- Home/
- Kerala State Exams/
- Article
Consumer Protection Act 2019 (ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം, 2019), Download PDF
By BYJU'S Exam Prep
Updated on: September 13th, 2023

കേരള പി എസ് സി പരീക്ഷകളിൽ ഏറ്റവും പ്രാധാന്യമേറിയ വിഷയങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇന്ത്യൻ നിയമവ്യവസ്ഥ . അതിൽ തന്നെ പത്താം ക്ലാസ്സുമുതൽ ഡിഗ്രി തലം വരെയുള്ള പൊതു പരീക്ഷകളിൽ ഒന്ന് മുതൽ മൂന്ന് എണ്ണം വരെയുള്ള ചോദ്യങ്ങൾ ഇന്ത്യൻ നിയമവ്യവസ്ഥയിൽ നിന്നും അനുബന്ധ വിഷയങ്ങളിൽ നിന്നുമായി ചോദിക്കാറുണ്ട്. ഈ ലേഖനത്തിൽ കൂടുതലും ശ്രദ്ധിച്ചിട്ടുള്ളത് ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമത്തെ (Consumer Protection Act 2019) പറ്റിയും അതിന്റെ അനുബന്ധ കാര്യങ്ങളെ പറ്റിയും വിശദീകരിക്കാനാണ്.ഈ ആർട്ടിക്കൾ കേരള PSC LDC പരീക്ഷയ്ക്കും , കേരള PSC LGS പരീക്ഷയ്ക്കും & കേരള PSC ഡിഗ്രി പരീക്ഷയ്ക്കും പ്രധാനമാണ്.
Table of content
ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം, 2019
സന്ദർഭം
ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം, 2019 – 2020 ജൂലൈ 20 മുതൽ പ്രാബല്യത്തിൽ വന്നു.
ഹൈലൈറ്റുകൾ
- ഈ പുതിയ നിയമം ഉപഭോക്താക്കളെ ശാക്തീകരിക്കുകയും അതിന്റെ വിവിധ വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത ചട്ടങ്ങളും വ്യവസ്ഥകളും വഴി അവരുടെ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാൻ അവരെ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യും.
- ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ സമിതികൾ,
- ഉപഭോക്തൃ തർക്ക പരിഹാര കമ്മീഷനുകൾ,
- മധ്യസ്ഥത
- മായം കലർന്ന/ വ്യാജമായ സാധനങ്ങൾ അടങ്ങിയ ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ നിർമ്മാണത്തിനോ വിൽപനയ്ക്കോ ഉള്ള ഉൽപ്പന്ന ബാധ്യതയും ശിക്ഷയും.
വ്യവസ്ഥകൾ
- ഉപഭോക്താക്കളുടെ അവകാശങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുമായി സെൻട്രൽ കൺസ്യൂമർ പ്രൊട്ടക്ഷൻ അതോറിറ്റി (സിസിപിഎ) സ്ഥാപിച്ചത്.
- ഉപഭോക്തൃ അവകാശങ്ങളുടെ ലംഘനങ്ങൾ, ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് പരാതികൾ / പ്രോസിക്യൂഷൻ, സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും ഓർഡർ പിൻവലിക്കൽ, അന്യായമായ വ്യാപാര സമ്പ്രദായങ്ങൾ നിർത്തലാക്കൽ, തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന പരസ്യങ്ങൾ എന്നിവയിൽ അന്വേഷണം നടത്താനും CCPA-യ്ക്ക് അധികാരം നൽകും.
- തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന പരസ്യങ്ങളുടെ നിർമ്മാതാക്കൾ/അംഗീകാരം നൽകുന്നവർ/പ്രസാധകർ എന്നിവർക്കെതിരെ CCPA-യ്ക്ക് പിഴ ചുമത്താം.
ഇ-കൊമേഴ്സ് പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾക്കായി
- ഇ-കൊമേഴ്സ് പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ നടത്തുന്ന അന്യായമായ വ്യാപാരം തടയുന്നതിനുള്ള നിയമങ്ങളും ഈ നിയമത്തിന് കീഴിൽ വരും.
- ഈ നിയമപ്രകാരം എല്ലാ ഇ-കൊമേഴ്സ് സ്ഥാപനവും റിട്ടേൺ, റീഫണ്ട്, എക്സ്ചേഞ്ച്, വാറന്റി, ഗ്യാരണ്ടി, ഡെലിവറി, ഷിപ്പ്മെന്റ് ,ഉത്ഭവ രാജ്യം, പർച്ചേസ് സ്റ്റേജ് ഉൾപ്പെടെ. ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങൾ ഈ പ്ലാറ്റഫോമിൽ നൽകേണ്ടതുണ്ട്.
- ഇ-കൊമേഴ്സ് പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ ഏതെങ്കിലും ഉപഭോക്തൃ പരാതിയുടെ രസീത് നാൽപ്പത്തിയെട്ട് മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ അംഗീകരിക്കുകയും ഈ നിയമപ്രകാരം രസീത് ലഭിച്ച തീയതി മുതൽ ഒരു മാസത്തിനുള്ളിൽ പരാതി പരിഹരിക്കുകയും വേണം.
ഉപഭോക്തൃ തർക്കം തീർപ്പാക്കൽ പ്രക്രിയ
- ഉപഭോക്തൃ കമ്മീഷനുകളിലെ ഉപഭോക്തൃ തർക്ക പരിഹാര പ്രക്രിയ ലളിതമാക്കുന്നതിന് ഈ നിയമം വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു.
- സ്വന്തം ഉത്തരവുകൾ പുനഃപരിശോധിക്കാനും , സംസ്ഥാന, ജില്ലാ കമ്മീഷനുകളുടെ ശാക്തീകരണം, ഇലക്ട്രോണിക് രീതിയിൽ പരാതികൾ ഫയൽ ചെയ്യാനും ,ഉപഭോക്താവിന്റെ താമസ സ്ഥലത്തിന്മേൽ അധികാരപരിധിയുള്ള ഉപഭോക്തൃ കമ്മീഷനുകളിൽ പരാതികൾ ഫയൽ ചെയ്യാനും ഉപഭോക്താവിനെ ഈ നിയമം പ്രാപ്തനാക്കുന്നു.
- 21 ദിവസത്തെ നിശ്ചിത കാലയളവിനുള്ളിൽ സ്വീകാര്യത സംബന്ധിച്ച ചോദ്യം തീർപ്പാക്കിയില്ലെങ്കിൽ പരാതികൾ കേൾക്കുന്നതിനും സ്വീകരിക്കുന്നതിനുമായി വീഡിയോ കോൺഫറൻസിങ് നടത്തുന്നു.
- മധ്യസ്ഥത തർക്ക പരിഹാര സംവിധാനം പുതിയ നിയമത്തിൽ നൽകിയിട്ടുണ്ട്.
- ഇത് വിധിനിർണയ പ്രക്രിയ ലളിതമാക്കും.
പിഴകളും ബാധ്യതകളും
- മായം കലർന്ന/വ്യാജ വസ്തുക്കളുടെ നിർമ്മാണമോ വിൽപ്പനയോ ശിക്ഷിക്കാൻ കോടതിയെ ഈ നിയമം വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു.
- ആദ്യത്തെ കുറ്റം തെളിയിക്കപ്പെട്ടാൽ, രണ്ട് വർഷത്തേക്ക് വ്യക്തിക്ക് നൽകിയിട്ടുള്ള ഏതെങ്കിലും ലൈസൻസ് കോടതിക്ക് സസ്പെൻഡ് ചെയ്യാം, രണ്ടാമത്തേതോ തുടർന്നുള്ളതോ ആയ കുറ്റം തെളിഞ്ഞാൽ, ലൈസൻസ് റദ്ദാക്കാം.
- ഈ പുതിയ നിയമം ഉൽപ്പന്ന ബാധ്യത എന്ന ആശയം അവതരിപ്പിക്കുകയും നഷ്ടപരിഹാരത്തിനായുള്ള ഏതൊരു ക്ലെയിമിനും ഉൽപ്പന്ന നിർമ്മാതാവിനെയും ഉൽപ്പന്ന സേവന ദാതാവിനെയും ഉൽപ്പന്ന വിൽപ്പനക്കാരെയും അതിന്റെ പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവരുകയ്യും ചെയ്യുന്നു.
സെൻട്രൽ കൺസ്യൂമർ പ്രൊട്ടക്ഷൻ കൗൺസിൽ നിയമങ്ങൾ
- ഉപഭോക്തൃ പ്രശ്നങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ഉപദേശക സമിതിയായ സെൻട്രൽ കൺസ്യൂമർ പ്രൊട്ടക്ഷൻ കൗൺസിലിന്റെ ഭരണഘടനയ്ക്കായി അവ നൽകിയിരിക്കുന്നു. കേന്ദ്ര ഉപഭോക്തൃകാര്യ, ഭക്ഷ്യ-പൊതുവിതരണ മന്ത്രിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ, സംസ്ഥാന മന്ത്രി വൈസ് ചെയർപേഴ്സണും വിവിധ മേഖലകളിൽ നിന്നുള്ള മറ്റ് 34 അംഗങ്ങളും കൗൺസിലിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
- മൂന്ന് വർഷത്തെ കാലാവധിയുള്ള കൗൺസിലിന് ഓരോ പ്രദേശത്തെ രണ്ട് സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉപഭോക്തൃ കാര്യങ്ങളുടെ ചുമതലയുള്ള മന്ത്രി ഉണ്ടായിരിക്കും- വടക്ക്, തെക്ക്, കിഴക്ക്, പടിഞ്ഞാറ്, NER.
- നിർദ്ദിഷ്ട ജോലികൾക്കായി അംഗങ്ങൾക്കിടയിൽ നിന്ന് വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പുകൾ ഉണ്ടാകുന്നതിനും വ്യവസ്ഥയുണ്ട്
ഉപഭോക്താക്കൾക്കുള്ള പ്രയോജനങ്ങൾ
- തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന പരസ്യങ്ങളും ഉൽപ്പന്നങ്ങളിലെ മായം ചേർക്കലും തടയുന്നതിനുള്ള ശിക്ഷ
- വികലമായ ഉൽപ്പന്നങ്ങളോ കുറവുള്ള സേവനങ്ങളോ നൽകുന്നതിൽ നിന്ന് നിർമ്മാതാക്കളെയും സേവന ദാതാക്കളെയും തടയുന്നതിനുള്ള ഉൽപ്പന്ന ബാധ്യതാ വ്യവസ്ഥ
- ഉപഭോക്തൃ കമ്മീഷനുകളെ സമീപിക്കുന്നതിനുള്ള എളുപ്പവും ന്യായവിധി പ്രക്രിയ ലളിതമാക്കൽ
- മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ കേസുകൾ നേരത്തെ തീർപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള അവസരം.
- പുതിയ കാലത്തെ ഉപഭോക്തൃ പ്രശ്ന നിയമങ്ങൾക്കുള്ള വ്യവസ്ഥ: ഇ-കൊമേഴ്സ് & ഡയറക്ട് സെല്ലിംഗ്
ഈ നിയമം രാജ്യത്തെ ഉപഭോക്തൃ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രധാന ഉപകരണമാണെന്ന് തെളിയിച്ചിരിക്കുന്നു.
For More