दैनिक चालू घडामोडी - MPSC Daily Current Affairs 23 February 2022

दैनिक चालू घडामोडी 23.02.2022

आर्थिक स्थिरता आणि विकास परिषदेची बैठक मुंबईत संपन्न

• केन्द्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांच्या अध्यक्षतेखाली मुंबईत आर्थिक स्थिरता आणि विकास (Financial Stability and Development Council) परिषदेच्या 25 व्या बैठकीचे आयोजन करण्यात आले. केंद्रीय अर्थमंत्री अर्थसंकल्प पश्चात चर्चा आणि भेटीगाठींसाठी सध्या दोन दिवसांच्या मुंबई भेटीवर आल्या असून त्या शहरातील उद्योग क्षेत्राचे प्रतिनिधी, वित्तीय बाजारात कार्यरत व्यक्ती आणि बँकांचे अधिकारी यांची भेट घेऊन चर्चा करत आहेत.
• परिषदेच्या सदस्यांनी चलन व्यवस्थापनाशी संबंधित परिचालनविषयक समस्यांवर तोडगा काढण्याच्या दृष्टीने या बैठकीत विचारविनिमय केला. 
• आर्थिक स्थिरता राखण्यासाठीची यंत्रणाना संस्थात्मक स्वरूप देत त्यांना सशक्त करणे, आंतर-नियामकीय समन्वय वाढविणे तसेच आर्थिक क्षेत्राच्या विकासाला प्रोत्साहन देणे या उद्देशाने वित्त क्षेत्रातील विविध बाजार नियामकांशी चर्चा करून केंद्र सरकारने वित्तीय स्थिरता आणि विकास परिषदेची स्थापना केली आहे.
•  नियामक संस्थांच्या स्वायत्ततेविषयी कोणताही पूर्वग्रह न बाळगता, ही परिषद मोठ्या वित्तीय समूहांसह अर्थव्यवस्थेचे विस्तारित आणि विवेकी पद्धतीने परीक्षण करते आणि आंतर-नियामकीय समन्वय तसेच आर्थिक क्षेत्राच्या विकासाविषयी असलेल्या समस्या सोडविण्यासाठी प्रयत्न करते. ही परिषद आर्थिक साक्षरता आणि आर्थिक समावेशकता यांच्यावर देखील लक्ष केंद्रित करते.
• Source: PIB

भारती एअरटेल सी-एमई-डब्ल्यूई -6 अंतर्गत केबल कन्सोर्टियममध्ये सामील

• भारताच्या वेगाने वाढणाऱ्या डिजिटल अर्थव्यवस्थेला सेवा देण्यासाठी आपली हाय-स्पीड ग्लोबल नेटवर्क क्षमता वाढवण्यासाठी भारती एअरटेल 'एसईए-एमई-डब्ल्यूई-६' अंतर्गत 'सी-एमई-डब्ल्यूई-६' या केबल कन्सोर्टियममध्ये सामील झाली आहे. 
• एअरटेल एसईए-एमई-डब्ल्यूई -6 मध्ये "प्रमुख गुंतवणूकदार" म्हणून भाग घेत आहे आणि केबल सिस्टममध्ये एकूण गुंतवणूकीच्या 20 टक्के गुंतवणूक करीत आहे, जे 2025 मध्ये live होईल.
• एअरटेलने मुख्य एसईए-एमई-डब्ल्यूई-6 प्रणालीवर एक फायबर पेअर विकत घेतला आहे आणि केबल सिस्टमचा एक भाग म्हणून सिंगापूर - चेन्नई - मुंबई दरम्यान चार फायबर पेअर्स सह-निर्मिती करणार आहे. 
• एअरटेल भारतात एसईए-एमई-डब्ल्यूई-6 केबल सिस्टम मुंबई आणि चेन्नईमधील नवीन लँडिंग स्टेशनवर उतरवणार आहे.

SEA-ME-WE 6 undersea केबल कन्सोर्टियमबद्दल:

• SEA-ME-WE 6 (South East Asia-Middle East-West Europe 6, or SMW6) ही सिंगापूर आणि फ्रान्स (मार्सेल) दरम्यानची १९,२०० कि.मी.ची पाणबुडी केबल प्रणाली आहे, जी स्थलीय केबल्सद्वारे इजिप्त पार करते. 
• एसएमडब्ल्यू 6 केबल सिस्टममध्ये 10 फायबर जोड्या असतात, ज्यात प्रति फायबर जोडी 12.6 टीबीपीएस आणि 126 टीबीपीएस सिस्टम क्षमता असते.
• Source: ET

दादासाहेब फाळके आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव पुरस्कार 2022

दादासाहेब फाळके इंटरनॅशनल फिल्म फेस्टिव्हल अवॉर्ड 2022 मुंबईत पार पडला.

मुख्य विजेत्यांची यादी:

• वर्षातील सर्वोत्तम चित्रपट - पुष्पा: द राइज
• सर्वोत्कृष्ट चित्रपट - शेरशाह
• सर्वोत्कृष्ट अभिनेता - रणवीर सिंग
• सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री - क्रिती सॅनन
• सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक - केन घोष
• चित्रपट उद्योगातील उत्कृष्ट योगदान - आशा पारेख
• सर्वोत्कृष्ट आंतरराष्ट्रीय फीचर फिल्म - दुसरी फेरी
• सर्वोत्कृष्ट वेब सिरीज - कँडी
• वेब सिरीजमधील सर्वोत्कृष्ट अभिनेता – मनोज बाजपेयी
• वेब सिरीजमधील सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री – रवीना टंडन

दादासाहेब फाळके आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव पुरस्कारांबद्दल:

• हा चित्रपट महोत्सव दादासाहेब फाळके यांच्या उल्लेखनीय योगदानाचे स्मरण करतो.
• धुंडीराज गोविंद फाळके, ज्यांना दादासाहेब फाळके म्हणून ओळखले जाते, ते एक भारतीय निर्माता-दिग्दर्शक-पटकथा लेखक होते, ज्यांना "भारतीय चित्रपटाचे जनक" म्हणून ओळखले जाते.
• त्यांचा पहिला चित्रपट, राजा हरिश्चंद्र हा 1913 मध्ये प्रदर्शित झालेला पहिला भारतीय चित्रपट होता, आणि आता तो भारतातील पहिला पूर्ण-लांबीचा चित्रपट म्हणून ओळखला जातो.
• Source: Indian Express

रशियाने युक्रेनच्या बंडखोर प्रदेशांना स्वतंत्र म्हणून मान्यता 

• अलिकडेच रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतीन यांनी पूर्व युक्रेनमधील युक्रेन बंडखोर प्रदेशांना - डोनेत्स्क आणि लुहान्स्क - हे स्वतंत्र क्षेत्र म्हणून मान्यता दिली. रशिया युक्रेनवर हल्ला करू शकतो या भीतीने निर्माण झालेला तणाव संपुष्टात आणण्याची मागणी पश्चिमेकडून केली जात होती. 
• त्यामुळे त्यांना लष्करी पाठबळ पुरवण्याचा मार्ग मोकळा झाला - पाश्चिमात्य देशांना हे थेट आव्हान आहे, ज्यामुळे रशिया युक्रेनवर आक्रमण करू शकतो, अशी भीती निर्माण होईल.
• पुतिन यांनी आपल्या निर्णयाचे समर्थन एका दूरगामी, पूर्व-रेकॉर्ड केलेल्या भाषणात केले आणि सध्याच्या संकटासाठी नाटोला जबाबदार धरले आणि अमेरिकेच्या नेतृत्वाखालील युतीला रशियासाठी अस्तित्वाचा धोका असल्याचे म्हटले. 
• पुतिन यांच्या या घोषणेमुळे मिन्स्कमध्ये २०१५ साली झालेल्या शांतता कराराला तडा गेला असून, युक्रेनच्या अधिका-यांना बंडखोर प्रदेशांना व्यापक स्वराज्य देण्याची गरज होती. मॉस्कोसाठी हा मोठा मुत्सद्दी उठाव होता.
• युक्रेनच्या डोनेत्स्क आणि लुहान्स्क ओब्लास्ट्सचा समावेश असलेला डोनबास प्रदेश मार्च २०१४ पासून संघर्षाच्या केंद्रस्थानी आहे, जेव्हा मॉस्कोने (रशिया) क्रिमियन द्वीपकल्पावर आक्रमण केले आणि ताब्यात घेतले.

मिन्स्क पहिला : युक्रेन आणि रशियन समर्थित फुटीरतावाद्यांनी सप्टेंबर २०१४ मध्ये बेलारुसच्या राजधानीत १२ कलमी युद्धबंदी करारावर सहमती दर्शवली होती. दोन्ही बाजूंनी उल्लंघन केल्यामुळे हा करार त्वरीत मोडला गेला.

मिन्स्क २ : रशिया, युक्रेन, ऑर्गनायझेशन फॉर सिक्युरिटी अँड कोऑपरेशन इन युरोप (ओएससीई) या संघटनांचे प्रतिनिधी आणि रशियासमर्थक दोन फुटीरतावादी प्रदेशांच्या नेत्यांनी फेब्रुवारी २०१५ मध्ये १३ कलमी करारावर स्वाक्षऱ्या केल्या.

Source: The Hindu 

डीआयजी दर्जाच्या आयपीएस अधिकार्‍यांच्या केंद्रीय प्रतिनियुक्तीसाठी पॅनेलमेंट नियम हटवला

• कार्मिक आणि प्रशिक्षण विभागाने (डीओपीटी) 10 फेब्रुवारी 2022 रोजी एक आदेश जारी केला की डीआयजी स्तरावर केंद्रात येणाऱ्या आयपीएस अधिकाऱ्यांना यापुढे केंद्र सरकारबरोबर त्या स्तरावर नियुक्त करण्याची आवश्यकता भासणार नाही.
• मंत्रिमंडळाच्या नियुक्ती समितीने गृहमंत्रालयाच्या प्रस्तावाला मंजुरी दिली आहे. डी.आय.जी.च्या पातळीवर ही तरतूद ताबडतोब प्रभावाने वितरित करणे आणि त्याअनुषंगाने विहित दुरुस्त्या करणे, सध्याच्या आयपीएस कार्यकाळ धोरणात मंजूर करण्यात आले आहे.
• यामुळे कोणत्याही आयएएस, आयपीएस किंवा आयएफओएस अधिकाऱ्याला राज्याच्या संमतीने किंवा त्याशिवाय केंद्रीय प्रतिनियुक्तीवर बोलावण्याची परवानगी दिली जाईल, केंद्र सरकार डीआयजी दर्जाच्या आयपीएस अधिका-यांवर आदेश देऊ शकते जे राज्यांना रुचकर नसतील.
• पूर्वीच्या नियमांनुसार, केंद्रीय गृहसचिवांच्या नेतृत्वाखालील पोलीस आस्थापना मंडळाने त्यांना केंद्रात डीआयजी म्हणून नियुक्त केले तरच किमान १४ वर्षांचा अनुभव असलेल्या डीआयजी-रँकच्या आयपीएस अधिकाऱ्याला केंद्रात नियुक्त केले जाऊ शकते. अधिकाऱ्यांची कारकीर्द आणि दक्षता नोंदींच्या आधारे बोर्ड पॅनेलची निवड करते.
• Source: The Indian Express

केंद्र सरकारने जम्मू-काश्मीर परिसीमन आयोगाची मुदत एका वर्षात दुसऱ्यांदा वाढवली

• विधी व न्याय मंत्रालयाने दिलेल्या माहितीनुसार, केंद्राने 6 मार्च 2020 रोजी जारी केलेल्या अधिसूचनेत सुधारणा करून दोन महिन्यांची मुदत वाढवली. 
• या पॅनलचा कार्यकाळ ६ मे २०२२ रोजी संपणार आहे.
• जम्मू-काश्मीरमध्ये राजकीय प्रक्रिया सुरू करण्यासाठी परिसीमन प्रक्रिया महत्त्वपूर्ण आहे. 

पार्श्वभूमी

• 2020 मध्ये, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले होते की केंद्रशासित प्रदेशातील परिसीमन प्रक्रिया संपल्यानंतर जम्मू-काश्मीरमध्ये निवडणुका घेतल्या जातील.
• 6 मार्च 2020 रोजी, सरकारने एका वर्षाच्या आत परिसीमन बंद करण्यासाठी सर्वोच्च न्यायालयाच्या निवृत्त न्यायाधीश रंजना प्रकाश देसाई यांच्या अध्यक्षतेखाली परिसीमन आयोगाची स्थापना केली होती.
• जम्मू आणि काश्मीर पुनर्रचना विधेयकानुसार, जम्मू आणि काश्मीरमधील विधानसभेच्या जागांची संख्या 107 वरून 114 पर्यंत वाढेल, ज्याचा जम्मू क्षेत्राला फायदा होण्याची अपेक्षा आहे.
• गेल्या वर्षी या समितीला एक वर्षाची मुदतवाढ देण्यात आली होती.

परिसीमन आयोग म्हणजे काय?

• सीमांकन आयोग किंवा भारताचा सीमा आयोग हा भारत सरकारने परिसीमन आयोग कायद्याच्या तरतुदींनुसार स्थापन केलेला आयोग आहे.
• नुकत्याच झालेल्या जनगणनेच्या आधारे विविध विधानसभा आणि लोकसभा मतदारसंघांच्या सीमारेषा पुन्हा रेखाटणे हे आयोगाचे मुख्य कार्य आहे.
• Source: The Indian Express

'sRide'बाबत आरबीआयचा इशारा

•  आवश्यक त्या परवानग्यांशिवाय 'sRide' नावाने कार-पूलिंग अॅप्लिकेशन चालवले जात असल्याचा इशारा रिझर्व्ह बँकेने नागरिकांना दिला आहे. 
• अशा अॅप्सचा वापर करणाऱ्या लोकांना सावधगिरीचा इशारा देत आरबीआयने नागरिकांना त्यांच्या पैशाचे विभाजन करण्यापूर्वी आरबीआयच्या वेबसाइटवरून अधिकृत पेमेंट सिस्टम प्रदात्यांची यादी पडताळून पाहण्याचे आवाहन केले आहे.
• गुडगाव स्थित 'रिड टेक प्रायव्हेट लिमिटेड' पेमेंट अँड सेटलमेंट सिस्टिम्स अॅक्ट, २००७ च्या तरतुदींनुसार आवश्यक ती अधिकृतता न मिळवता अर्ध-बंद पाकीट (semi-closed wallet ) चालवत आहे.  
• अशा प्रकारे, रीड टेक प्रायव्हेट लिमिटेडशी संबंधित कोणतीही व्यक्ती त्यांच्या स्वत: च्या जोखमीवर हे करत असेल. 
• पेमेंट अँड सेटलमेंट सिस्टम्स अॅक्ट, 2007 सह बोर्ड फॉर रेग्युलेशन अँड पर्यवेक्षण ऑफ पेमेंट अँड सेटलमेंट सिस्टम रेग्युलेशन्स, 2008 आणि पेमेंट अँड सेटलमेंट सिस्टम रेग्युलेशन्स, 2008 12 ऑगस्ट 2008 पासून लागू झाले आहेत.
• Source: AIR

मुंबईत इलेक्ट्रिक वाहन सेल सुरू

• सरकारी अधिकारी, ई-मोबिलिटी तज्ञ आणि इलेक्ट्रिक वाहन उद्योगातील प्रतिनिधींना एकत्र आणण्यासाठी बृहन्मुंबई महानगरपालिका आपला इलेक्ट्रिक वाहन (EV) सेल सुरू करणार आहे.
• महापालिकेच्या पर्यावरण विभागांतर्गत ईव्ही सेल ठेवण्यात येणार आहे.
• मुंबई उपनगरचे पालकमंत्री आदित्य ठाकरे यांनी सह्याद्री अतिथीगृहातून या सेलचा शुभारंभ केला.
• मुंबई महानगर क्षेत्रात इलेक्ट्रिक वाहनांच्या जाहिरातीसाठी, इलेक्ट्रिक वाहन चार्जिंगसाठी पायाभूत सुविधा निर्माण करण्यासाठी धोरणकर्त्यांना मदत केली जाईल.
• खरेदीसाठी सुलभ क्रेडिट सुविधा उपलब्ध करून देणे, वाहनातील बॅटरीसाठी अत्याधुनिक तंत्रज्ञान लागू करणे आणि सार्वजनिक वाहतूक हे या उपक्रमाचे उद्दिष्ट आहे.
• बीएमसीने गेल्या वर्षी दादर येथे शहरातील पहिले इलेक्ट्रिक वाहन स्टेशन सुरू केले आणि येत्या काही वर्षांत शहरात 1,000 ईव्ही चार्जिंग स्टेशन्स उभारण्याचे त्यांचे उद्दिष्ट आहे.
• 2028 पर्यंत शहरातील बेस्ट बसचा ताफा ईव्ही बसमध्ये रूपांतरित होईल, अशी घोषणाही आदित्य ठाकरे यांनी केली होती.
• Source: AIR

आगरतळा येथे भरपाई देणारी वनीकरण मोहीम

• त्रिपुरातील आगरतळा स्मार्ट सिटी मिशनने पर्यावरणीय नुकसान भरून काढण्यासाठी भरपाई देणारी वनीकरण मोहीम हाती घेतली आहे.
• आशियाई विकास प्रकल्पाच्या निधीतून सुरू असलेल्या स्मार्ट रोड प्रकल्पासाठी प्रौढ झाडे काढल्यामुळे पर्यावरणीय नुकसान झाले.
• नुकसान भरून काढण्यासाठी त्रिपुरा वनविभागाच्या तांत्रिक मार्गदर्शनाखाली काही प्रौढ झाडे जिवंत स्थलांतरित करण्यात आली आहेत.
• आशियाई विकास बँकेच्या अनुदानित प्रकल्पांतर्गत काढलेल्या एका झाडामागे दहा झाडे लावण्याचा उपक्रम हाती घेण्यात आला आहे.
• शहराला स्मार्ट बनवण्याच्या आमच्या प्रयत्नांमध्ये शहराच्या विद्यमान हरित कव्हरला हानी पोहोचवू नये हा या उपक्रमाचा उद्देश आहे.
• टीप: भारतीय वन सर्वेक्षण 2019 च्या अहवालानुसार ISFR 2017 मध्ये नोंदवलेल्या मागील मूल्यांकनाच्या तुलनेत त्रिपुरा राज्यातील वनक्षेत्र 0.41 चौरस किमीने कमी झाले आहे.
• Source: AIR

ज्येष्ठ मल्याळम अभिनेत्री केपीएसी ललिता यांचे निधन

•  प्रामुख्याने मल्याळम चित्रपटसृष्टीत ५०० हून अधिक चित्रपटांमध्ये काम करणाऱ्या केपीएसी ललिता या त्यांच्या रंगमंचावरील नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या ज्येष्ठ अभिनेत्री माहेश्वरी अम्मा यांचे कोची येथे निधन झाले. त्या ७३ वर्षांच्या होत्या.
• केपीएसी ललिताने १९६९ साली केएस सेतु माधवन यांच्या 'कुट्टकुदुम्बम' या चित्रपटाच्या माध्यमातून चित्रपटसृष्टीत प्रवेश केला.
• तिने आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात डाव्या विचारसरणीच्या केरळ पीपल्स आर्ट्स क्लब (केपीएसी) या अलाप्पुझा येथील थिएटर कलेक्टिव्हमधून केली. 
• Source: The Indian Express

या घटकाची पीडीएफ डाउनलोड करण्यासाठी, येथे क्लिक करा:

दैनिक चालू घडामोडी-23 फेब्रुवारी 2022,डाउनलोड PDF मराठीमध्ये

Daily Current Affairs-23 फेब्रुवारी 2022, Download PDF in English

More From Us:

Maharashtra Static GK 

MPSC Current Affairs 2022: Download in Marathi & English

Important Government Schemes For MPSC 

NCERT Books for MPSC State Exam 2022

Maharashtra State Board Books PDF

MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]

Download BYJU'S Exam Prep App

Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF's & more, Join our Telegram Group Join Now