गडचिरोली जिल्ह्याची स्थापना कधी झाली?

26 ऑगस्ट 1982 रोजी पूर्वीच्या चंद्रपूर जिल्ह्याचे विभाजन करून गडचिरोली जिल्ह्याची निर्मिती झाली. पूर्वी, हा चंद्रपूर जिल्ह्याचा एक भाग होता.

गडचिरोली जिल्ह्याचे भौगोलिक क्षेत्र किती आहे?

जिल्ह्याचे भौगोलिक क्षेत्र :१४,४१२ चौ.कि.,जिल्ह्याचे पृथ्वीवरील स्थान : १८.४३ ते २१.५० उत्तर अक्षांश आणि ७९.४५ ते ८०.५३ पूर्व रेखांश,समुद्रसपाटीपासून सरासरी उंची – २१७ मीटर (७१५ फूट ).

गडचिरोली जिल्ह्याची एकूण लोकसंख्या किती आहे?

जिल्ह्याची एकूण लोकसंख्या 10,72,942 आहे. पुरुष आणि महिलांची लोकसंख्या अनुक्रमे ५,४१,३२८ आणि ५,३१,६१४ आहे (२०११ च्या जनगणनेनुसार). जिल्ह्यातील SC आणि ST लोकसंख्या 1,20,754 आणि 4,15,306 आहे (2011 च्या जनगणनेनुसार).

गडचिरोली जिल्ह्यात कोण-कोणत्या भाषा बोलल्या जातात?

जिल्ह्यात गोंडी, माडिया, मराठी, हिंदी, तेलगू, बंगाली, छत्तीसगडी या सात भाषा बोलल्या जातात.

गडचिरोली जिल्हा: लोकसंख्या, साक्षरता, घनता, भौगोलिक स्थान, Gadchiroli District

By BYJU'S Exam Prep

Updated on: September 25th, 2023

पूर्वीच्या चंद्रपूर जिल्ह्याचे विभाजन करून २६ ऑगस्ट १९८२ रोजी गडचिरोली जिल्ह्याची निर्मिती झाली. पूर्वी, हा चंद्रपूर जिल्ह्याचा एक भाग होता आणि गडचिरोली जिल्ह्याच्या निर्मितीपूर्वी गडचिरोली आणि सिरोंचा ही दोनच ठिकाणे चंद्रपूर जिल्ह्याचे तालुके होते. आजच्या लेखात आपण गडचिरोली या जिल्ह्या विषयी संपूर्ण माहिती बघणार आहोत यात जिल्ह्याची लोकसंख्या घनता साक्षरता भौगोलिक स्थान इत्यादी गोष्टी असतील.

Download BYJU’S Exam Prep App and prepare General Knowledge for Maharashtra State exams.

Table of content

1. गडचिरोली जिल्हा: Gadchiroli District Notes
2.
3. भोगौलिक स्थान
4. लोकसंख्या

गडचिरोली जिल्हा: Gadchiroli District Notes

26 ऑगस्ट 1982 रोजी पूर्वीच्या चंद्रपूर जिल्ह्याचे विभाजन करून गडचिरोली जिल्ह्याची निर्मिती झाली. पूर्वी, हा चंद्रपूर जिल्ह्याचा एक भाग होता. हा घटक MPSC राज्यसेवा, MPSC संयुक्त , MPSC CDPO, MPSC गट क आणि इत्यादी परीक्षांसाठी उपयुक्त आहे.
1905 मध्ये चंद्रपूर तालुक्यातील ब्रह्मपुरी येथून जमीनदारी इस्टेट हस्तांतरित करून गडचिरोली तहसीलची निर्मिती करण्यात आली.
गडचिरोली जिल्ह्याची निर्मिती 26 ऑगस्ट 1982 रोजी चंद्रपूर जिल्ह्याचे विभाजन करून ब्रह्मपुरीच्या ठिकाणी करण्यात आली, जो महाराष्ट्राच्या विदर्भाचा भाग आहे.
प्राचीन काळी या प्रदेशावर राष्ट्रकूट, चालुक्य, देवगिरीचे यादव आणि नंतर गडचिरोलीच्या गोंडांचे राज्य होते.
1956 पर्यंत हा मध्य प्रांताचा भाग होता, जेव्हा राज्यांच्या पुनर्रचनेसह, चंद्रपूर मुंबई राज्यात हस्तांतरित करण्यात आले.
1960 मध्ये महाराष्ट्र राज्याची निर्मिती झाली तेव्हा चंद्रपूर हा राज्याचा जिल्हा बनला.
गडचिरोली जिल्हा हा महाराष्ट्र राज्याच्या ईशान्य बाजूस वसलेला आहे आणि त्याला तेलंगणा आणि छत्तीसगड राज्याच्या सीमा आहेत.

भोगौलिक स्थान

जिल्ह्याचे भौगोलिक क्षेत्र :१४,४१२ चौ.कि.,जिल्ह्याचे पृथ्वीवरील स्थान : १८.४३ ते २१.५० उत्तर अक्षांश आणि ७९.४५ ते ८०.५३ पूर्व रेखांश,समुद्रसपाटीपासून सरासरी उंची – २१७ मीटर (७१५ फूट ).
गडचिरोली जिल्ह्यात नक्षलवाद मोठ्या प्रमाणात प्रचलित आहे आणि त्यानंतर रेड कॉरिडॉरचा एक भाग म्हणून हायलाइट केला गेला आहे, ज्याचा उपयोग भारतातील नक्षलवाद्यांनी पीडित असलेल्या भागाचे वर्णन करण्यासाठी केला आहे.

लोकसंख्या

जिल्ह्याची एकूण लोकसंख्या 10,72,942 आहे. पुरुष आणि महिलांची लोकसंख्या अनुक्रमे ५,४१,३२८ आणि ५,३१,६१४ आहे (२०११ च्या जनगणनेनुसार). जिल्ह्यातील SC आणि ST लोकसंख्या 1,20,754 आणि 4,15,306 आहे (2011 च्या जनगणनेनुसार).
जिल्ह्याचा साक्षरता दर ७४.४% आहे (२०११ च्या जनगणनेनुसार).जिल्हा आदिवासी आणि अविकसित जिल्हा म्हणून वर्गीकृत आहे.हा जिल्हा बांबू आणि तेंदूपत्त्यासाठी प्रसिद्ध आहे.
या जिल्ह्यात भात हे प्रमुख कृषी उत्पादन आहे. ज्वारी, जवस, तूर, गहू हे जिल्ह्यातील इतर कृषी उत्पादन आहेत. लोकांचा मुख्य व्यवसाय शेती आहे.
जिल्हाला एकाच मोठी बाजार पेठ आहे, ती वडसा(देसाईगंज) येथे भरते. वडसा हे शहर वैनगंगा नदीच्या काठावर वसलेले असून, जिल्ह्यातील एकमेव रेल्वे लाईन (गोंदिया-नागभीड-चंद्रपूर) येथून जाते. त्यामुळे येथे मोठी बाजारपेठ आह
चामोर्शी तालुक्यातील आष्टी येथील पेपर मिल आणि देसाईगंज येथील पेपर पल्प कारखाना वगळता संपूर्ण जिल्ह्यात कोणतेही मोठे उद्योग नाहीत. जिल्ह्यात अनेक भात गिरण्या आहेत.