भारताच्या सरन्यायाधीशांची यादी, List of Chief Justices of India in Marathi

भारताच्या सरन्यायाधीशांची यादी

भारताचे सरन्यायाधीश किंवा भारतीय प्रजासत्ताकाचे सरन्यायाधीश हे भारताचे सर्वोच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश व भारतीय संघराज्य न्यायव्यवस्थेतील सर्वोच्च पदस्थ अधिकारी असतात. तो आपल्या देशातील अग्रक्रमाच्या क्रमाने सर्वोच्च दर्जाचा व्यक्ती आहे. त्याला अनेकदा मास्टर ऑफ द रोस्टर असेही म्हटले जाते. हा घटक MPSC Exam आणि इत्यादी परीक्षांसाठी उपयुक्त आहे. 

भारताचे 49 वे सरन्यायाधीश (49th Chief Justice Of India)

उदय उमेश ललित यांची 27 ऑगस्ट 2022 रोजी भारताचे नवे सरन्यायाधीश म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. नवनियुक्त राष्ट्रपती द्रोपदी मुर्मू यांनी राष्ट्रपती भवनात न्यायमूर्ती ललित यांना पदाची शपथ दिली.त्यांच्या आधी एन.व्ही.रमणा यांची भारताचे 48 वे सीजेआय म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती. 

49 व्या आणि सध्याच्या सरन्यायाधीशांचा जन्म 9 नोव्हेंबर 1957 रोजी झाला. सुरुवातीच्या कारकिर्दीत ललित यांनी जून 1983 मध्ये बार कौन्सिल ऑफ महाराष्ट्र अँड गोवामध्ये वकील म्हणून नोंदणी केली. त्यांनी भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश म्हणूनही काम पाहिले आहे आणि सहा ज्येष्ठ समुपदेशकांपैकी ते एक होते. सीजेआय न्यायमूर्ती ललित हे बारमधील दुसरे थेट नियुक्त आहेत ज्यांना भारताचे सरन्यायाधीश म्हणून नियुक्त केले गेले आहे.

Also Read: सर्वोच्च न्यायालयाचे महत्त्वाचे निकाल

List of Chief Justices of India

भारताचे पहिले सरन्यायाधीश 1950 मध्ये नियुक्त झाले. तेव्हापासून आजपर्यंत भारतात 49 सरन्यायाधीश झाले आहेत.भारताच्या एकूण सरन्यायाधीशांची यादी खाली दिली आहे:

CJI कार्यालयाचे महत्त्व (Significance of the CJI Office)

भारताचे सरन्यायाधीश हे भारतातील न्यायव्यवस्थेचे प्रमुख आहेत. सरन्यायाधीश हे सर्वोच्च न्यायालयाचे प्रमुख असतात आणि खटल्यांचे वाटप आणि कायद्यातील महत्त्वाच्या बाबी हाताळणाऱ्या घटनात्मक खंडपीठांच्या नियुक्तीची जबाबदारी त्यांच्यावर असते.

राज्यघटनेच्या कलम १४५ मध्ये भारताच्या सरन्यायाधीशांना संबंधित बाबी न्यायाधीशांच्या खंडपीठाला वाटप करण्याचा अधिकार देण्यात आला आहे.

भारताच्या सरन्यायाधीश विषयी महत्त्वाची माहिती (Important Facts)

नागरी स्वातंत्र्याचा मूलभूत बालेकिल्ला म्हणून न्यायालयाने कार्यकारी मंडळाच्या प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष प्रभावामुळे पूर्णपणे स्वतंत्र आणि अबाधित राहिले पाहिजे. भारताचे सरन्यायाधीश कार्यालया विषयी महत्त्वाची माहिती खाली देण्यात आलेली आहे:

• भारताचे राष्ट्रपती भारताच्या सरन्यायाधीशांची नेमणूक करतात आणि संसदेद्वारे महाभियोगाच्या प्रक्रियेद्वारेच त्यांना हटवले जाऊ शकते.
• सर्वोच्च न्यायालयाच्या सरन्यायाधीशांचे मासिक वेतन 280,000 रुपये आणि इतर भत्ते फायदे आहेत. 
• भारताचे पहिले सरन्यायाधीश (स्वातंत्र्यापूर्वी) श्रीमान सर मॉरिस ग्वॉयर होते. 
• न्यायमूर्ती हरिलाल जेकिसुंदास कानिया हे पहिले भारतीय सीजेआय होते.
• कमल नारायण सिंग हे भारताचे सर्वात कमी कालावधीचे सरन्यायाधीश होते, त्यांनी 21 नोव्हेंबर 1991 ते 12 डिसेंबर 1991 पर्यंत फक्त 17 दिवस सीजेआय म्हणून सर्वोच्च न्यायालयाचे कार्यालय सांभाळले.
• तर, भारतात सर्वाधिक काळ कार्यरत असलेले सरन्यायाधीश, ज्यांनी 2696 दिवस सेवा बजावली, ते न्यायमूर्ती वाय. व्ही. चंद्रचूड आहेत.
• पहिल्या महिला न्यायाधीश, तसेच भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाच्या पहिल्या महिला न्यायाधीश फातिमा बीवी होत्या.
• भारताचे सरन्यायाधीश आपला राजीनामा भारताच्या राष्ट्रपतींकडे सुपूर्द करतात.

List of Chief Justices of India, Download MPSC Notes

या लेखातील घटकांवर अजूनही खूप सारी माहिती बाकी आहे ती माहिती तुम्हाला खाली दिलेल्या पीडीएफ मध्ये मिळेल म्हणूनच तुम्ही खाली दिलेली पीडीएफ डाउनलोड करावी जेणेकरून या घटकावर ची परिपूर्ण माहिती तुम्हाला मिळेल. या घटकाविषयी अधिक माहिती जाणून घेण्यासाठी खाली दिलेली पीडीएफ डाउनलोड करावी:

भारताच्या सरन्यायाधीशांची यादी: Download PDF