दैनिक चालू घडामोडी - MPSC Daily Current Affairs 22 February 2022

दैनिक चालू घडामोडी 22.02.2022

मराठीला अभिजात दर्जा देण्याचा प्रश्न

• मराठीला अभिजात भाषेचा दर्जा मिळावा, यासाठी मराठी भाषामंत्री सुभाष देसाई यांच्या नेतृत्वाखालील शिष्टमंडळ दिल्लीला जात असून ते केंद्रीय सांस्कृतिकमंत्री जी. किसन रेड्डी आणि राज्यमंत्री अर्जुन मेघवाल यांची भेट घेणार आहे.
• मराठी भाषेला अभिजात दर्जा देण्याबाबतचा प्रश्न गेली अनेक वर्षे केंद्राकडे प्रलंबित आहे. त्यासाठी आता राज्य सरकारने केंद्राकडे पाठपुरावा सुरू केला आहे. या अनुषंगाने मराठी भाषामंत्री देसाई यांच्या मार्गदर्शनाखाली एक जनअभियान सुरू करण्यात आले आहे.
• मराठीला ‘अभिजात’ दर्जा मिळावा, यासाठी सर्व क्षेत्रांतील मान्यवर एकटवले असून या जनअभियानात सहभागी झाले आहेत. हा प्रश्न आता शेवटच्या टप्प्यात आला आहे. 
• या शिष्टमंडळात प्रधान सचिव भूषण गगराणी आणि लेखक-दिगदर्शक श्रीरंग गोडबोले यांचा समावेश आहे.

सहा भाषा अभिजात

• सध्या देशातील सहा भाषांना ‘अभिजात’ दर्जा मिळाला आहे.
• तमिळ (२००४), संस्कृत (२००५), कानडी (२००८), तेलुगु (२००८), मल्याळम (२०१३) आणि उडिया (२०१४).

निकष 

• – दीड ते २००० वर्षांच्या कालावधीतील त्या भाषेतील प्रारंभिक ग्रंथ / नोंदींची उच्च प्राचीनता.
• – त्या भाषेतील प्राचीन ग्रंथांचा एक असा भाग जो पिढय़ानपिढय़ा मौल्यवान वारसा समजला जातो.
• – त्या भाषेला मूळ साहित्यिक परंपरा असणे आवश्यक, ती अन्य भाषक समुदायाकडून घेतलेली असू नये.
• – अभिजात भाषा आणि साहित्य आधुनिक भाषेपेक्षा वेगळे असल्याने, अभिजात भाषा आणि तिचे नंतरचे स्वरूप किंवा तिच्या शाखांमध्ये फरक असू शकतो.

Source: Loksatta

राष्ट्रीय डिजिटल विद्यापीठ

• संदर्भ: केंद्रीय अर्थसंकल्प 2022-23 च्या सकारात्मक प्रभावावर एका वेबिनारमध्ये पंतप्रधानांनी या संकल्पनेचा उल्लेख केला होता. डिजिटल विद्यापीठ लवकरात लवकर सुरू होईल याची खात्री करण्यासाठी त्यांनी सर्व संबंधितांना आवाहन केले.
• मुख्य ठळक मुद्दे
• 2022-23 च्या केंद्रीय अर्थसंकल्पाचे उद्दीष्ट राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण (एनईपी) प्रभावीपणे अंमलात आणण्यास मदत करणे हे आहे.

अर्थसंकल्पात शिक्षण क्षेत्राशी संबंधित पाच बाबींवर भर देण्यात आला आहे – 

1. दर्जेदार शिक्षणाचे सार्वत्रिकीकरण
2. कौशल्य विकास

iii. शहरी नियोजन आणि रचना

1. आंतरराष्ट्रीयीकरण आणि एव्हीजीसी (अ ॅनिमेशन व्हिज्युअल इफेक्ट्स गेमिंग कॉमिक)

• स्थानिक भाषांमध्ये अनेक राज्यांमध्ये विद्यार्थ्यांना उत्तम वैद्यकीय आणि तांत्रिक शिक्षण देण्याच्या हालचाली सुरू झाल्या आहेत. 
• टीप: मातृभाषेतील शिक्षण हे विद्यार्थ्यांच्या मानसिक विकासाशी निगडीत आहे.
• NEP 2020 केंद्र सरकार आणि सर्व राज्य सरकारांद्वारे शिक्षणातील सार्वजनिक गुंतवणुकीत भरीव वाढ करण्याचे स्पष्टपणे समर्थन आणि कल्पना करते.
• केंद्र आणि राज्ये मिळून शिक्षण क्षेत्रातील सार्वजनिक गुंतवणूक वाढवून GDP च्या 6% पर्यंत पोहोचतील.

उच्च शिक्षणातील NEP उच्च शिक्षणाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी परिकल्पना करते

आणि ध्येय साध्य करण्यासाठी विविध योजना सुरू आहेत,

• राष्ट्रीय उच्चतरशिक्षा अभियान (रुसा)
• शैक्षणिक आणि संशोधन सहयोग (SPARC) प्रोत्साहन योजना
• Global Initiative for Academics Network (GIAN)
• संशोधन, नाविन्यता आणि तंत्रज्ञानावर परिणाम करणे (IMPRINT)
• तंत्रशिक्षण गुणवत्ता सुधारणा कार्यक्रम (टीईक्यूआयपी)
• अभ्यास वेब्स ऑफ अ ॅक्टिव्ह-लर्निंग फॉर यंग एस्पिरेसिंग माइंड्स (SWAYAM)
• राष्ट्रीय डिजिटल लाइब्रेरी, कॅम्पस कनेक्ट कार्यक्रम
• उच्छतर अविष्कार अभियान
• उन्नत भारत अभियान
• सामाजिक विज्ञानातील प्रभावी संशोधन (प्रभावित)
• अटल रँकिंग ऑफ इन्स्टिट्यूशन्स ऑन इनोव्हेशन अचिव्हमेंट्स (एआरआयआयए)
• नॅशनल इन्स्टिट्यूशनल रँकिंग फ्रेमवर्क (एनआयआरएफ) ची अंमलबजावणी केली जात आहे.

टीपः उच्च व तंत्रशिक्षणातील गुणवत्तावाढीसाठी यूजीसी आणि एआयसीटीईतर्फेही अनेक उपक्रम राबविले जातात.

Source: AIR

ठाणे-दिवा रेल्वे मार्ग

• पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांनी मुंबईच्या व्यस्त उपनगरीय रेल्वे नेटवर्कवर ठाणे आणि दिवा दरम्यान नव्याने बांधलेल्या दोन अतिरिक्त रेल्वे मार्गांचे (व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे) उद्घाटन केले.
• महाराष्ट्राचे राज्यपाल भगतसिंग कोश्यारी आणि मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांनीही उद्घाटन सोहळ्याला हजेरी लावली.

मुख्य ठळक मुद्दे

अतिरिक्त लाइन्स अंदाजे 620 कोटी रुपये खर्चून बांधल्या गेल्या आहेत आणि त्यात खालील घटक आहेत:

i 1.4 किमी लांब रेल्वे उड्डाणपूल

ii 170 मीटर लांबीचा बोगदा

iii 3 मोठे पूल

iv 21 छोटे पूल

• टीप: पंतप्रधान गती शक्ती नॅशनल मास्टर प्लॅन फॉर मल्टीमोडल कनेक्टिव्हिटी 21 व्या शतकातील आधुनिक भारताच्या निर्मितीसाठी आवश्यक पायाभूत सुविधा प्रकल्पांच्या नियोजनापासून अंमलबजावणीपर्यंत सर्व प्रक्रिया सुलभ करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.

Source: AIR

"कॉर्बेवॅक्स", 12 ते 18 वर्षे वयोगटातील मुलांसाठी कोविड-19 लस

• ड्रग्ज कंट्रोलर जनरल ऑफ इंडिया (DCGI) ने 12-18 वर्षे वयोगटातील मुलांसाठी कोविड-19 लस Corbevax ला आपत्कालीन वापर अधिकृतता मंजूर केली आहे.
• ही भारतातील पहिली स्वदेशी विकसित रिसेप्टर बाइंडिंग डोमेन प्रोटीन सब-युनिट COVID-19 लस आहे.
• हे बायोलॉजिकल ई लिमिटेड या हैदराबादस्थित औषध कंपनीने विकसित केले आहे.
• कॉर्बेव्हॅक्स लस इंट्रामस्क्युलर मार्गाने दिली जाते.
• दोन डोस 28 दिवसांच्या अंतराने निर्धारित केले जातात आणि 2 ते 8 अंश सेल्सिअस तापमानात साठवले जातात.
• Source: AIR

अटारी-वाघा जमीन सीमा

• संदर्भ : अफगाणिस्तानातील जनतेसाठी भारतातून १०,००० टन गव्हाची पहिली शिपमेंट अटारी-वाघा लँड बॉर्डर क्रॉसिंगमार्गे पाठवली जाईल.
• अफगाणिस्तानमध्ये गव्हाचे वितरण करण्यासाठी जबाबदार असलेल्या जागतिक अन्न कार्यक्रम (WFP) च्या प्रतिनिधींच्या उपस्थितीत अटारी-वाघा येथे प्रथम शिपमेंट औपचारिकपणे रवाना झाली.
• आठवड्याच्या वाटाघाटीनंतर भारत आणि पाकिस्तानच्या बाजूने गव्हाची पाकिस्तानी भूमी मार्गाने वाहतूक करण्याच्या पद्धती निश्चित केल्यानंतर ही शिपमेंट पाठवली जात आहे.
• अफगाणिस्तानमध्ये अन्नधान्य वितरणासाठी भारत सरकारने 12 फेब्रुवारी रोजी WFP सह सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली.
• भारत इराणच्या चाबहार बंदरातून अफगाणिस्तानला अधिक गहू पाठवण्याचा पर्याय शोधत आहे.

Source: AIR, HT

मुर्शिदाबादमधील भाषा शहिद बरकत स्मारक

• पश्चिम बंगाल सरकार भाषा शाहिद बरकत यांचे स्मारक मुर्शिदाबादमधील सालार येथील बाबला गावात त्यांच्या निवासस्थानी बांधणार आहे.

शाहिद बरकत बद्दल

• 1952 मध्ये, अब्दुल बरकत यांनी बांग्ला भाषेला पाकिस्तानच्या राज्य भाषांपैकी एक म्हणून मान्यता मिळावी या मागणीसाठी भाषा चळवळीत भाग घेतला.
• 21 फेब्रुवारी रोजी ढाका मेडिकल कॉलेजच्या वसतिगृहाच्या आवारात विद्यार्थ्यांनी जमाव केलेल्या मिरवणुकीत अब्दुल बरकत जखमी झाला, नंतर त्याचा मृत्यू झाला.
• बांगलादेश सरकारने त्यांना मरणोत्तर एकुशे पदक प्रदान केले.
• Source: AIR

मेकापती गौतम रेड्डी यांचे निधन

• आंध्र प्रदेशचे उद्योग मंत्री मेकापती गौतम रेड्डी यांचे हैदराबादमधील एका खाजगी रुग्णालयात निधन झाले.
• ५० वर्षीय मंत्री दुबई एक्स्पोमधून एक दिवस आधी भारतात परतले.
• गौथम रेड्डी यांना आंध्र प्रदेशसाठी सर्वोत्तम औद्योगिक धोरण तयार करण्याचे श्रेय दिले जाते जे गेल्या दोन वर्षांत राज्यात चांगली गुंतवणूक आकर्षित करण्यास मदत करते.
• Source: AIR

भारतीय ग्रँडमास्टर आर प्रज्ञनंदाने एअरथिंग्ज मास्टर्स जिंकले

• बुद्धिबळात, भारतीय ग्रँडमास्टर आर प्रज्ञनंधाने एअरथिंग मास्टर्स स्पर्धेच्या आठव्या फेरीत जागतिक विजेते मॅग्नस कार्लसनचा पराभव केला.
• प्रग्नानंधाने काल 39 चालींमध्ये काळ्या तुकड्यांसह विजय मिळवला आणि कार्लसनची सलग तीन विजयांची घोडदौड रोखली.
• Airthings Masters, ही 16 खेळाडूंची ऑनलाइन जलद बुद्धिबळ स्पर्धा आहे.
• कार्लसनला पराभूत करणारा विश्वनाथन आनंद आणि पी हरिकृष्णानंतर प्रग्नानंदा हा केवळ तिसरा भारतीय ठरला आहे.
• Source: AIR

परदेशात भारतीय विषयांचा अभ्यास करण्यासाठी केंद्र सरकारने शिष्यवृत्ती बंद केली 

• सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्रालयाने विद्यार्थ्यांना राष्ट्रीय परदेशी शिष्यवृत्ती (NOS) साठी अर्ज करण्यापासून रोखणारी नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत.
• विद्यार्थ्यांना परदेशात भारतीय इतिहास, संस्कृती आणि वारसा यासह मानवतेच्या अनेक विषयांचा अभ्यास करण्यास मनाई आहे.
• अशा श्रेणीत कोणता विषय समाविष्ट करता येईल याचा अंतिम निर्णय NOS च्या निवडणूक-सह-स्क्रीनिंग समितीवर राहील.
• Source: AIR

भारतीय आणि ओमानी हवाई दलाचा "ईस्टर्न ब्रिज - V" संयुक्त सराव

• 21 फेब्रुवारी-25 फेब्रुवारी 2022 दरम्यान जोधपूर येथे भारतीय, ओमानी हवाई दलाचा संयुक्त सराव सुरू आहे.
• ओमान हा आखाती प्रदेशातील भारताच्या सर्वात मजबूत संरक्षण भागीदारांपैकी एक आहे आणि तिन्ही सेवांमध्ये ओमानच्या सेवांसोबत द्विपक्षीय देवाणघेवाण आणि सराव आहेत.
• संबंध मजबूत करण्यासाठी भारतीय हवाई दल (IAF) आणि रॉयल एअर फोर्स ऑफ ओमान (RAFO) यांनी द्विपक्षीय संयुक्त सराव सुरू केला.
• ही सरावाची सहावी आवृत्ती आहे आणि दोन हवाई दलांमधील ऑपरेशनल क्षमता आणि इंटरऑपरेबिलिटी वाढवण्याची संधी प्रदान करण्याचा उद्देश आहे.
• अरबी समुद्रात ओमान भारतीय नौदलाला ऑपरेशनल सहाय्य देखील पुरवतो.
• भारताला Duqm बंदरात प्रवेश आहे, ज्यामुळे हिंद महासागर क्षेत्रात भारताची क्षमता आणि सागरी रणनीती मजबूत झाली आहे, विशेषत: या प्रदेशात चीनच्या आक्रमक प्रगतीविरुद्ध.

• Source: Indian Express

या घटकाची पीडीएफ डाउनलोड करण्यासाठी, येथे क्लिक करा:

दैनिक चालू घडामोडी-22 फेब्रुवारी 2022,डाउनलोड PDF मराठीमध्ये

Daily Current Affairs-22 फेब्रुवारी 2022, Download PDF in English

More From Us:

Maharashtra Static GK 

MPSC Current Affairs 2022: Download in Marathi & English

Important Government Schemes For MPSC 

NCERT Books for MPSC State Exam 2022

Maharashtra State Board Books PDF

MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]

Download BYJU'S Exam Prep App

Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF's & more, Join our Telegram Group Join Now