दैनिक चालू घडामोडी - MPSC Daily Current Affairs 19 May 2022

दैनिक चालू घडामोडी 19.05.2022

महत्त्वाच्या बातम्या: आंतरराष्ट्रीय

ब्रिक्स परराष्ट्र मंत्र्यांची बैठक

बातम्यांमध्ये का:

• 14 व्या ब्रिक्स परिषदेच्या तयारीसाठी चीनमध्ये ब्रिक्स परराष्ट्र मंत्र्यांची बैठक आयोजित करण्यात आली होती.

मुख्य मुद्दे:

• चीनमध्ये आयोजित ब्रिक्स परराष्ट्र मंत्र्यांची बैठक आभासी स्वरूपात आयोजित केली गेली आहे, ज्याचे आयोजन चीनचे परराष्ट्र मंत्री वांग यी यांनी केले होते.
• ब्रिक्स परराष्ट्र मंत्र्यांच्या बैठकीची थीम 'जागतिक विकासासाठी नवीन युगात उच्च दर्जाच्या ब्रिक्स भागीदारीला प्रोत्साहन देणे' (Promoting High Quality BRICS Partnership in a New Era for Global Development) हि होती.
• भारताचे परराष्ट्र मंत्री डॉ. सुब्रह्मण्यम जयशंकर, दक्षिण आफ्रिकेचे आंतरराष्ट्रीय संबंध आणि सहकार्य मंत्री नालेदी पांडोर, ब्राझीलचे परराष्ट्र मंत्री कार्लोस अल्बर्टो फ्रँको आणि रशियाचे परराष्ट्र मंत्री सर्गेई लावरोव्ह यांनी ब्रिक्स परराष्ट्र मंत्र्यांच्या बैठकीला हजेरी लावली.

ब्रिक्स गट म्हणजे काय?

• BRICS गटाची कल्पना प्रथम आघाडीचे अर्थशास्त्रज्ञ जिम ओ'नील यांनी मांडली होती.
• BRICS हा जगातील पाच आघाडीच्या उदयोन्मुख अर्थव्यवस्थांचा समूह आहे- ब्राझील, रशिया, भारत, चीन आणि दक्षिण आफ्रिका ज्यांची पहिली शिखर परिषद 2009 मध्ये येकातेरिनबर्ग, रशिया येथे झाली होती.
• Source: News on Air

महत्त्वाच्या बातम्या: भारत

मदत आयुक्त आणि आपत्ती व्यवस्थापन सचिवांची वार्षिक परिषद

बातम्यांमध्ये का:

• राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांचे मदत आयुक्त आणि आपत्ती व्यवस्थापन विभागांच्या सचिवांच्या वार्षिक परिषदेचे उद्घाटन केंद्रीय गृह सचिव अजय कुमार भल्ला यांच्या हस्ते झाले.

मुख्य मुद्दे:

• राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांचे मदत आयुक्त आणि आपत्ती व्यवस्थापन विभागांच्या सचिवांची वार्षिक परिषद ही दोन दिवसीय परिषद नवी दिल्लीत आयोजित केली जाते.
• नैऋत्य मान्सून दरम्यान नैसर्गिक आपत्तींना तोंड देण्यासाठी राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या तयारीचा आढावा घेणे हा या परिषदेचा मुख्य उद्देश आहे.
• कोविड-19 साथीच्या आजारामुळे दोन वर्षांच्या अंतरानंतर प्रथमच वार्षिक परिषद नवी दिल्ली येथे भौतिकरित्या आयोजित करण्यात आली आहे.
• प्रत्येक राज्य आपत्ती निवारणासाठी दीर्घकालीन पायाभूत सुविधा कशा विकसित करू शकतात हे तपासणे हे परिषदेचे मुख्य ध्येय आहे.
• Source: All India Radio

राष्ट्रीय महिला आयोग

बातम्यांमध्ये का:

• महिलांशी संबंधित समस्या आणि माध्यमांमध्ये महिलांचे प्रतिनिधित्व यावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी राष्ट्रीय महिला आयोगाने नवी दिल्ली येथे कार्यशाळा आयोजित केली होती.

मुख्य मुद्दे:

• राष्ट्रीय महिला आयोगाने आयोजित केलेली कार्यशाळा तीन तांत्रिक सत्रांमध्ये विभागली होती ज्यात खालील विषय समाविष्ट करण्यात आले होते:

1. 'मीडिया ऑपरेशन्स आणि कंटेंटमधील मीडियासाठी लिंग-संवेदनशील निर्देशक',
2. 'महिला माध्यम व्यावसायिकांसमोरील आव्हाने'
3. महिला सक्षमीकरणात प्रसारमाध्यमांची भूमिका' 

• महिलांच्या समस्या आणि महिला सबलीकरण आणि माध्यमांच्या भागधारकांना व्यासपीठ उपलब्ध करुन देणे हे या कार्यशाळेचे उद्दीष्ट आहे.
• कार्यशाळेचे उद्दिष्ट जनतेला महिलांचे हक्क आणि अशा अधिकारांचे उल्लंघन झाल्यास त्यांच्याकडे उपलब्ध असलेल्या संसाधनांबद्दल माहिती देणे हे आहे.

संबंधित तथ्ये: राष्ट्रीय महिला आयोग

• राष्ट्रीय महिला आयोगाची स्थापना जानेवारी 1992 मध्ये राष्ट्रीय महिला आयोग कायदा, 1990 अंतर्गत वैधानिक संस्था म्हणून करण्यात आली.
• जयंती पटनायक यांच्या अध्यक्षतेखाली 31 जानेवारी 1992 रोजी राष्ट्रीय महिला आयोगाची स्थापना करण्यात आली.
• राष्ट्रीय महिला आयोगामध्ये एक अध्यक्ष, एक सदस्य सचिव आणि इतर पाच सदस्य असतात.
• स्रोत: PIB

कान्स फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये इंडियन पॅव्हेलियनचे उद्घाटन

बातम्यांमध्ये का:

• कान्स फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये माहिती आणि प्रसारण मंत्री अनुराग सिंग ठाकूर यांच्या हस्ते भारतीय पॅव्हेलियनचे उद्घाटन करण्यात आले.

मुख्य मुद्दे:

• भारतीय पॅव्हेलियनच्या उद्घाटनासोबतच गोव्यात होणाऱ्या ५३ व्या आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवाच्या पोस्टरचेही अनावरण केंद्रीय मंत्री अनुराग ठाकूर यांच्या हस्ते करण्यात आले.
• कान्स फिल्म फेस्टिव्हलसोबत आयोजित मार्चे डू फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये भारताला सन्मानित देशाचा दर्जा देण्यात आला आहे.
• भारतात परदेशी चित्रपटांची निर्मिती आणि चित्रीकरणासाठी २६० हजार डॉलरच्या मर्यादेसह ३० टक्क्यांपर्यंत रोख मदतीचे प्रोत्साहन दिले जाणार आहे.
• कान्स फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये इंडियन पॅव्हेलियनच्या उद्घाटनप्रसंगी भारतात तयार होणाऱ्या परदेशी चित्रपटांना १५% किंवा त्यापेक्षा अधिक भारतीय व्यक्तींना कामावर घेण्यासाठी ६५ हजार डॉलरची मर्यादा असलेला अतिरिक्त बोनस देण्यात येईल, अशी घोषणा करण्यात आली आहे.

भारतीय आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव म्हणजे काय?

• 1952 मध्ये मुंबईत आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव सुरू झाला.
• 2004 साली गोव्यात आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवाचे आयोजन करण्यात आले होते. तेव्हापासून दरवर्षी आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव गोव्यात आयोजित केला जातो.
• स्रोत: PIB

महत्त्वाच्या बातम्या : राज्य

MyGov कर्नाटक पोर्टल

बातम्यांमध्ये का:

• कर्नाटक राज्यात सहभागी प्रशासनाला (participatory governance) चालना देण्यासाठी कर्नाटकचे मुख्यमंत्री श्री बसवराज बोम्मई यांनी MyGov कर्नाटक पोर्टल सुरू केले आहे.

मुख्य मुद्दे:

• MyGov कर्नाटक पोर्टल स्वीकारल्यानंतर, MyGov उपक्रम स्वीकारणारे कर्नाटक हे भारतातील 17 वे राज्य बनले आहे.
• MyGov हा थेट नागरिकांशी संवाद साधण्याच्या दृष्टीने जगातील सर्वात मोठा आणि यशस्वी कार्यक्रम आहे.
• MyGov पोर्टलवर नोंदणी केल्यानंतर राज्यातील नागरिक आपली मते आणि सूचना सरकारला देऊ शकतात.
• उद्दिष्ट: MyGov कर्नाटक सरकारच्या कल्याणकारी योजनांबद्दल वेळेवर आणि प्रामाणिक माहितीच्या प्रसारावर लक्ष केंद्रित करून, सक्रिय नागरिक सहभाग आणि प्रशासन आणि धोरणनिर्मितीमध्ये सहभागाला प्रोत्साहन देणे.

My Gov पोर्टल म्हणजे काय?

• माय गव्ह (MyGov) पोर्टल 26 जुलै 2014 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सुरू केले होते.
• MyGov पोर्टलचे उद्दिष्ट सामान्य जनतेचा योजनांमध्ये सहभाग सुनिश्चित करणे, त्यांच्या सूचनांच्या आधारे, सरकारच्या योजनांना आकार देणे हा आहे.

स्रोत: PIB

अरुणाचल प्रदेशचा सेला बोगदा प्रकल्प

बातम्यांमध्ये का:

• सामरिकदृष्ट्या (strategically) महत्त्वाचा सेला बोगदा प्रकल्प अरुणाचल प्रदेशमध्ये बांधण्यात आला आहे.

मुख्य मुद्दे:

• अरुणाचल प्रदेशच्या पश्चिम कामेंग जिल्ह्यात स्थित, बोगदा प्रकल्प सेला खिंडीला पर्यायी मार्ग प्रदान करतो.
• अरुणाचल प्रदेशचा सेला बोगदा प्रकल्प 13,700 फूट उंचीवर आहे. आणि त्याची लांबी 300 किमी पेक्षा जास्त आहे.
• सेला बोगदा बॉर्डर रोड ऑर्गनायझेशनद्वारे बांधला जात आहे. या प्रकल्पात दोन बोगदे आणि लिंक रोडचा समावेश आहे.
• नव्याने बांधलेल्या बोगद्यांमधील कनेक्टिव्हिटी रस्त्याचे अंतर 1,200 मीटर असेल, बोगदा 2 हा 13,000 फुटांपेक्षा जास्त उंचीवर बांधण्यात आलेल्या सर्वात लांब बोगद्यांपैकी एक आहे.
• स्रोत: इंडियन एक्सप्रेस

महत्त्वाच्या बातम्या: कला आणि संस्कृती

श्रीस्वामीनारायण मंदिर आयोजित 'युवा शिबिर'

बातम्यांमध्ये का:

• अधिकाधिक तरुणांना समाजसेवा आणि राष्ट्र उभारणीत सहभागी करून घेण्याच्या उद्देशाने श्री स्वामीनारायण मंदिरातर्फे ‘युवा शिबिर’ आयोजित करण्यात आला होता.

मुख्य मुद्दे:

• श्री स्वामीनारायण मंदिर, कुंडलधाम आणि श्री स्वामीनारायण मंदिर कारलीबाग, वडोदरा यांच्या संयुक्त विद्यमाने 'युवा शिबिर'चे आयोजन करण्यात आले आहे होते.
• गुजरातमधील वडोदरा येथे 'युवा शिबिर'चे आयोजन करण्यात आले असून पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 'युवा शिबिर'ला आभासी पद्धतीने संबोधित केले.
• 'एक भारत, श्रेष्ठ भारत', 'आत्मनिर्भर भारत', 'स्वच्छ भारत' इत्यादी उपक्रमांद्वारे नवीन भारत घडवण्यासाठी तरुणांना भागीदार बनवण्याचा 'युवा शिबिर'चा उद्देश आहे.

संबंधित तथ्यः श्री स्वामीनारायण

• स्वामीनारायण यांचा जन्म 1781 मध्ये उत्तर प्रदेशातील छपिया येथे झाला. १७९२ मध्ये, वयाच्या ११ व्या वर्षी त्यांनी नीलकंठ वर्णी हे नाव धारण करून भारतभर सात वर्षांच्या तीर्थयात्रेला सुरुवात केली.
• 1800 मध्ये, स्वामीनारायण यांना त्यांचे गुरू स्वामी रामानंद यांनी उद्धव पंथात समाविष्ट केले आणि त्यांना सहजानंद स्वामी असे नाव देण्यात आले.
• 1802 मध्ये स्वामीनारायण यांच्याकडे उद्धव पंथाचे नेतृत्व सोपवण्यात आले.
• सहजानंद स्वामींनी सभा आयोजित करून स्वामीनारायण मंत्र शिकवला. इथून ते स्वामीनारायण म्हणून ओळखले जातात आणि उद्धव संप्रदाय स्वामीनारायण संप्रदाय म्हणून ओळखला जातो.
• स्रोत: PIB

महत्वाच्या बातम्या: संरक्षण

भारतीय नौदलाचे P8I विमान

• बातम्यांमध्ये का:
• भारताचे संरक्षण मंत्री, श्री राजनाथ सिंह यांनी त्यांच्या मुंबई भेटीदरम्यान भारतीय नौदलाच्या P8I लाँग रेंज मेरीटाईम रिकॉनिसन्स अँटी-सबमरीन वॉरफेअर एअरक्राफ्टचे उड्डाण केले, ज्यामध्ये भारतीय नौदलाच्या विविध क्षमतांचे प्रदर्शन केले गेले.

मुख्य मुद्दे:

• भेटीदरम्यान, भारतीय नौदलाने अत्याधुनिक मिशन सूट आणि सेन्सर्सचा वापर करून लांब पल्ल्याची देखरेख, इलेक्ट्रॉनिक युद्ध, इमेजरी इंटेलिजन्स, ASW मिशन्स आणि शोध आणि बचाव क्षमतांचे प्रात्यक्षिक केले.
• 2013 मध्ये P8I विमानांचा भारतीय सैन्यात समावेश करण्यात आला होता.
• P-8I विमानात मल्टी-मोड रडार, इलेक्ट्रॉनिक इंटेलिजेंस सिस्टीम, सोनोबुय, इलेक्ट्रो-ऑप्टिक, इन्फ्रारेड कॅमेरे आणि प्रगत शस्त्रास्त्रे यांसारखे अत्याधुनिक सेन्सर्स समाविष्ट आहेत.
• शत्रूंच्या हालचालींवर लक्ष ठेवण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय सीमा, नियंत्रण रेषा आणि प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषेवर P-8I विमानांचा वापर करण्यात आला आहे.
• स्रोत: PIB

या घटकाची पीडीएफ डाउनलोड करण्यासाठी, येथे क्लिक करा:

दैनिक चालू घडामोडी-19 मे 2022, Download PDF

Daily Current Affairs-19 May 2022, Download PDF

More From Us:

Maharashtra Static GK 

MPSC Current Affairs 2022: Download in Marathi & English

Important Government Schemes For MPSC 

NCERT Books for MPSC State Exam 2022

Maharashtra State Board Books PDF

MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]

Download BYJU'S Exam Prep App

Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF's & more, Join our Telegram Group Join Now