालय एक कमान बनवतो, जे सुमारे 2400 किमी अंतर व्यापते आणि रुंदी पश्चिम मध्ये 400 किमी ते पूर्व मध्ये 150 किमी पर्यंत बदलते.
- हिमालयातील सर्वोच्च शिखर: एव्हरेस्ट, नेपाळ (8848 मी); कांचनजंगा, भारत (8598 मी); मकालू, नेपाळ (8481 मी)
MPSC 2021 Special course for CSAT कोर्सची मोफत चाचणी सुरू करण्यासाठी क्लिक करा ! |
रेखांशाच्या मर्यादेच्या आधारावर, हिमालयात तीन समांतर कडा आहेत:
- ग्रेटर हिमालय किंवा हिमाद्री
- हिमाचंल किंवा लेसर हिमालय
- बाह्य किंवा शिवालिक हिमालय
|
हिमालयात तीन समांतर कडा |
|
|
ग्रेटर हिमालय किंवा हिमाद्री
|
|
|
हिमाचंल किंवा लेसर हिमालय
|
|
|
बाह्य किंवा शिवालिक हिमालय
|
|
हिमालय वर्गीकरण : भौगोलिक वैशिष्ट्ये/Himalayan Classification: Geographical Features
पर्वत रांगांचे संरेखन आणि इतर भौगोलिक वैशिष्ट्ये हिमालय खालीलप्रमाणे विभागली जाऊ शकतात.
The sub-divisions of Himalayas are as follow:
- उत्तर-पश्चिम किंवा काश्मीर हिमालय
- हिमाचल आणि उत्तराखंड हिमालय
- दार्जिलिंग आणि सिक्कीम हिमालय
- अरुणाचल हिमालय
- पूर्वेकडील डोंगर आणि पर्वत
हिमालय वर्गीकरण : भौगोलिक वैशिष्ट्ये |
|
|
उत्तर-पश्चिम किंवा काश्मीर हिमालय
|
|
|
हिमाचल आणि उत्तराखंड हिमालय
|
|
|
दार्जिलिंग आणि सिक्कीम हिमालय
|
|
|
अरुणाचल हिमालय
|
|
|
पूर्व हिल्स आणि पर्वत
|
|
पूर्वेकडून पश्चिमेकडे हिमालयीन प्रदेश/Himalayan Regions from East to West
|
पूर्वेकडून पश्चिमेकडे हिमालयीन प्रदेश |
|
|
पंजाब हिमालय |
|
|
कुमाऊं हिमालय
|
|
|
नेपाळ हिमालय
|
|
|
आसाम हिमालय
|
|
MPSC Combined Comprehensive कोर्सची मोफत चाचणी सुरू करण्यासाठी क्लिक करा ! |
भारताच्या प्राकृतिक भूगोल याविषयी अन्य माहिती आपण येणाऱ्या लेखात बघणार आहोत. आजचा लेख तुम्हाला कसा वाटला एक कमेंट बॉक्समध्ये नक्की कळवा.
या घटकाची पीडीएफ डाउनलोड करण्यासाठी, येथे क्लिक करा:
भारताचा प्राकृतिक भूगोल, Download PDF मराठीमध्ये
| Socio-Religious Movement Notes | Indian States and Its Capitals |
| Important Days & Themes | Basic Concepts of Physics |
| Important Dams in India | Marathi Alankar |
More From Us:
MPSC Current Affairs 2021: Download in Marathi & English
MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]
NCERT Books for MPSC State Exam 2021
Maharashtra Police Bharti 2021 Exam: Complete Study Material/संपूर्ण अभ्यास साहित्य
Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF’s & more, Join our Telegram Group Join Now
