दैनिक चालू घडामोडी - MPSC Daily Current Affairs 12 May 2022

दैनिक चालू घडामोडी 12.05.2022

मिशन अमृत सरोवर

बातम्यांमध्ये का:

• मिशन अमृत सरोवराच्या प्रगतीचा आढावा घेण्यासाठी नुकतीच एक उच्चस्तरीय बैठक आयोजित करण्यात आली होती.
• या बैठकीच्या अध्यक्षस्थानी ग्रामविकास सचिव होते.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• 24 एप्रिल रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते मिशन अमृत सरोवर लाँच करण्यात आले.
• भावी पिढ्यांसाठी पाणी वाचवणे हे मिशनचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.
• भारतातील प्रत्येक जिल्ह्यात 75 जलस्रोतांचा विकास आणि पुनरुज्जीवन करण्याचे उद्दिष्ट आहे. हे पाणवठे ‘अमृत सरोवर’ म्हणून ओळखले जातील.
• यामुळे संपूर्ण भारतात सुमारे 50000 जलकुंभ निर्माण होतील.
• हा सर्व-सरकारी दृष्टीकोन असणार आहे, म्हणजेच या मिशनसाठी सहा मंत्रालये सहकार्याखाली काम करतील.
• या मिशनसाठी भास्कराचार्य नॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर स्पेस अॅप्लिकेशन आणि जिओ इन्फॉर्मेटिक्सची तांत्रिक भागीदार म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.
• या उपक्रमामध्ये स्वयंसेवी संस्थांचा वापर आणि नागरिकांचा सहभाग देखील समाविष्ट होऊ शकतो.
• टीप: हे मिशन पूर्ण करण्याची अंतिम मुदत 15 ऑगस्ट 2023 आहे.
• स्रोत: पीआयबी

ओमान भारतीय फार्मास्युटिकल उत्पादनांना वेगवान मान्यता देईल

बातम्यांमध्ये का:

• अलीकडेच 11 मे रोजी राष्ट्रीय राजधानी दिल्लीत भारत-ओमानच्या संयुक्त आयोगाची बैठक आयोजित करण्यात आली होती.
• केंद्रीय मंत्री पियुष गोयल आणि त्यांचे समकक्ष श्री. कैस बिन मोहम्मद अल युसूफ यांच्या अध्यक्षतेखाली हे सह-अध्यक्ष होते.

मुख्य मुद्दे:

• या उच्चस्तरीय बैठकीत दोन्ही पक्षांनी काही महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर सहमती दर्शविली, जसे की:
• ओमानने यापूर्वीच यूएसएफडीए, यूकेएमएआरए आणि ईएमएकडे नोंदणीकृत असलेल्या इंडियन फार्मा उत्पादनांच्या मंजुरी प्रक्रियेस गती देण्यास सहमती दर्शविली.
• दोन्ही देश संयुक्त बाजार संशोधन अहवाल जाहीर करणार असून, त्यात ओमानमधील औषध क्षेत्रातील भारतीय कंपन्यांच्या भविष्यातील शक्यता आणि संधींवर प्रकाश टाकण्यात येणार आहे.
• हरित ऊर्जेला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि सौर ऊर्जेच्या वापराला प्रोत्साहन देण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय सौर आघाडी (आयएसए) अंतर्गत वन सन वन वर्ल्ड वन ग्रीडच्या संदर्भात भारताच्या पुढाकारामध्ये सामील होण्याच्या ओमानच्या प्रयत्नांचे भारताने कौतुक केले.
• दोन्ही देशांनी द्विपक्षीय व्यापाराला अधिक चालना देण्याचे मान्य केले आणि सर्व शुल्क आणि नॉन-टेरिफ अडथळ्याचे प्रश्न सोडविण्यावर सहमती दर्शविली.
• भारत आणि ओमान यांनी 3-टीएस म्हणजेच व्यापार, तंत्रज्ञान आणि पर्यटन क्षेत्रात सहकार्य वाढवण्यावर सहमती दर्शविली.

सभेचे महत्त्व :

• भारतीय फार्मा उद्योग हा जगातील सर्वोत्कृष्ट उद्योगांपैकी एक आहे आणि भारतीय महसूल निर्मितीतही महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतो. या बैठकीमुळे आगामी काळात त्याला आवश्यक ती चालना मिळेल.
• भारत आणि ओमानचे द्विपक्षीय संबंध नव्या उंचीवर पोहोचतील.
• आयएसएमध्ये ओमानचा करार हा एक स्वागतार्ह पाऊल आहे कारण तो उष्णकटिबंधीय देश आहे, येत्या भविष्यात सौर ऊर्जा निर्मितीत तो खूप उपयुक्त ठरेल.

Source: PIB

सुप्रीम कोर्टाने देशद्रोहाच्या आरोपांशी संबंधित सर्व खटल्यांची सुनावणी स्थगित केली

बातम्यांमध्ये का:

• काल माननीय सर्वोच्च न्यायालयाने प्रलंबित प्रकरणे स्थगित ठेवण्याचे आदेश दिले. देशद्रोहाचे आरोप.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• कलम 124A च्या वैधतेबाबत सर्वोच्च न्यायालयासमोरील मागील सुनावणीत, भारत सरकारने या कलमाची पुनर्तपासणी करणार असल्याचे आश्वासन देण्यासाठी शपथपत्र दाखल करण्यास सहमती दर्शवली.
• न्यायालयासमोर असा युक्तिवाद करण्यात आला की आयपीसीच्या कलम 124A अंतर्गत तरतुदी नागरी स्वातंत्र्य आणि मानवी हक्कांचे उल्लंघन करतात.
• या संदर्भात सरकारने राष्ट्रीय सुरक्षा आणि नागरी स्वातंत्र्य यांच्यातील समतोल साधण्यासाठी तोडगा काढण्याचे आश्वासन दिले.
• दरम्यान, कोर्टाने आधीच कोर्टासमोर प्रलंबित असलेल्या देशद्रोहाच्या आरोपांच्या संदर्भात चालू असलेल्या खटल्यांना स्थगिती देण्यास सांगितले.
• जोपर्यंत सरकार नवीन कायदा करत नाही तोपर्यंत कोणतीही नवीन प्रकरणे दाखल करू नयेत, असे निर्देशही सर्वोच्च न्यायालयाने केंद्र आणि राज्य सरकारांना दिले आहेत.

स्रोत: इंडियन एक्सप्रेस आणि द हिंदू

वैवाहिक बलात्काराचे गुन्हेगारीकरण

बातम्यांमध्ये का:

• अलीकडेच दिल्ली उच्च न्यायालयाच्या खंडपीठाने तिच्यासमोर प्रलंबित असलेल्या वैवाहिक बलात्काराच्या मुद्द्यावर विभाजित निर्णय दिला.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• दिल्ली उच्च न्यायालयाने मंगळवारी लग्नानंतर झालेल्या बलात्काराबाबत खंडित निकाल दिला.
• या निकालात दिल्ली उच्च न्यायालयाच्या दोन न्यायमूर्तींच्या खंडपीठाने न्यायमूर्ती शकधर यांनी पत्नीच्या संमतीशिवाय तिच्याशी शारीरिक संबंध ठेवण्याला बलात्कार ठरवला होता.
• न्यायमूर्ती शंकर म्हणाले की, आयपीसी अंतर्गत संमतीशिवाय लैंगिक संबंध घटनात्मकदृष्ट्या वैध आहे.

इतर महत्त्वाचे तथ्य:

• याचिकाकर्त्यांनी आयपीसीच्या कलम 375 मधील तरतुदींना आव्हान दिले आहे ज्यामध्ये महिलेवर बलात्काराच्या तरतुदींचा समावेश आहे.
• उपरोक्त कलमातील तरतुदींनुसार पतीने पत्नीशी तिच्या संमतीशिवाय केलेले लैंगिक संबंध, ती अल्पवयीन नसल्यास, बलात्काराच्या कृत्यामध्ये समाविष्ट होणार नाही.
• टीप: विभाजित निकालानंतर प्रकरण आता सर्वोच्च न्यायालयासमोर विचारार्थ दाखल केले जाऊ शकते.

स्रोत: टाइम्स ऑफ इंडिया आणि इंडियन एक्सप्रेस

 AFSPA

बातम्यांमध्ये का:

• नुकतेच गृहमंत्री अमित शहा यांनी आसाममधून AFSPA पूर्णपणे हटवण्याची शक्यता असल्याची घोषणा केली.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• गेल्या सहा वर्षातील राज्यातील कायदा आणि सुव्यवस्थेची स्थिती पाहता सशस्त्र दल विशेष अधिकार कायदा राज्यातून पूर्णपणे रद्द करणे शक्य आहे, असे गृहमंत्र्यांनी जाहीर सभेत सांगितले.
• ते म्हणाले की, राज्यातील बहुतांश दहशतवादी संघटनांनी आत्मसमर्पण केले आहे आणि मोठ्या प्रमाणावर राज्यातील कायदा व सुव्यवस्था नियंत्रणात आहे.

AFSPA बद्दल:

• भारतीय संसदेने 1958 मध्ये सशस्त्र दल विशेष अधिकार कायदा लागू केला.
• "अशांत भागात" कायदा व सुव्यवस्था राखण्यासाठी भारतीय सशस्त्र दलांच्या हातात अधिकार देणे हे त्याचे उद्दिष्ट होते.
• प्रथमच नागा हिल्सच्या काही भागांमध्ये त्याची अंमलबजावणी करण्यात आली, नंतर आसामसह सात ईशान्येकडील राज्यांमध्ये लागू करण्यात आली.

कायद्यावर टीका:

• हा कायदा सशस्त्र दलांच्या हाती असाधारण अधिकार देतो.
• सशस्त्र दलाचा अधिकारी अशांत क्षेत्रातील कोणत्याही व्यक्तीवर गोळीबार करू शकतो ज्यामुळे त्याचा मृत्यूही होऊ शकतो.
• संशयाच्या आधारावर कोणत्याही व्यक्तीला वॉरंटशिवाय अटक केली जाऊ शकते.
• कोणत्याही आवारात प्रवेश करता येते आणि त्याला आवश्यक वाटल्यास शोध घेता येतो.
• या अधिकारांमुळे अनेकदा नागरी स्वातंत्र्यांचे उल्लंघन आणि अधिकाऱ्यांच्या गैरवापराची परिस्थिती निर्माण होते.

स्रोत: टाईम्स ऑफ इंडिया

पुलित्झर पुरस्कार 2022

बातम्यांमध्ये का:

• अलीकडेच चार भारतीयांना फीचर फोटोग्राफी श्रेणीतील पुलित्झर पुरस्कार 2022 ने सन्मानित करण्यात आले.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• रॉयटर्स न्यूज एजन्सीचे दानिश सिद्दीकी, अदनान अबिदी, सन्ना इर्शाद आणि अमित दवे यांना पत्रकारितेच्या क्षेत्रातील उल्लेखनीय योगदानाबद्दल प्रतिष्ठित पुलित्झर पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे.
• अफगाणिस्तानवर तालिबानच्या आक्रमणादरम्यान बातम्या कव्हर करताना दानिशचा मृत्यू अफगाणिस्तानमध्ये झाल्यामुळे त्याला हा पुरस्कार मरणोत्तर देण्यात आला.
• युद्धग्रस्त राष्ट्राच्या कव्हरेजसाठी त्यांची जागतिक स्तरावर प्रशंसा झाली आहे.
• भारतातील कोविड लाटेच्या शिखरावर दिल्लीत सामूहिक अंत्यसंस्काराच्या हवाई शूटसाठीही तो ओळखला जातो.
• टीप: डॅनिशचा मृत्यू जुलै 2021 मध्ये अफगाणिस्तानमध्ये झाला.
• Source: Times of India

NGT ने उत्तर प्रदेश सरकारला वाळू उत्खनन सुरू ठेवू नये असे निर्देश दिले

बातम्यांमध्ये का:

• अलीकडेच राष्ट्रीय हरित न्यायाधिकरणाने यूपीला वाळू भरपाई अहवाल येईपर्यंत नद्यांमधील वाळू उत्खनन सुरू ठेवू नये असे निर्देश दिले आहेत.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• NGT ने सरकारला नदीपात्रातील वाळूच्या पुनर्वापराच्या स्थितीबाबत वैज्ञानिक तपासणी करण्यास सांगितले आहे.
• एनजीटीने पुढे म्हटले आहे की, हा तपास एखाद्या विश्वासार्ह संस्थेने केला पाहिजे.
• हा तपास वाळू उत्खनन 2020 साठी अंमलबजावणी आणि देखरेख मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार केला गेला पाहिजे
• राज्यातील वाळू उत्खननाचा धोका कमी करण्यासाठी नियामक प्राधिकरणांना योग्यरित्या सक्षम आणि उपकरणे देण्यास सरकारला सांगितले.
• टीप: उत्तर प्रदेशातील बांदा जिल्ह्याच्या भागात अवैध वाळू उत्खननाची उदाहरणे नोंदवली गेली आहेत.

स्रोत: डाउन टू अर्थ

भारताने श्रीलंकेत सैन्य पाठवण्यास नकार दिला

बातम्यांमध्ये का:

• अलीकडेच कोलंबोमधील भारतीय उच्चायुक्तांनी कायदा आणि सुव्यवस्था राखण्यासाठी श्रीलंकेत भारतीय सैन्य पाठवण्याच्या कयासांचे खंडन केले.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• अलीकडे प्रसारमाध्यमांद्वारे अशी अटकळ बांधली जात होती की देशातील गृहयुद्धासारखी परिस्थिती स्थिर करण्यासाठी भारत लंका सरकारला मदत करण्यासाठी आपले सैन्य पाठवू शकतो.
• महिंदा राजपक्षे आणि त्यांच्या कुटुंबीयांना भारतात आश्रय देण्यात आला आहे आणि लवकरच भारत लंकेच्या संकटात हस्तक्षेप करेल अशी व्यापक सोशल मीडिया अटकळ होती.
• काल भारतीय उच्चायुक्तालयाच्या प्रवक्त्याने अशा सर्व अनुमानांचे खंडन केले.
• येथे हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की श्रीलंका त्याच्या स्वातंत्र्यानंतरच्या सर्वात वाईट आर्थिक संकटाचा सामना करत आहे.
• श्रीलंकेतील लोकांचा असा विश्वास आहे की देशावर सध्याच्या संकटासाठी राजपक्षे सरकारच जबाबदार आहे.

स्रोत: टाईम्स ऑफ इंडिया

या घटकाची पीडीएफ डाउनलोड करण्यासाठी, येथे क्लिक करा:

दैनिक चालू घडामोडी-12 मे 2022, Download PDF

Daily Current Affairs-12 May 2022, Download PDF 

More From Us:

Maharashtra Static GK 

MPSC Current Affairs 2022: Download in Marathi & English

Important Government Schemes For MPSC 

NCERT Books for MPSC State Exam 2022

Maharashtra State Board Books PDF

MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]

Download BYJU'S Exam Prep App

Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF's & more, Join our Telegram Group Join Now