- Home/
- Maharashtra State Exams (MPSC)/
- Article
लता मंगेशकर यांचा जीवन प्रवास, पुरस्कार, गाणे, Lata Mangeshkar Biography in Marathi, Famous Songs
By BYJU'S Exam Prep
Updated on: September 25th, 2023
भारतातील जगप्रसिद्ध गायिका आणि कोकिळा लता मंगेशकर यांचे 6 फेब्रुवारी 2022 रोजी सकाळी 8.12 वाजता निधन झाले. त्या ९२ वर्षांच्या होत्या. कोरोना संसर्गामुळे लता मंगेशकर यांच्यावर मुंबईतील ब्रीच कँडी रुग्णालयात उपचार सुरू आहेत. गेल्या महिनाभरापासून त्यांच्या वर रुग्णालयात उपचार सुरू होते. आजच्या लेखात आपण लता मंगेशकर यांच्या संपूर्ण जीवन प्रवासाची माहिती घेणार आहोत.
Download BYJU’S Exam Prep App and prepare General Knowledge for Maharashtra State exams.
Table of content
लता मंगेशकर
लता मंगेशकर या हिंदी व मराठी चित्रपटसृष्टीतील सर्वोत्कृष्ट गायिकांपैकी एक आहेत. जगातील सर्वात रेकॉर्डेड कलाकार म्हणून त्यांची गिनीज बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्डमध्ये नोंद आहे. १९४२ मध्ये त्यांनी सुरुवात केली आणि सात दशकांहून अधिक काळ त्यांनी काम केले. लताताई एक हजाराहून अधिक हिंदी चित्रपटांसाठी गाणी रेकॉर्ड केली आहेत. छत्तीसहून अधिक प्रादेशिक भारतीय भाषा आणि परदेशी भाषांमधून गायन करण्याचे श्रेयही त्यांच्याकडे आहे. लता मंगेशकर या गायिका आशा भोसले, हृदयनाथ मंगेशकर, उषा मंगेशकर आणि मीना मंगेशकर यांच्या मोठ्या भगिनी आहेत. १९८९ मध्ये त्यांना भारतातील सिनेसृष्टीतील सर्वोच्च पुरस्कार दादासाहेब फाळके पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. हा घटक MPSC राज्यसेवा, MPSC संयुक्त , MPSC CDPO, MPSC गट क आणि इत्यादी परीक्षांसाठी उपयुक्त आहे.
संक्षिप्त माहिती
- जन्मतारीख: २८ सप्टेंबर १९२९
- जन्म ठिकाण: इंदूर, मध्य प्रदेश
- पालक: दीनानाथ मंगेशकर (वडील) आणि शेवंती मंगेशकर (आई)
- भावंड: मीना खडीकर, आशा भोसले, उषा मंगेशकर, हृदयनाथ मंगेशकर
- व्यवसाय: पार्श्वगायक, संगीत दिग्दर्शक, निर्माता
- पार्श्वगायनाच्या कारकिर्दीची सुरुवात: 1942
- एकूण गाण्यांची संख्या (अंदाजे): 36 भाषांमध्ये 50,000
- टोपणनाव: नाइटिंगेल ऑफ इंडिया (भारताची कोकिळा)
बालपण आणि सुरुवातीचे जीवन
- लता मंगेशकर यांचा जन्म २८ सप्टेंबर १९२९ रोजी इंदूर, मध्य प्रांत (आताचा मध्य प्रदेश) येथे झाला. दीनानाथा आणि शेवंती मंगेशकर या महाराष्ट्रीय ब्राह्मण कुटुंबातील पाच मुलांमध्ये त्या मोठ्या कन्या होत्या. दीनानाथ हे मूळचे गोव्याच्या मंगेशी या गावी राहणारे असून त्यांनी आपल्या मूळगावाशी एकरूप होऊन हरिडकर हे आडनाव बदलून मंगेशकर असे ठेवले. त्यांचे वडील पंडित दीनानाथ मंगेशकर हे एक निपुण शास्त्रीय गायक आणि स्टेज अॅक्टर होते. लताचा जन्म झाला तेव्हा सुरुवातीला हेमा असे नाव ठेवण्यात आले होते, पण नंतर त्यांच्या एका नाटकातील एका पात्राने प्रेरित होऊन तिच्या वडिलांनी तिचे नाव लता असे ठेवले. तिला मीना, आशा आणि उषा अशी चार भावंडे होती; आणि एक भाऊ, हृदयनाथ. पाचही मंगेशकर भावंडांनी वडिलांकडून शास्त्रीय संगीताचे शिक्षण घेतले.
- वयाच्या पाचव्या वर्षापासून लताने वडिलांच्या संगीत नाटकांमध्ये काम करण्यास सुरुवात केली. नंतरच्या आयुष्यात अमानत खान, पंडित तुलसीदास शर्मा आणि अमन अली खान साहेब यांच्यासारख्या उस्तादांकडूनही तिने शास्त्रीय संगीताचे धडे घेतले. के. एल. सैगल यांच्या संगीताने त्या लहान असतानाच प्रेरित झाल्या होत्या. शाळेत न गेल्याने त्यांना औपचारिक शिक्षण मिळाले नाही. लता अवघ्या १३ वर्षांच्या असताना पंडितदिनानाथ यांचे निधन झाले आणि थोरले मूल म्हणून कुटुंबाची आर्थिक जबाबदारी लताच्या खांद्यावर आली.
लता मंगेशकर यांच्या जीवनाविषयी अधिक माहिती जाणून घेण्यासाठी खाली दिली पीडीएफ डाउनलोड करा:
लता मंगेशकर, Download PDF मराठीमध्ये
More From Us: