दैनिक चालू घडामोडी - MPSC Daily Current Affairs 07 March 2022

दैनिक चालू घडामोडी 07.03.2022

आत्मनिर्भर संघटन पुरस्कार

• उस्मानाबाद जिल्ह्याच्या लोहारा तालुक्यामधल्या जेवळी या गावातल्या नवप्रभा महिला प्रभाग संघाला, केंद्रीय ग्रामविकास मंत्रालयाचा ‘आत्मनिर्भर संघटन’ पुरस्कार जाहीर झाला आहे.
• केंद्र सरकारच्या ग्रामविकास मंत्रालयाने दिनदयाळ अंत्योदय योजना – राष्ट्रीय ग्रामीण आजीविका अभियान (DAY-NRLM) या कार्यक्रमांतर्गत राष्ट्रीय स्तरावरून ‘आत्मनिर्भर संघटन’ या पुरस्कारासाठी देशभरातून नामांकने मागविली होती. 
• देशातील विविध राज्यांनी प्रभाग संघाची नामांकने दिलेली होती. ‘उमेद’ तर्फे जेवळी, ता. लोहारा या संघाचे नामांकन देण्यात आले होते. यामधून राष्ट्रीय स्तरावर तीन संघांची निवड करण्यात आली असून या तीनपैकी नवप्रभा महिला प्रभाग संघ, जेवळी, तालुका लोहारा या प्रभाग संघाला आत्मनिर्भर संघटन या पुरस्काराची घोषणा झालेली आहे. 
• 08 मार्च 2022 रोजी दिल्ली येथील विज्ञान भवनात जागतिक महिला दिनानिमित्त होणाऱ्या समारंभामध्ये मान्यवरांच्या हस्ते हा पुरस्कार दिला जाणार आहे.
• पुरस्कारासाठी निवड झालेल्या नवप्रभा महिला प्रभाग संघाची स्थापना ऑक्टोबर 2017 मध्ये करण्यात आली आहे. 

Source: AIR

पंतप्रधान मोदी क्वाड नेत्यांच्या आभासी शिखर परिषदेत सहभागी

बातमीत का

• अलीकडेच, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बिडेन, ऑस्ट्रेलियाचे पंतप्रधान स्कॉट मॉरिसन आणि जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा यांच्यासह क्वाड नेत्यांच्या आभासी शिखर परिषदेत भाग घेतला.

मुख्य मुद्दे

• या बैठकीत सप्टेंबर 2021 च्या क्वाड समिटपासून क्वाड उपक्रमांवरील प्रगतीचा आढावा घेण्यात आला.
• या वर्षाच्या अखेरीस जपानमध्ये होणाऱ्या शिखर परिषदेद्वारे ठोस परिणाम साध्य करण्याच्या उद्देशाने नेत्यांनी सहकार्याला गती देण्यावर सहमती दर्शवली.
• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मानवतावादी आणि आपत्ती निवारण, कर्ज शाश्वतता, पुरवठा साखळी, स्वच्छ ऊर्जा, कनेक्टिव्हिटी आणि क्षमता-निर्मिती यासारख्या क्षेत्रांमध्ये चतुर्भुज अंतर्गत सहकार्याचे ठोस आणि व्यावहारिक स्वरूपाचे आवाहन केले.
• त्यांनी संयुक्त राष्ट्र सनद, आंतरराष्ट्रीय कायदा आणि सार्वभौमत्व आणि प्रादेशिक अखंडतेचा आदर करण्याच्या महत्त्वाचा पुनरुच्चार केला.
• नेत्यांनी आग्नेय आशिया, हिंद महासागर प्रदेश आणि पॅसिफिक बेटांच्या परिस्थितीसह इतर विषयांवरही चर्चा केली.

क्वाड बद्दल:

• क्वाड, किंवा चतुर्भुज सुरक्षा संवाद हा चार देशांचा अनौपचारिक गट आहे - ऑस्ट्रेलिया, जपान, भारत आणि युनायटेड स्टेट्स.
• हे एक मुक्त आणि मुक्त इंडो-पॅसिफिक सुनिश्चित करण्याच्या उद्देशाने आहे, एक रणनीतिकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण प्रदेश ज्याने अलीकडच्या वर्षांत चिनी लष्करी दृढता वाढली आहे.
• क्वाडची पहिली वैयक्तिक भेट सप्टेंबर २०२१ मध्ये वॉशिंग्टन येथे झाली.
• Source: newsonair

फायनान्शिअल ऍक्शन टास्क फोर्सने पाकिस्तानला ग्रे लिस्टमध्ये ठेवले

बातमीत का

• फायनान्शिअल अॅक्शन टास्क फोर्स (FATF) ने पाकिस्तानला पुन्हा एकदा वाढीव देखरेख यादीत कायम ठेवले आहे, ज्याला "ग्रे लिस्ट" देखील म्हटले जाते आणि "जटिल मनी लाँडरिंग तपास आणि खटल्यांवर काम करण्यास देशाला सागितले आहे.

मुख्य मुद्दे

• पाकिस्तान जून 2018 पासून दहशतवादविरोधी वित्तपुरवठा आणि मनी लाँडरिंग विरोधी व्यवस्थांमधील कमतरतांसाठी FATF च्या ग्रे लिस्टमध्ये आहे.
• या ग्रेलिस्टिंगमुळे त्याची आयात, निर्यात, रेमिटन्स आणि आंतरराष्ट्रीय कर्जावरील मर्यादित प्रवेशावर विपरित परिणाम झाला आहे.

फायनान्शियल अॅक्शन टास्क फोर्स (FATF) बद्दल तथ्ये:

• FATF ही एक आंतर-सरकारी संस्था आहे जी G7 च्या पुढाकाराने मनी लॉन्ड्रिंगचा सामना करण्यासाठी धोरणे विकसित करण्यासाठी स्थापन करण्यात आली आहे. 2001 मध्ये, दहशतवादासाठी वित्तपुरवठा समाविष्ट करण्यासाठी त्याच्या आदेशाचा विस्तार करण्यात आला.
• मुख्यालय: पॅरिस, फ्रान्स
• स्थापना: 1989
• सदस्यत्व : 39

FATF च्या दोन याद्या:

• ग्रे लिस्ट: ते देश जे दहशतवादी फंडिंग आणि मनी लॉन्ड्रिंगला पाठिंबा देण्यासाठी सुरक्षित आश्रयस्थान मानले जातात. 'वाढीव देखरेख सूची' हे 'ग्रे लिस्ट'चे दुसरे नाव आहे.
• काळी यादी: असहकारी देश म्हणून ओळखले जाणारे देश काळ्या यादीत टाकले जातात. हे देश मनी लाँड्रिंग आणि टेरर फंडिंग कारवायांचे समर्थन करतात.
• Source: HT

'सागर परिक्रमा' कार्यक्रम 

 बातम्यांमध्ये का

• केंद्रीय मत्स्यव्यवसाय, पशुसंवर्धन व दुग्धव्यवसाय मंत्री पुरुषोत्तम रुपाला यांच्या हस्ते मत्स्यव्यवसाय विभाग, पशुसंवर्धन व दुग्धव्यवसाय मंत्रालय, भारत सरकार आणि राष्ट्रीय मत्स्य विकास मंडळ यांच्या संयुक्त विद्यमाने गुजरात सरकारचा मत्स्यव्यवसाय विभाग, भारतीय तटरक्षक दल, भारतीय सागरी सर्वेक्षण विभाग, गुजरात मेरिटाइम बोर्ड आणि मच्छिमार प्रतिनिधी यांच्या हस्ते आयोजित 'सागर परिक्रमा'चे उद्घाटन करण्यात आले. 

मुख्य मुद्दे

• ‘आझादी का अमृत महोत्सव’ चा एक भाग म्हणून गुजरातमधील श्यामीजी कृष्ण वर्मा स्मारक येथे मांडवी येथून सुरू होणारी परिक्रमा ही किनारपट्टीवरील मच्छिमार लोकांच्या समस्या जाणून घेण्याचा प्रयत्न आहे.
• त्यानंतरच्या टप्प्यात गुजरातच्या इतर जिल्ह्यांमध्ये आणि इतर राज्य/केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये याचे आयोजन केले जाईल.
• कार्यक्रमादरम्यान, प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा योजना (PMMSY), किसान क्रेडिट कार्ड आणि राज्य योजनेशी संबंधित प्रमाणपत्रे/मंजुरी पुरोगामी मच्छीमारांना, विशेषत: किमतीतील मच्छिमार, मच्छीमार आणि मत्स्यपालन, तरुण मत्स्य उद्योजक इत्यादींना देण्यात येतील.

भारतातील मत्स्यव्यवसाय क्षेत्र:

• मत्स्यपालनातून भारत जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा मासळी उत्पादक देश आहे.
• भारत हा जगातील चौथा सर्वात मोठा मासळी निर्यातदार देश आहे कारण जागतिक मत्स्योत्पादनात भारताचा वाटा ७.७% आहे.
• Source: PIB

केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दलांसाठी आधुनिकीकरण योजना-IV

बातम्या मध्ये का 

• केंद्राने CAPF साठी आधुनिकीकरण योजना-III या योजनेच्या पुढे चालू ठेवत केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दलांसाठी (CAPFs) आधुनिकीकरण योजना-IV या योजनेला मान्यता दिली आहे.
• आधुनिकीकरण योजना-IV 01.02.2022 ते 31.03.2026 पर्यंत चालेल.

महत्त्वाचे मुद्दे

• एकूण १,५२३ कोटी रुपयांच्या आर्थिक खर्चासह सीएपीएफसाठी आधुनिकीकरण योजना-४ ही गृह मंत्रालयामार्फत राबविली जाणार आहे.
• हे सी.ए.पी.एफ.ला त्यांच्या ऑपरेशनल गरजेनुसार आधुनिक अत्याधुनिक शस्त्रे आणि उपकरणांनी सुसज्ज करेल, त्यांची विविध चित्रपटगृहांमध्ये तैनात करण्याची पद्धत लक्षात घेऊन.  
• यामुळे आंतरराष्ट्रीय सीमा / नियंत्रण रेषा / एलएसी तसेच डाव्या विचारसरणीच्या अतिरेकीपणामुळे प्रभावित क्षेत्र, जम्मू-काश्मीर, लडाख केंद्रशासित प्रदेश आणि ईशान्येकडील राज्यांमध्ये विविध भागामध्ये (different theatres) भेडसावणाऱ्या आव्हानांचा सामना करण्याची सरकारची क्षमता बळकट होईल.
• Source: India Today

ब्राह्मोस जमिनीवर हल्ला करणारे क्षेपणास्त्र

 बातम्यांमध्ये का

• भारतीय नौदलाने आयएनएस चेन्नई या स्टेल्थ विनाशिकेवरून विस्तारित पल्ल्याच्या भू-हल्ला ब्राह्मोस सुपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्राची अचूकता यशस्वीपणे दाखवून दिली. 

महत्त्वाचे मुद्दे

• ब्राह्मोस क्षेपणास्त्र आणि आयएनएस चेन्नई हे दोन्ही क्षेपणास्त्र स्वदेशी बनावटीचे असून, भारतीय क्षेपणास्त्र आणि जहाजबांधणीच्या क्षमतेची अत्याधुनिक यंत्रणा अधोरेखित करतात. 
• ते आत्मा निर्भर भारत आणि मेक इन इंडिया प्रयत्नांमध्ये भारतीय नौदलाच्या योगदानास बळकटी देतात. 
• ब्राह्मोस एअरोस्पेस या भारत-रशियाच्या संयुक्त उपक्रमातून पाणबुडी, जहाजे, विमाने किंवा लँड प्लॅटफॉर्मवरून प्रक्षेपित करता येणाऱ्या सुपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्रांची निर्मिती केली जाते.

Source: ET

DefExpo २०२२ पुढे ढकलण्यात आला

बातमीत का

• सहभागींना येत असलेल्या लॉजिस्टिक समस्यांमुळे, 10 मार्च ते 14 मार्च पर्यंत गांधीनगर, गुजरात येथे आयोजित करण्याचा प्रस्तावित DefExpo 2022 (12 वी आवृत्ती) पुढे ढकलण्यात आला आहे.

मुख्य मुद्दे

• DefExpo 2022 मध्ये सहभागी होण्याची अपेक्षा असलेल्या 70 देशांपैकी रशिया आणि युक्रेन यांचा समावेश होता.
• DefExpo ची 11 वी आवृत्ती 2020 मध्ये लखनौ (उत्तर प्रदेश) येथे आयोजित करण्यात आली होती.
• DefExpo हा संरक्षण मंत्रालयाचा एक प्रमुख द्विवार्षिक कार्यक्रम आहे, ज्यामध्ये जमीन, नौदल, हवाई तसेच मातृभूमी सुरक्षा प्रणालीचे प्रदर्शन केले जाते.
• DefExpo 1996 मध्ये सुरू झाला.
• Source: Indian Express

केंद्रीय मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी कवच प्रणालीच्या चाचणीची पाहणी केली

बातम्यांमध्ये का

• दक्षिण मध्य रेल्वेच्या सिकंदराबाद विभागातील लिंगमपल्ली-विकाराबाद विभागातील गुल्लागुडा-चिटगीद्दा रेल्वे स्थानकांदरम्यान 'कवच' या कार्यप्रणालीच्या चाचणीची केंद्रीय रेल्वे, दळणवळण व इलेक्ट्रॉनिक्स व माहिती तंत्रज्ञान मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी पाहणी केली. 
• आत्मनिर्भर भारतचा एक भाग म्हणून, 2022-23 मध्ये सुरक्षा आणि क्षमता वाढीसाठी कवच अंतर्गत 2,000 कि.मी. चे जाळे आणले जाईल.

कवच बद्दल: 

• कवच ही रिसर्च डिझाईन अँड स्टँडर्ड्स ऑर्गनायझेशन (आरडीएसओ) ने भारतीय उद्योग आणि चाचण्यांच्या सहकार्याने स्वदेशी बनावटीची एटीपी प्रणाली आहे जी दक्षिण मध्य रेल्वेने भारतीय रेल्वेतील रेल्वे परिचालनात सुरक्षिततेचे कॉर्पोरेट उद्दीष्ट साध्य करण्यासाठी सुलभ केली आहे. 
• ही सेफ्टी इंटिग्रिटी लेव्हल - 4 मानकांची अत्याधुनिक इलेक्ट्रॉनिक प्रणाली आहे.
• धोक्याच्या ठिकाणी (रेड) सिग्नलवरून जाणाऱ्या गाड्यांना प्रतिबंध करून संरक्षण पुरवण्यासाठी आणि टक्कर टाळण्यासाठी कवच आहे. 
• वेगाच्या निर्बंधानुसार चालकाने गाडीवर नियंत्रण न ठेवल्यास हे ट्रेन ब्रेकिंग सिस्टम स्वयंचलितपणे सक्रिय करते. 
• Source: Indian Express

नवीनतम डेलाइट हार्वेस्टिंग तंत्रज्ञानामध्ये भारतातील पहिले स्टार्ट-अप

बातम्यांमध्ये का

• विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालयाने कार्बन फूटप्रिंट कमी करण्यासाठी आणि इमारत ऊर्जा कार्यक्षमता सुधारण्यासाठी नवीनतम डेलाइट हार्वेस्टिंग तंत्रज्ञानामध्ये एक अद्वितीय स्टार्ट-अपला प्रोत्साहन देण्याचा निर्णय घेतला आहे.

मुख्य मुद्दे

• डेलाइट हार्वेस्टिंग टेक्नॉलॉजीजसाठी भारतातील एकमेव स्टार्ट-अप कंपनी “स्कायशेड डेलाइट्स प्रायव्हेट लिमिटेड” हैदराबादने विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभागाची वैधानिक संस्था असलेल्या तंत्रज्ञान विकास मंडळासोबत सामंजस्य करार केला.
• हरित आणि निव्वळ शून्य इमारती तयार करणे आणि नॅशनल अॅक्शन प्लान ऑन क्लायमेट चेंज (NAPCC) अंतर्गत राष्ट्रीय मोहिमांमध्ये सहभागी होणे आणि योगदान देणे हे कंपनीचे उद्दिष्ट आहे.

टीप:

• 2022 च्या अखेरीस नूतनीकरणक्षम उर्जा स्त्रोतांमधून 175 GW ऊर्जेची गरज पूर्ण करण्याचे महत्त्वाकांक्षी लक्ष्य देशाने ठेवले आहे आणि 2030 पर्यंत 500 GW गाठण्यासाठी वचनबद्ध आहे, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ग्लासगो येथे COP26 शिखर परिषदेत सांगितले. .

Source: PIB

माजी लष्करप्रमुख जनरल सुनिथ फ्रान्सिस रॉड्रिग्ज यांचे निधन

• 1990 ते 1993 दरम्यान भारतीय लष्कराचे प्रमुख असलेले आणि 2004 ते 2010 दरम्यान पंजाबचे राज्यपाल म्हणून काम केलेले जनरल (निवृत्त) सुनीथ फ्रान्सिस रॉड्रिग्स यांचे निधन झाले.
• सैन्यात 40 वर्षांपेक्षा जास्त काळ केलेल्या उल्लेखनीय सेवेव्यतिरिक्त, त्यांनी राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार मंडळावर दोन वेळा काम केले.
• Source: ET

ऑस्ट्रेलियाचा क्रिकेटपटू शेन वॉर्नचे निधन 

• ऑस्ट्रेलियाचा माजी क्रिकेटपटू आणि फिरकी गोलंदाजीचा दिग्गज खेळाडू शेन वॉर्नचे वयाच्या 52 व्या वर्षी निधन झाले.
• १९९२ ते २००७ दरम्यानच्या १५ वर्षांच्या कारकिर्दीत केलेल्या अतुलनीय कामगिरीबद्दल वॉर्नला विस्डेनच्या पाच क्रिकेटर्स ऑफ द सेंच्युरीपैकी एक म्हणून निवडण्यात आले.
• 2013 मध्ये, ज्या वर्षी त्याने खेळातून पूर्णपणे निवृत्ती घेतली, त्याच वर्षी त्याला आयसीसी हॉल ऑफ फेममध्ये सामील करण्यात आले. 
• Source: Indian Express

या घटकाची पीडीएफ डाउनलोड करण्यासाठी, येथे क्लिक करा:

दैनिक चालू घडामोडी-07 मार्च 2022, Download PDF

Daily Current Affairs-07 March 2022, Download PDF

More From Us:

Maharashtra Static GK 

MPSC Current Affairs 2022: Download in Marathi & English

Important Government Schemes For MPSC 

NCERT Books for MPSC State Exam 2022

Maharashtra State Board Books PDF

MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]

Download BYJU'S Exam Prep App

Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF's & more, Join our Telegram Group Join Now