मराठी वाक्यप्रचार
मराठी भाषेतील वाक्यात शब्दसमूह वापरताना, त्यांच्या नेहमीच्या अर्थापेक्षा वेगळ्या आणि विशिष्ट अर्थाने भाषेत सामान्य झालेल्या शब्दांच्या गटाला भाषेतील वाक्प्रचार असे म्हणतात.
अ.क्र. | वाक्यप्रचार | अर्थ |
1 | अर्ध्या वचनात असणे | उत्सुकतेने दुसऱ्यांचे शब्द झेलणे |
2 | अकरावा रुद्र असणे | अतिशय तापट असणे |
3 | कायापालट होणे | संपूर्ण बदल होणे |
4 | इंगा दाखविणे | सबक शिकवणे |
5 | अग्निदिव्य करणे | कठीण कसोटीतून पार पाडणे |
6 | इतिश्री करणे | समाप्त होणे, शेवट होणे |
7 | उघड्या माथ्याने मिरविणे | न लाजता फिरणे |
8 | अकलेचे तारे तोडणे | अविचाराने बडबड करणे |
9 | अरिष्ट ओढवणे | संकट येणे, आपत्ती येणे |
10 | कंकण हाती बांधणे | एखादे काम पडण्याची प्रतिज्ञा करणे |
11 | इजा बिजा तिजा | एकामागून एक असे तीन वेळा |
12 | उकळी फुटणे | अनुकूल प्रवृत्ती होणे |
13 | अकलेचा कांदा असणे | बेअकली असणे |
14 | काळजाचे पाणी होणे काळजाला फेस येणे | अति परिश्रमाने थकून जाणे |
15 | घबाड मिळणे | अचानक फायदा होणे |
16 | अमर होणे | कायमची कीर्ती प्राप्त करणे |
17 | कंठ दाटून येणे | गहिवरून येणे |
18 | कचाट्यात सापडणे | अडचणीत सापडणे |
19 | कंठ फुटणे | आवाज काढता येऊ लागणे |
20 | कळीचा नारद | भांडणे लावणारा |
21 | कंठ स्नान घालणे | शिरच्छेद करणे |
22 | उदक सोडणे | हक्क सोडणे |
23 | कंडी पीकणे | अफवा पसरणे |
24 | इनमीन साडेतीन | थोडेसे, नगण्य |
25 | इरेस पडणे | एखादी गोष्ट करण्याची जिद्द करणे |
26 | अडीच कांड्यावर येणे | वयात येणे |
27 | इरेस घालणे | आपल्या बचावासाठी दुसऱ्यास पुढे करणे |
28 | अति खाणे मसणात जाणे | आधाशीपणे खाल्ले तर त्याचे वाईट परिणाम होत असतात कधी कधी मरणही ओढवते. |
29 | अर्ध्या हळकुंडाने पिवळे होणे | थोडीशी संपत्ती किंवा थोडेसे गुण प्राप्त झाले की गर्व करणे |
30 | उखळ पांढरे होणे | भरपूर पैसे मिळणे, नशीब उघडणे |
31 | उघडा पडणे | निराश्रित होणे, खरे स्वरूप प्रकट होणे |
32 | अन्न त्याग करणे | उपोषण करणे |
33 | अभय देणे | क्षमा करणे किंवा सुरक्षितपणाची हमी देणे |
34 | अघळपघळ भाषण करणे | भरपूर आणि मन मोकळे करून बोलणे |
35 | इंगळ्या डसणे | मनाला झोंबणे, वेदना होणे |
36 | उचलबांगडी करणे | बळजबरीने स्थलांतर करणे |
37 | उचलून गोष्ट सांगणे | विरोध दर्शविणे |
38 | कावकाव करणे | कटकट करणे |
39 | उठून जाणे | रागाने निघून जाणे |
40 | काळीज फाटणे | अतिशय दुःख होणे |
41 | उठता लाथ बसता बुक्की | सदासर्वदा मार |
42 | काळाने हात धरणे | परिस्थिती अनुकूल होणे |
43 | उणे उत्तर देणे | अपमानकारक जबाब देणे |
44 | खीळ बसणे | अडचणी येणे |
45 | उदो उदो करणे | जय जयकार करणे |
46 | काळीज काढून देणे | अतिशय प्रिय वस्तू देऊन टाकणे दुःख ग्रस्त होणे किंवा अतिशय घाबरणे |
47 | खनपटीस बसणे | एखाद्या गोष्टीच्या मागे सारखे लागणे |
48 | झाक गडणे | संध्याकाळ होणे |
49 | खूनगाठ बांधणे | निश्चय करणे |
50 | झील चढणे | मोठेपणा येणे |
51 | घर डोईवर घेणे | घरात गोंधळ करणे |
52 | कुसपट काढणे | भांडणाला निमित्त काढणे |
53 | झुग झुग जिणे | कसेबसे दिवस काढणे |
54 | कपाळाला आठ्या पडणे | नकोसे वाटणे |
55 | घरास काठी लावणे | घर उद्ध्वस्त करणे |
56 | झाडा घेणे | बारकाईने तपासणे |
57 | घर करणे | बिहाड करून राहणे |
58 | खडा टाकणे | अंदाज घेणे |
59 | झुंजूमुंजू होणे | पहाट होणे |
60 | खुशाल चेंडू | अत्यंत चैनी माणूस |
61 | झोप उडविणे | अस्वस्थ करून सोडणे |
62 | खायला काळ भुईला भार | निरुपयोगी मनुष्य |
63 | घरावर कुत्रे चढविणे | घरात भांडण उत्पन्न करणे |
64 | खरपूस ताकीद करणे | निक्षून सांगणे |
65 | घर भंगणे | घरात हिस्से पडणे |
66 | खापर फोडणे | दुसऱ्यावर दोष ठेवणे |
67 | घर उघडणे | संसार थाटणे |
68 | खलबत करणे | चर्चा करणे |
69 | झील उडणे | वैभव खालावणे |
70 | घर निघणे | आपला नवरा सोडून पर पुरुषाकडे जाऊन राहणे |
71 | झाकले माणिक | साधा पण गुणी मनुष्य |
72 | घडा फोडणे | रहस्य उघडकीस आणणे |
73 | कब्जा घेणे | ताब्यात घेणे |
74 | झेंडा नाचवणे | बढाया मारीत फिरणे |
75 | खिसा कातरणे | भामटेगिरी करणे |
76 | किंतु येणे | संशय वाटणे |
77 | खीळ घालणे | अडथळा आणणे |
78 | कोडकौतुक करणे | लाड करणे |
79 | खुळ लागणे | वेड लागणे |
80 | किल्ली फिरविणे | गुप्तपणे मन वळवणे |
81 | खो घालणे | कामात विघ्न आणणे |
82 | कोस पाडणे | बारकाईने कामाची पुन्हा पुन्हा चर्चा करणे |
83 | खोऱ्याने पैसा ओढणे | खूप पैसा मिळविणे |
84 | कुरघोडी करणे | दुसऱ्यावर स्वामित्व गाजविणे |
85 | घटका भरणे | विनाशकाल जवळ येणे |
86 | उखळ पांढरे होणे | पुष्कळ द्रव्य मिळणे |
87 | केसाच्या अंबाड्या होणे | म्हातारपण येणे |
88 | कोनी निघणे | बाळंत होणे |
89 | केसाने गळा कापणे | विश्वासघात करणे |
90 | खसखस पिकणे | मोठ्याने हासणे |
91 | कुसर धरणे | मनात द्वेष करणे |
92 | कुत्रे होऊन राहणे | खुशामत करून पोट भरणे |
93 | झक मारणे | करून नये ती गोष्ट केली असे कबूल करणे |
94 | झगडा होणे | खलास होणे |
95 | खडे चोरणे | पराभव करणे |
96 | कुर्बान करणे | प्राण समर्पण करणे |
97 | घर दाखविणे | हाकलून देणे |
98 | कान टोचणे | चूक लक्षात आणून देणे. |
99 | उर भरून येणे | गदगदून येणे |
100 | काढता पाय घेणे | प्रतिकूल परिस्थिती पाहून निघून जाणे |
MPSC 2021 Special course for CSAT कोर्सची मोफत चाचणी सुरू करण्यासाठी क्लिक करा ! |
या घटकाची पीडीएफ डाउनलोड करण्यासाठी, येथे क्लिक करा:
मराठी वाक्यप्रचार, Download PDF मराठीमध्ये
MPSC Combined Comprehensive कोर्सची मोफत चाचणी सुरू करण्यासाठी क्लिक करा ! |
| Socio-Religious Movement Notes | Indian States and Its Capitals |
| Important Days & Themes | Basic Concepts of Physics |
| Important Dams in India | Marathi Alankar |
More From Us:
MPSC Current Affairs 2021: Download in Marathi & English
MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]
NCERT Books for MPSC State Exam 2021
Maharashtra Police Bharti 2021 Exam: Complete Study Material/संपूर्ण अभ्यास साहित्य
Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF's & more, Join our Telegram Group Join Now
Comments
write a comment