National Engineers Day ( राष्ट्रीय अभियंता दिन 2022) – History, Theme, Significance in Marathi, Download PDF

भारतातील अभियंता दिवस (Engineer’s Day in India)

देश दरवर्षी 15 सप्टेंबर रोजी अभियंता दिन (Engineer’s Day) साजरा करतो.सर मोक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या (Sir Mokshagundam Visvesvaraya) यांच्या जयंतीनिमित्त त्यांच्या महान कर्तृत्वाचे स्मरण करण्यासाठी हा उत्सव साजरा केला जातो. हा घटक MPSC Exam आणि इत्यादी परीक्षांसाठी उपयुक्त आहे. 

• देशातील सर्व अभियंत्यांच्या नाविन्यपूर्ण योगदानांना प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि त्यांचे कौतुक करण्यासाठी देखील हा उत्सव साजरा केला जातो. 
• टांझानिया आणि दक्षिण आफ्रिका देखील त्याच दिवशी राष्ट्रीय अभियंता दिन साजरा करतात.
• सर मोक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या यांचा जन्म कर्नाटकात झाला आणि त्यांनी म्हैसूर विद्यापीठातून कला विषयात पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केले. त्यानंतर त्यांनी पुण्यातील कॉलेज ऑफ सायन्समध्ये इंजिनीअरिंगचे शिक्षण घेतले. 
• आधुनिक म्हैसूरचे जनक (Father of Modern Mysore) म्हणून ओळखले जाणारे, मोक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या यांनी अनेक जटिल प्रकल्प हाती घेतले आणि ते भारतातील सर्वात प्रतिष्ठित अभियंते बनले. 
• त्यांचे प्रकल्प लोकप्रिय असल्याने, त्यांना भारत सरकारने ड्रेनेज आणि पाणीपुरवठा प्रणालींचा (study drainage and water supply systems) अभ्यास करण्यासाठी येमेनला पाठवले.

अभियंता दिवस 2022 थीम (Engineers Day Theme)

अभियंता दिन 2022 ची थीम अद्याप घोषित केलेली नाही. अभियंता दिवस 2021 ची थीम होती ‘Engineering for A Healthy Planet- Celebrating the UNESCO Engineering Report’.

Also Read: महत्त्वाच्या दिवसांची सूची आणि थीम

राष्ट्रीय अभियंता दिनाचा इतिहास (History of National Engineers Day)

आपण राष्ट्रीय अभियंता दिन का साजरा करतो याचा इतिहास खाली देण्यात आलेला आहे:

• पूर व्यवस्थापनासाठी त्यांनी (विश्वेश्वरय्या) आपले अभियांत्रिकी आणि सिंचन तंत्र वापरले. 1903 मध्ये, त्यांनी ऑटोमॅटिक फ्लडगेट्स (automatic floodgates) डिझाइन आणि विकसित केले, जे खडकवासला जलाशयावर पुण्यात बसवले गेले. 
• नंतर, म्हैसूरच्या कृष्णराजा सागरा आणि ग्वाल्हेरच्या टिग्रा धरणावरही हे फ्लडगेट्स बसवण्यात आले, जिथे ते मुख्य अभियंता होते.
• 1908 मध्ये, त्यांनी पूर संरक्षण आणि आधुनिक सांडपाणी योजनांचा विकास या दोन्ही योजना आखून हैदराबादमधील मुसी नदीच्या पुरावर नियंत्रण मिळवले.
• धरणांमधील पाण्याचा अपव्यय टाळण्यासाठी ब्लॉक सिस्टीम विकसित करण्यासाठी त्यांच्या योगदानासाठीही ते ओळखले जातात.
• तिरुमला आणि तिरुपतीला जोडणाऱ्या रस्त्याच्या बांधकामाच्या डिझाइनमध्ये त्यांनी योगदान दिले.
• ते म्हैसूरचे 19 वे दिवाण देखील होते आणि 1912 ते 1919 पर्यंत त्यांनी काम केले.
• 1915 मध्ये, ब्रिटिश इंडियन एम्पायरने त्यांना नाइट कमांडर (Knight Commander) म्हणून नाईट घोषित केले होते.
• 1917 मध्ये त्यांनी बंगळुरूमध्ये शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालयाची स्थापना केली. महाविद्यालयाचे नंतर विद्यापीठ विश्वेश्वरय्या कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग असे नामकरण करण्यात आले.
• त्यांना लंडन इन्स्टिट्यूट ऑफ सिव्हिल इंजिनिअर्सचे मानद सदस्यत्व मिळाले.
• 1962 मध्ये, सर मोक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या यांचे निधन झाले परंतु नाविन्यपूर्ण अभियांत्रिकी तंत्रज्ञान विकसित करण्याचा समृद्ध वारसा त्यांनी मागे सोडला.

अभियंता दिवस 2022 चे महत्त्व (Significance)

• राष्ट्रीय अभियंता दिन आपल्याला instrumental designs आणि संरचनांची आठवण करून देतो, ज्यांनी आमचे जग कार्यशील आणि सुरळीत केले आहे.
• APJ अब्दुल कलाम, ई. श्रीधरन, नारायण मूर्ती, सुंदर पिचाई, सत्या नडेला, वर्गीस कुरियन आणि सत्यनारायण गंगाराम पित्रोदा हे भारतातील काही नामांकित अभियंते ज्यांना राष्ट्रीय अभियंता दिनाच्या दिवशी देखील स्मरणात ठेवले जाते.

इतर देशांमधील अभियंता दिन

खाली दिलेल्या सारणी मध्ये भारताशिवाय अन्य देशात अभियंता दिवस कधी साजरा केला जातो याची माहिती देण्यात आलेली आहे:

National Engineers Day 2022: Download MPSC Notes

राष्ट्रीय अभियंता दिन या विषयी ची संपूर्ण माहिती जाणून घेण्यासाठी तुम्ही खाली दिलेले पीडीएफ डाउनलोड करू शकतात, जी येणाऱ्या एमपीएससीच्या व इतर सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे असेल.

राष्ट्रीय अभियंता दिन 2022, Download PDF