दैनिक चालू घडामोडी 02.09.2022

महत्वाची बातमी : आंतरराष्ट्रीय

सॉलोमन बेटांनी नौदलाची सर्व परकीय जहाजे रोखली

बातम्यांमध्ये का:

• सॉलोमन बेटांनी अमेरिकन जहाजांना त्यांच्या बंदरांमध्ये डॉकिंग करण्यास मनाई केली होती.

मुख्य मुद्दे:

• सॉलोमन बेटांनी त्यांच्या बंदरांमध्ये, यूएस नेव्हीच्या जहाजांवर मोराटोरिया (moratoria) लागू केला आहे.
• मे महिन्यात चीनशी करार झाल्यापासून सॉलोमन बेटे आणि अमेरिका यांच्यातील संबंध तणावपूर्ण बनले आहेत.
• या करारानुसार, सोलोमनने चिनी नौदलाच्या जहाजांसाठी परवानगी (anchorage) दिली आहे.
• पापुआ न्यू गिनीच्या पूर्वेस, सॉलोमन द्वीपसमूह हा ९९० हून अधिक बेटांनी बनलेला देश आहे.
• ग्वादाल्कनाल बेटावरील ‘होनियारा’ ही सॉलोमन बेटांची राजधानी आहे.
• पापुआ न्यू गिनी या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या स्वायत्त भागाचा वायव्य भाग असलेल्या बुका आणि बुगेनव्हिलिया यांचा अपवाद वगळता या देशात सोलोमन रेंजचा बहुसंख्य भाग समाविष्ट आहे.
• गव्हर्नर-जनरल, जो राज्याचा औपचारिक प्रमुख म्हणून काम करतो, सोलोमन बेटांच्या घटनात्मक राजेशाहीमध्ये ब्रिटीश सम्राटाचे प्रतिनिधित्व करतो.
• Source: Times of India

महत्वाची बातमी : राष्ट्रीय

NCRB अहवाल 2021

बातम्यांमध्ये का:

• नॅशनल क्राइम रेकॉर्ड ब्युरोने अपघाती मृत्यू आणि आत्महत्या २०२१ या शीर्षकाचा एक अहवाल प्रकाशित केला आहे. 

मुख्य मुद्दे:

• अपघाती मृत्यू आणि आत्महत्या 2021 च्या अहवालानुसार, भारतात आत्महत्येशी संबंधित मृत्यूंची संख्या 2021 मध्ये विक्रमी पातळीवर पोहोचली आहे.
• अपघाती मृत्यू आणि आत्महत्यांच्या अहवालानुसार, भारतात आता दर १,००,००० लोकांमागे ११.३ आत्महत्यांची नोंद झाली आहे.
• सर्वाधिक आत्महत्यांचे प्रमाण असलेल्या महाराष्ट्रात २०२१ मध्ये २२,२०७ आत्महत्या झाल्या आहेत.
• १८ हजार ९२५ आत्महत्यांसह तामिळनाडू दुसऱ्या क्रमांकावर असून, मध्य प्रदेश १४ हजार ९६५, पश्चिम बंगाल १३ हजार ५०० आत्महत्यांसह चौथ्या, तर कर्नाटक १३ हजार ५६ आत्महत्यांसह पाचव्या क्रमांकावर आहे.
• एनसीआरबीने जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार, देशातील एकूण आत्महत्यांपैकी 50.4% आत्महत्या या पाच राज्यांमध्ये होतात.
• माहिती तंत्रज्ञान उपाय आणि गुन्हेगारी गुप्त माहितीच्या तरतुदीद्वारे, कायदा व सुव्यवस्था कार्यक्षमतेने अंमलात आणण्यात भारतीय पोलिसांना मदत करण्याच्या उद्देशाने केंद्रीय गृह मंत्रालयाने एनसीआरबीची स्थापना १९८६ मध्ये केली.
• एनसीआरबी देशातील गुन्हेगारीची संपूर्ण वार्षिक आकडेवारी संकलित करते.

Source: The Hindu

'ई-समाधान' पोर्टल 

बातम्यांमध्ये का:

• विद्यापीठांमधील विद्यार्थी आणि कर्मचाऱ्यांच्या सर्व तक्रारींवर विद्यापीठ अनुदान आयोगामार्फत (यूजीसी) 'ई-समाधान' या पोर्टल ची निर्मिती करण्यात आली आहे.

मुख्य मुद्दे:

• विद्यापीठ अनुदान आयोगाच्या मते e-Samdhan पारदर्शकता सुनिश्चित करेल, उच्च शिक्षण संस्थांमधील अनुचित प्रकारांना आळा घालेल, आणि तसेच तक्रारींच्या निवारणासाठी कालबद्ध यंत्रणाही पूरवेल. 
• विद्यापीठ अनुदान आयोगाचे हे नवीन पोर्टल 'ई-समाधान' हे अँटी रॅगिंग हेल्पलाइन वगळता, आपले विद्यमान पोर्टल आणि हेल्पलाइनचे विलीनीकरण करून विकसित केले आहे.
• ई-समाधान, भागधारकांची सेवा करण्यासाठी, सर्व भागधारकांना पोर्टलवर त्यांच्या तक्रारी नोंदविण्यासाठी 'single window system' तयार केली जाईल.
• ई-समाधान पोर्टलअंतर्गत युजीसीच्या वेबसाइटवर '१८००-१११-६५६' हा टोल फ्री क्रमांकही २४×७ उपलब्ध असेल, ज्यामध्ये भागधारकांना येणाऱ्या कोणत्याही समस्येबाबत तक्रारी नोंदवता येतील.
• ई-समाधान पोर्टलच्या माध्यमातून सुमारे ३८ दशलक्ष विद्यार्थ्यांना लाभ देण्याचे विद्यापीठ अनुदान आयोगाचे उद्दिष्ट आहे.
• विद्यापीठ अनुदान आयोगामध्ये १०४३ विद्यापीठे, ४२३४३ महाविद्यालये, ३.८५ कोटी विद्यार्थी आणि १५.०३ लाख शिक्षकांचा समावेश आहे.
• विद्यापीठ अनुदान आयोगाची स्थापना १९५६ साली झाली असून आयोगाचे मुख्यालय नवी दिल्ली येथे आहे.
• मामिदला जगदीश कुमार हे विद्यापीठ अनुदान आयोगाचे अध्यक्ष आहेत.

Source: Indian Express

महत्वाची बातमी : राज्य

दिल्लीचे मुख्यमंत्री केजरीवाल यांनी व्हर्च्युअल स्कूल सुरू केले

बातम्यांमध्ये का:

• दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांनी व्हर्च्युअल शाळा सुरू केल्या असून, त्यात देशातील सर्व विद्यार्थी प्रवेशासाठी पात्र ठरणार आहेत.

मुख्य मुद्दे:

• सुरुवातीला 9 वी ते 12 वी पर्यंत व्हर्च्युअल स्कूल सुरू करण्यात येणार आहे.
• व्हर्च्युअल शाळेतील विद्यार्थ्यांना कौशल्याधारित प्रशिक्षणासाठी तज्ज्ञांकडून प्रशिक्षण तसेच नीट, सीयूईटी, जेईई अशा प्रवेश परीक्षांचे प्रशिक्षण देण्यात येणार आहे.
• ही शाळा व्हर्च्युअल क्लासेसपासून प्रेरित आहे, जी कोविड -19 साथीच्या रोगामुळे आवश्यक बनली होती.
• ही शाळा व्हर्च्युअल स्कूल दिल्ली बोर्ड ऑफ स्कूल एज्युकेशन बोर्डाशी संलग्न आहे.
• व्हर्च्युअल स्कूल १३ ते १८ वर्षे वयोगटातील कोणताही विद्यार्थी, जो कोणत्याही मान्यताप्राप्त शाळेतून ८ वी उत्तीर्ण झाला आहे, तो व्हर्च्युअल स्कूलमध्ये प्रवेशासाठी अर्ज करू शकतो.

Source: The Hindu

'महिला निधी' 

बातम्यांमध्ये का:

• राजस्थानचे मुख्यमंत्री अशोक गेहलोत यांनी महिलांच्या सामाजिक आणि आर्थिक प्रगतीसाठी मदत करण्यासाठी "महिला निधी" हा कर्ज देणारा कार्यक्रम सुरू केला आहे.

मुख्य मुद्दे:

• महिला निधी योजनेअंतर्गत महिला दैनंदिन खर्च आणि सध्याच्या व्यवसायांचा विस्तार या दोन्हींसाठी कमी व्याजाच्या कर्जासाठी पात्र ठरतील.
• राजस्थान ग्रामीण उपजीविका विकास परिषदेच्या माध्यमातून सरकारद्वारे एक "महिला निधी" स्थापन केला जाईल, असे राजस्थान सरकारच्या 2022-2023 च्या अर्थसंकल्पानुसार म्हटले होते. 
• तेलंगणानंतर हे देशातील दुसरे राज्य आहे, ज्यामध्ये महिला निधीची स्थापना झाली आहे.
• महिला बचत संस्थांना बँकेचे कर्ज मिळवून देणे, वंचित व उपेक्षित महिलांचे उत्पन्न वाढविणे, कौशल्य विकासाच्या माध्यमातून महिलांना सामाजिक व आर्थिक उन्नतीसाठी मदत करणे या उद्देशाने महिला निधीची स्थापना करण्यात आली.
• 40,000 रुपयांपर्यंतच्या कर्जासाठी, महिला निधी योजना 48 तासांच्या आत आणि 40,000 रुपयांपेक्षा जास्त कर्जासाठी 15 दिवसांच्या आत कर्ज देईल.
• महिला निधी योजनेअंतर्गत राज्यातील ३३ जिल्ह्यांमध्ये सध्या २ लाख ७० हजार स्वयंसहाय्यता गट स्थापन करण्यात आले असून, त्यातून ३० लाख कुटुंबांना जोडण्यात आले आहे.
• अशोक गेहलोत हे राजस्थानचे मुख्यमंत्री, कलराज मिश्रा हे राज्यपाल आणि जयपूर हि राजधानी आहे. 

Source: Navbharat Times

जम्मू-काश्मीर पोलिसांनी 'JK Ecop' हे ऑनलाइन मोबाइल APP लाँच केले

बातम्यांमध्ये का:

• जम्मू-काश्मीर पोलिसांनी "JK Ecop" हे ऑनलाइन मोबाइल अॅप्लिकेशन सुरू केले आहे.

मुख्य मुद्दे:

• JK Ecop App वर सामान्य नागरिकांना तक्रारी दाखल करण्यापासून ते एफआयआर प्रती डाउनलोड करण्यापर्यंत सर्व सुविधा मिळणार आहेत. 
• या APP द्वारे नागरिक चारित्र्य प्रमाणपत्र अर्ज, कर्मचारी पडताळणी किंवा भाडेकरू पडताळणी यासारखे अर्ज करू शकतात. 
• या APP द्वारे हरवलेल्या व्यक्ती आणि अज्ञात मृतदेह इत्यादींबद्दलची माहिती देखील मिळू शकते.
• वाहतूक पोलिसांशी संबंधित अन्य सेवाही या APP च्या माध्यमातून नागरिकांना पुरवल्या जातात, ज्यात वाहतूक नियमांचे उल्लंघन झाल्याची माहिती देण्यापासून अपघातांची नोंद करण्यापर्यंतचा समावेश आहे.
• या APP मधील 'महामार्गाच्या स्थितीची माहिती' नागरिकांना प्रवासाचे नियोजन करण्यास मदत करेल.
• या APP द्वारे चलन ऑनलाइन भरल्यास नागरिकांना मदत तर होईलच, शिवाय विभागाचे कामही कमी होईल.

Source: Livemint

महत्वाची बातमी : अर्थव्यवस्था

टाटा स्टील आणि पंजाब सरकारने लुधियानामध्ये स्टील प्लांट उभारण्यासाठी सामंजस्य करारावर स्वाक्षऱ्या केल्या

बातम्यांमध्ये का:

• टाटा स्टील कंपनी आणि पंजाब सरकार यांच्यातील सामंजस्य करार (MoU) मध्ये electric arc furnace (EAF) fueled by scrap वापरून वार्षिक 0.75 दशलक्ष टन (MNTPA) स्टील उत्पादन कारखाना स्थापन करण्याचे उद्दिष्ट आहे.

मुख्य मुद्दे:

• टाटा स्टीलने लुधियानाच्या हाय-टेक व्हॅलीतील कडियाना खुर्द येथे एक नवीन, ग्रीन सुविधा बांधण्याची निवड केली आहे, जेणेकरून अर्थव्यवस्थेला वित्तपुरवठा आणि स्टील रिसायकलिंगद्वारे कमी कार्बन स्टीलचे उत्पादन होईल.
• अत्याधुनिक cutting-edge EAF आधारित स्टील प्लांटमुळे टाटा स्टीलचा प्रमुख रिटेल ब्रँड, "Tata Tucson" तयार केला जाईल, ज्यामुळे कंपनीला आपला बाजारातील हिस्सा वाढविणे शक्य होईल.
• टाटा स्टीलने गेल्या वर्षी हरयाणातील रोहतक येथे आपला 0.5 MNTPA Steel Recycling Plant सुरू करून स्क्रॅपवर प्रक्रिया (processing scrap) करण्यासाठी देशातील पहिली अत्याधुनिक सुविधा सुरू केली होती.
• 2030 आणि 2025 पर्यंत, टाटा स्टीलला भारतातील कार्बन डायऑक्साइड उत्सर्जन अनुक्रमे 1.8 tCO2/TCS & 2 tCO2/TCS पर्यंत कमी करायचे आहे.
• टाटा स्टीलने आपल्या पर्यावरणीय कामगिरी समजून घेण्यासाठी आणि उत्पादनाची शाश्वती सुनिश्चित करण्याच्या उद्देशाने Life Cycle Assessment (LCA) पद्धतीचा यशस्वीपणे वापर केला आहे.
• टाटा स्टील समूह हा जगातील सर्वात मोठ्या पोलाद उत्पादकांपैकी एक आहे, ज्याची वार्षिक क्षमता ३४ दशलक्ष टन कच्च्या पोलादाची आहे.
• Source: The Hindu

महत्वाची बातमी : क्रीडा

अमलान बोरगोहेनने अखिल भारतीय रेल्वेच्या जहाजांवर 100 मीटरचा राष्ट्रीय विक्रम मोडला

बातम्यांमध्ये का:

• सध्या २०० मीटरचा राष्ट्रीय विक्रम असलेल्या अमलान बोरगोहेन यांच्या नावावर पूर्वी १०० मीटरचा विक्रमही होता.

मुख्य मुद्दे:

• अमियाकुमार मलिकचा १०.२६ सेकंदाचा राष्ट्रीय विक्रम आसामी अॅथलिट अमलान बोर्गोहेन (२४ वर्षीय) याने ८७व्या All India Inter-Railway Athletics Championships स्पर्धेत १०.२५ सेकंदात मोडला.
• बोरगोहेनचा यापूर्वीचा विक्रम १०.३४ सेकंदांचा होता, जो मागील वर्षी वारंगल येथे झालेल्या नॅशनल ओपनमध्ये नोंदवला गेला होता.
• अमलान बोरगोहेन हा सध्याचा १०० आणि २०० मीटरचा राष्ट्रीय विजेता आहे.
• अमलान बोरगोहेनच्या नावावर सध्या 200 मीटरचा राष्ट्रीय विक्रम आहे, जो त्याने यंदाच्या फेडरेशन चषकात 20.52 सेकंदात नोंदविला होता. 

Source: News on Air

आजच्या संपूर्ण चालू घडामोडी तुम्हाला खाली दिलेल्या पीडीएफ मध्ये मिळतील. या घटकाची पीडीएफ डाउनलोड करण्यासाठी, येथे क्लिक करा:

दैनिक चालू घडामोडी-02 September 2022, Download PDF

Daily Current Affairs-02 September 2022, Download PDF

More From Us:

MPSC Free Exam Preparation

Maharashtra Static GK 

MPSC Current Affairs 2022: Download in Marathi & English

Important Government Schemes For MPSC 

NCERT Books for MPSC State Exam 2022

Maharashtra State Board Books PDF

MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]

Download BYJU'S Exam Prep App