- Home/
- Maharashtra State Exams (MPSC)/
- Article
महाराष्ट्र निवडणूक आयोग, स्थापना, रचना, कार्य, PDF, Election Commission of Maharashtra
By BYJU'S Exam Prep
Updated on: September 25th, 2023
भारतीय पॉलिटी अभ्यासक्रमांतर्गत येणाऱ्या महाराष्ट्र राज्य परीक्षांसाठी हा एक आवश्यक विषय आहे. त्यामुळे, हा लेख महाराष्ट्र निवडणूक आयोग, कलम 324 (निवडणूक आयोगाच्या स्वातंत्र्य आणि निःपक्षपाती कारभाराविषयी), त्याचे अधिकार आणि जबाबदाऱ्या आणि बरेच काही याबद्दल चर्चा करेल. उमेदवार खाली दिलेल्या लिंकवरून MPSC नोट्स PDF डाउनलोड करू शकतात.
Download BYJU’S Exam Prep App and prepare General Knowledge for Maharashtra State exams.
Table of content
महाराष्ट्र निवडणूक आयोग
- महाराष्ट्र राज्य निवडणूक आयोग ही 26 एप्रिल 1994 रोजी स्थापन झालेली महाराष्ट्र सरकारची एक स्वतंत्र संस्था आहे. ती महाराष्ट्र राज्यातील ग्रामीण आणि शहरी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका घेते.
- हे लक्षात ठेवा कि, भारताचा निवडणूक आयोग हा भारतातील संघ आणि राज्य निवडणूक प्रक्रियांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी जबाबदार एक स्वायत्त घटनात्मक प्राधिकरण आहे.
- ही संस्था भारतातील लोकसभा, राज्यसभा आणि राज्य विधानसभेच्या निवडणुका आणि देशातील राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपतींच्या कार्यालयांचे व्यवस्थापन करते. हा घटक MPSC राज्यसेवा, MPSC संयुक्त , MPSC गट क आणि इत्यादी परीक्षांसाठी उपयुक्त आहे.
महाराष्ट्र राज्य निवडणूक आयोग इतिहास:
- स्थानिक स्वराज्य संस्थांना (LSGs) कायदेशीर पावित्र्य प्रदान करण्यासाठी 1992 मध्ये भारतीय राज्यघटनेत 73व्या आणि 74व्या दुरुस्तीद्वारे दुरुस्ती करण्यात आली, ज्यामुळे स्थानिक स्वराज्य संस्थां (Local Self Governance) ला राष्ट्र उभारणीच्या प्रक्रियेत त्यांचे योग्य स्थान देण्यात आले. LSG मध्ये शहरी भागातील महानगरपालिका, नगर परिषदा आणि नगर पंचायतींचा आणि ग्रामीण भागातील जिल्हा परिषदा, पंचायत समित्या आणि ग्रामपंचायती यांचा समावेश होतो.
- या दुरुस्त्या, इतर गोष्टींबरोबरच, मुक्त आणि निष्पक्ष आणि पारदर्शक पद्धतीने निवडणुका वेळेवर आयोजित करण्यासाठी (कलम 243-K आणि 243-ZA अंतर्गत) प्रत्येक राज्यात स्वतंत्र राज्य निवडणूक आयोग प्रदान करतात.
महाराष्ट्र राज्य निवडणूक आयुक्त:
सध्याचे निवडणूक आयुक्त:
- श्री यूपीएस मदान, महाराष्ट्राचे 6 वे SEC, हे महाराष्ट्र केडरमधील IAS च्या 1983 च्या बॅचचे होते. ते राज्याचे मुख्य सचिव म्हणून निवृत्त झाले आणि 5/9/2019 रोजी SEC म्हणून रुजू होण्यापूर्वी त्यांनी मुख्यमंत्र्यांचे विशेष सल्लागार म्हणून काम केले.
- मूळचे पंजाबचे, श्री मदान यांना प्रशासनाचा खूप मोठा अनुभव आहे, त्यांनी राज्य आणि केंद्र सरकारमध्ये विविध महत्त्वाच्या पदांवर काम केले आहे. राज्याचे वित्त अधिकारी म्हणून काम करण्याबरोबरच त्यांनी महानगर आयुक्त, MMRDA, VP आणि CEO म्हाडा, आयुक्त KDMC, जिल्हाधिकारी नांदेड आणि CEO, जिल्हा परिषद सांगली म्हणून काम केले.
- 2004-2007 या कालावधीत महाराष्ट्राचे मुख्य निवडणूक अधिकारी म्हणून काम करताना, राज्य विधानसभेच्या सार्वत्रिक निवडणुका घेण्याबरोबरच, सर्व संसदीय आणि राज्यातील विधानसभा मतदारसंघ परिसीमन कवायत आयोजित करण्यातही त्यांनी मोलाचा वाटा उचलला होता.
महाराष्ट्र निवडणूक आयोग: Download PDF
या घटकाविषयी अधिक माहिती जाणून घेण्यासाठी खाली दिली पीडीएफ डाउनलोड करा:
महाराष्ट्र निवडणूक आयोग, Download PDF मराठीमध्ये
To access all the important study material for the MPSC exam of Indian Polity, click here:
Indian Polity Study Material for MPSC Exams
More From Us:
MPSC Current Affairs 2021: Download in Marathi & English
Important Government Schemes For MPSC
NCERT Books for MPSC State Exam 2021
Maharashtra State Board Books PDF
MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]