- Home/
- Kerala State Exams/
- Article
Van Dhan Scheme (വൻ ധൻ പദ്ധതി): Download PDF
By BYJU'S Exam Prep
Updated on: September 13th, 2023
കേരള പി എസ് സി പരീക്ഷകളിൽ ഏറ്റവും പ്രാധാന്യമേറിയ വിഷയങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് സർക്കാർ പദ്ധതികൾ. ഈ ലേഖനത്തിൽ കൂടുതലും ശ്രദ്ധിച്ചിട്ടുള്ളത് വൻ ധൻ പദ്ധതിയെ (Public Administration) പറ്റിയും അതിന്റെ അനുബന്ധ കാര്യങ്ങളെ പറ്റിയും വിശദീകരിക്കാനാണ്. ട്രൈബൽ അഫയേഴ്സ് മന്ത്രാലയവും ട്രൈബൽ കോഓപ്പറേറ്റീവ് മാർക്കറ്റിംഗ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയും (TRIFED) 2018-ൽ ഗോത്രവർഗ ഉൽപന്നങ്ങളുടെ മൂല്യവർദ്ധനയിലൂടെ ആദിവാസി വരുമാനം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ ഉദ്ദേശിച്ച് ആരംഭിച്ച പദ്ധതിയാണ് വൻ ജൻ പദ്ധതി.ഈ ആർട്ടിക്കൾ കേരള PSC LDC പരീക്ഷയ്ക്കും , കേരള PSC LGS പരീക്ഷയ്ക്കും & കേരള PSC ഡിഗ്രി പരീക്ഷയ്ക്കും പ്രധാനമാണ്.
Table of content
എന്താണ് വൻ ധൻ പദ്ധതി?
മൈനർ ഫുഡ് പ്രൊഡക്സ് (എംഎഫ്പി) ശേഖരണത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ആദിവാസികളെ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളുടെ പരമാവധി വിനിയോഗത്തിൽ സഹായിക്കുകയും അവർക്ക് സുസ്ഥിരമായ ഉപജീവനമാർഗം നൽകുകയും ചെയ്തുകൊണ്ട് അവരുടെ സാമ്പത്തിക വികസനം ഈ പദ്ധതി ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
ഇത് ‘എംഎസ്പി ഫോർ എംഎഫ്പി സ്കീമിന്റെ’ ഒരു ഘടകമാണ് – ‘മിനിമം സപ്പോർട്ട് പ്രൈസ് (എംഎസ്പി) മുഖേന ചെറുകിട വന ഉൽപന്നങ്ങൾ (എംഎഫ്പി) വിപണനം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള സംവിധാനവും എംഎഫ്പിക്കുള്ള മൂല്യ ശൃംഖലയുടെ വികസനവും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
27 സംസ്ഥാനങ്ങളും 307 ജില്ലകളും ഉൾപ്പെടുന്നതാണ് വാൻ ധൻ പരിപാടി.
ഈ സ്കീമിന് കീഴിൽ, വൻ ധൻ വികാസ് കേന്ദ്രങ്ങൾ രൂപീകരിച്ചു, നൈപുണ്യ മെച്ചപ്പെടുത്തലും ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള പരിശീലനവും പ്രാഥമിക സംസ്കരണവും മൂല്യവർദ്ധന സൗകര്യങ്ങളും കേന്ദ്രങ്ങൾ സജ്ജീകരിക്കുന്നു.
2020 മാർച്ചിൽ വൻ ധൻ യോജനയുടെ 200 ദിവസത്തെ റിപ്പോർട്ട് TRIFED പുറത്തിറക്കി. റിപ്പോർട്ടിൽ എടുത്തുകാണിച്ച പ്രധാന സവിശേഷതകൾ ചുവടെ പരാമർശിച്ചിരിക്കുന്നു:
- വൻ ധൻ ഉൽപന്നങ്ങളുടെ വിൽപ്പന 2023-ഓടെ 300 കോടിയിൽ നിന്ന് 10000 കോടി രൂപയാക്കുകയാണ് ലക്‌ഷ്യം .
- 1205 വൻ ധൻ വികാസ് കേന്ദ്രങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചു. 15 സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങളും (എസ്എച്ച്ജി) 300 ഗുണഭോക്താക്കളും ഓരോ വൻ ധൻ കേന്ദ്രത്തിനു കീഴിലുമുണ്ട്.
- 3.7 ലക്ഷമാണ് ഗുണഭോക്താക്കളുടെ എണ്ണം.
- 18075 സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങൾ വൻ ധൻ പദ്ധതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
- പദ്ധതിയുടെ നടത്തിപ്പിനായി കേന്ദ്രം 16579 ലക്ഷം രൂപ ഫണ്ട് അനുവദിച്ചു.
- 100% കേന്ദ്ര ധനസഹായത്തോടെയുള്ള പദ്ധതിയാണിത്.
- ലഭ്യമായ MFP-കൾ പരമാവധി പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നതിന് നൂതനവും ചെലവുകുറഞ്ഞതുമായ സാങ്കേതികവിദ്യ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനായി TRIFED തടി ഇതര വന ഉൽപന്നങ്ങളുടെ (NTFPs) ഗവേഷണ പദ്ധതികൾ ഏറ്റെടുത്തു.
- ട്രൈഫുഡ് പ്രോജക്റ്റ് – ആദിവാസി വരുമാനം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനായി ട്രൈബൽ അഫയേഴ്സ് മന്ത്രാലയത്തിന്റെയും ഭക്ഷ്യ സംസ്കരണ വ്യവസായ മന്ത്രാലയത്തിന്റെയും സംയുക്ത പദ്ധതി.
- ടെക് ഫോർ ട്രൈബൽസ് പ്രോഗ്രാം – ഇത് ഒരു സംരംഭകത്വ നൈപുണ്യ വികസന പരിപാടിയാണ്, TRIFED 27 സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കായി IIT, IIM, TISS മുതലായവയുമായി സഹകരിച്ച് പ്രവർത്തിക്കുന്നു.
വൻ ധൻ പദ്ധതി നടപ്പാക്കൽ
വിവിധ തലങ്ങളിൽ ട്രൈബൽ അഫയേഴ്സ് മന്ത്രാലയം മുഖേനയാണ് വൻ ധൻ യോജന നടപ്പാക്കുന്നത്:
|
ദേശീയ തലം |
നോഡൽ വകുപ്പ്: ആദിവാസികാര്യ മന്ത്രാലയമാണ് |
|
കേന്ദ്ര തലത്തിൽ |
ട്രൈഫെഡ് ഇന്ത്യ (ട്രൈബൽ കോഓപ്പറേറ്റീവ് മാർക്കറ്റിംഗ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ) ആണ് നോഡൽ ഏജൻസി. |
|
സംസ്ഥാന തലം |
മൈനർ ഫോറസ്റ്റ് പ്രൊഡ്യൂസ് സ്കീമുകൾക്കായുള്ള സംസ്ഥാന നോഡൽ ഏജൻസികളും (എംഎഫ്പി) ജില്ലാ കളക്ടർമാരും |
|
യൂണിറ്റ് ലെവൽ |
വൻ ധൻ വികാസ് സമൂഹം രൂപീകരിക്കുന്നതിന് ഏകദേശം 30 അംഗങ്ങൾ അടങ്ങുന്ന ഒരു എസ്എച്ച്ജി വേണം. |
- പ്രാദേശിക വൻ ധൻ വികാസ് കേന്ദ്രങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് വാൻ ധൻ എസ്എച്ച്ജി പ്രതിനിധികൾ അടങ്ങുന്ന ഒരു മാനേജിംഗ് കമ്മിറ്റിയാണ്.
- യൂണിറ്റ് തലത്തിൽ, വാൻ ധൻ വികാസ് സമൂഹത്തിലെ അംഗങ്ങൾക്ക് പരിശീലനം നൽകുകയും അവർ കാട്ടിൽ നിന്ന് ശേഖരിക്കുന്ന ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ മൂല്യം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് പ്രവർത്തന മൂലധനം നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു.
സുസ്ഥിര വിളവെടുപ്പ്, ശേഖരണം, പ്രാഥമിക സംസ്കരണം, മൂല്യവർദ്ധന എന്നിവയിൽ ആദിവാസികൾക്ക് പരിശീലനം നൽകും. വ്യാപാരയോഗ്യമായ അളവിൽ അവയുടെ സ്റ്റോക്ക് സമാഹരിക്കാനും വൻ ധൻ വികാസ് കേന്ദ്രയിലെ പ്രാഥമിക സംസ്കരണ സൗകര്യവുമായി അവയെ ബന്ധിപ്പിക്കാനും ക്ലസ്റ്ററുകളായി രൂപീകരിക്കും.
ഗോത്രങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പുരോഗതിയിലും വികസനത്തിലും ഈ കേന്ദ്രങ്ങൾ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. MFP സമ്പന്നമായ പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ചെറുകിട വന ഉൽപന്നങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സുസ്ഥിരമായ ഉപജീവനമാർഗം പ്രദാനം ചെയ്യുന്നതിനായി ആദിവാസികളെ അവരുടെ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങൾ ഏറ്റവും മികച്ച രീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.
അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചും ചിട്ടയായ ശാസ്ത്രീയ മാർഗങ്ങളിലൂടെ മൂല്യവർദ്ധനവ് ഏറ്റെടുക്കുന്നതിനുള്ള സാഹചര്യമൊരുക്കിയും കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ ആവശ്യമായ പിന്തുണ നൽകും.
TRIFED
ട്രൈബൽ അഫയേഴ്സ് മന്ത്രാലയം 1987-ൽ ട്രൈബൽ കോഓപ്പറേറ്റീവ് മാർക്കറ്റിംഗ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ (TRIFED) ആരംഭിച്ചു.
TRIFED-ന് രണ്ട് പ്രധാന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഉണ്ട്:
- ആദിവാസി ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ ചില്ലറ വിപണനം
- MFP വികസനം (മൈനർ ഫോറസ്റ്റ് പ്രൊഡക്സ്)
ലക്ഷ്യങ്ങൾ
- ഗോത്രവർഗ ചരക്കുകളുടെ വിപണി മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തുകൊണ്ട് ആദിവാസി സമൂഹത്തിന്റെ സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക വികസനം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
- TRIFED ഒരു മാധ്യമമായും ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാരെ അവരുടെ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ വിൽക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന ഒരു സഹായിയായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.
- ഗോത്രകല, തുണിത്തരങ്ങൾ, ലോഹ കരകൗശലവസ്തുക്കൾ, ഗോത്രവർഗ പെയിന്റിംഗ് മൺപാത്രങ്ങൾ മുതലായവ ചില ഗോത്ര ഉൽപ്പന്നങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
- ഈ ഉൽപ്പന്നങ്ങളും അവയുടെ വിൽപ്പനയും അവരുടെ വരുമാനത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന ഭാഗത്തിന് സംഭാവന ചെയ്യുന്നു.
Also Check,
