CTET -2 (Social Science) Mini Mock Test 2023 : 63 for CTET & State TET Exams Exams

Question 1

When efforts are made to create such type of environment from outside that an individual start taking interest in the task is known as:

Question 2

The most effective way to encourage conceptual learning is:

Question 3

Which of the following is the center of NCF 2005?

Question 4

Arrange the following in chronological order:
I. Dandi March
II. Simon Commission
III. Poona Pact
IV. Gandhi Irwin Pact

Question 5

To whom should the President answer if he applied Pocket VETO over any bill ?

Question 6

Alps, the highest and most extensive mountain range, lie in which continent?

Question 7

Which of the following is not a reason of student’s lack of interest in history ?

Question 8

Neel was a social science teacher he writes an instructional material in his lesson plan diary as- students shall be available to name the script in which most of the Ashoka’s inscriptions were written’ – falls in which domain skill of blooms taxonomy?

Question 9

Statements I: The social and political life textbooks comprise definitions and descriptions of socio-political issues.

Statement II: The social and political life textbooks also provide non-diverse concrete examples of people and regions.

Question 10

निर्देश:- अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा उत्तराणि लिखत

एकः बालकः समुद्रतीरे तिष्ठन् आसीत्। तदा सहसा एकः जलतरङ्गः आगत्य तस्य बालकस्य एकां पादुकां नीत्वा गतवान्। तदा सः बालकः दुःखितः सन् रोदनं कृत्वा सिकतासु तस्य अङ्गुल्या लिखितवान् समुद्रः चोरः भवति। अन्यत्र च केचन धीवराः समुद्रजलात् मीनान् गृहीत्वा ते अपि सिकतासु लिखन्ति समुद्रः अस्माकं पालनहारः वर्तते।

पुनश्च एकः बालकः समुद्रजले निमज्ज्य तस्य मृत्युः अभवत्। तस्य बालकस्य माता तदा सिकतासु लिखति समुद्रः घातकः अस्ति। पुनश्च एकः निर्धनः वृद्धः समुद्रतीरे अटनसमये एकां बहुमूल्यां मणिं प्राप्य सः अपि सिकतासु लिखति समुद्रः दानी अस्ति। तदनन्तरं पुनः एकवारं एकः विशालः जलतरङ्गः आगत्य तेषां सर्वेषां लेखान् मार्जयित्वा गतवान्। जनाः समुद्रस्य विषये किमपि वा कथयन्तु परन्तु समुद्रः तु स्वस्य विवेकानुसारं कार्यं करोति। कदाचित् प्रलयं करोति कदाचिच्च पूर्णरूपेण शान्तः भवति। अतः समुद्रः इव भवितुम् इच्छति चेत् कस्यापि वार्तां न शृणुयात्। किमपि महत् कार्यं साधयितुम् इच्छति चेत् स्वविवेकैः कुर्यात्। अतीतस्य चिन्ता न करणीया। जयः-पराजयः, नाशः- प्राप्तिः, सुखं-दुःखम् इत्यादिभ्यः मनः विचलितं न भवेत्। मनुष्यस्य जीवने यदि केवलं सुखं शान्तिः च अभविष्यतां तर्हि कोऽपि मनुष्यः जन्म प्राप्य न अरोदिष्यत् अपिच स्वयं मृत्वा अन्यान् न अरोदयिष्यत् ।

जलतरङ्ग: आगत्य बालकस्य किं नित्वा गतवान् ?

Question 11

निर्देश:- अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा उत्तराणि लिखत

एकः बालकः समुद्रतीरे तिष्ठन् आसीत्। तदा सहसा एकः जलतरङ्गः आगत्य तस्य बालकस्य एकां पादुकां नीत्वा गतवान्। तदा सः बालकः दुःखितः सन् रोदनं कृत्वा सिकतासु तस्य अङ्गुल्या लिखितवान् समुद्रः चोरः भवति। अन्यत्र च केचन धीवराः समुद्रजलात् मीनान् गृहीत्वा ते अपि सिकतासु लिखन्ति समुद्रः अस्माकं पालनहारः वर्तते।

पुनश्च एकः बालकः समुद्रजले निमज्ज्य तस्य मृत्युः अभवत्। तस्य बालकस्य माता तदा सिकतासु लिखति समुद्रः घातकः अस्ति। पुनश्च एकः निर्धनः वृद्धः समुद्रतीरे अटनसमये एकां बहुमूल्यां मणिं प्राप्य सः अपि सिकतासु लिखति समुद्रः दानी अस्ति। तदनन्तरं पुनः एकवारं एकः विशालः जलतरङ्गः आगत्य तेषां सर्वेषां लेखान् मार्जयित्वा गतवान्। जनाः समुद्रस्य विषये किमपि वा कथयन्तु परन्तु समुद्रः तु स्वस्य विवेकानुसारं कार्यं करोति। कदाचित् प्रलयं करोति कदाचिच्च पूर्णरूपेण शान्तः भवति। अतः समुद्रः इव भवितुम् इच्छति चेत् कस्यापि वार्तां न शृणुयात्। किमपि महत् कार्यं साधयितुम् इच्छति चेत् स्वविवेकैः कुर्यात्। अतीतस्य चिन्ता न करणीया। जयः-पराजयः, नाशः- प्राप्तिः, सुखं-दुःखम् इत्यादिभ्यः मनः विचलितं न भवेत्। मनुष्यस्य जीवने यदि केवलं सुखं शान्तिः च अभविष्यतां तर्हि कोऽपि मनुष्यः जन्म प्राप्य न अरोदिष्यत् अपिच स्वयं मृत्वा अन्यान् न अरोदयिष्यत् ।

' समुद्र: चोर: अस्ति ' रेखाङ्कितपदं अस्ति -

Question 12

भाषया सह व्याकरणस्य अध्ययनं कस्मिन् विधौ भवति ?

Question 13

निर्देश: गद्यांश को पढ़कर निम्नलिखित प्रश्नों में सबसे उचित विकल्प चुनिए

भारतीय धर्मनीति के प्रणेता नैतिक मूल्यों के प्रति अधिक जागरूक थे। उनकी यह धारणा थी कि नैतिक मूल्यों का दृढ़ता से पालन किए बिना किसी भी समाज की आर्थिक व सामाजिक प्रगति की नीतियाँ प्रभावी नहीं हो सकतीं। उन्होंने उच्चकोटि की जीवन-प्रणाली के निर्माण के लिए वेद की एक ऋचा के आधार पर कहा कि उत्कृष्ट जीवन-प्रणाली मनुष्य की विवेक-बुद्ध से तभी निर्मित होनी संभव है, जब सब लोगों के संकल्प, निश्चय, अभिप्राय समान हों; सबके हृदय में समानता की भव्य भावना जाग्रत हो और सब लोग पारस्परिक सहयोग से मनोनुकूल कार्य करें। चरित्र-निर्माण की जो दिशा नीतिकारों ने निर्धारित की, वह आज भी अपने मूल रूप में मानव के लिए कल्याणकारी है। प्राय: यह देखा जाता है कि चरित्र और नैतिक मूल्यों की उपेक्षा वाणी, बाहु और उदर को संयत न रखने के कारण होती है। जो व्यक्ति इन तीनों पर नियंत्रण रखने में सफल हो जाता है, उसका चरित्र ऊँचा होता है।

सभ्यता का विकास आदर्श चरित्र से ही संभव है। जिस समाज में चरित्रवान व्यक्तियों का बाहुल्य है, वह समाज सभ्य होता है और वही उन्नत कहा जाता है। चरित्र मानव-समुदाय की अमूल्य निधि है। इसके अभाव में व्यक्ति पशुवत व्यवहार करने लगता है। आहार, निद्रा, भय आदि की वृत्ति सभी जीवों में विद्यमान रहती है, यह आचार अर्थात चरित्र की ही विशेषता है, जो मनुष्य को पशु से अलग कर, उससे ऊँचा उठा मनुष्यत्व प्रदान करती है। सामाजिक अनुशासन बनाए रखने के लिए भी चरित्र-निर्माण की आवश्यकता है। सामाजिक अनुशासन की भावना व्यक्ति में तभी जाग्रत होती है, जब वह मानव प्राणियों में ही नहीं, वरन सभी जीवधारियों में अपनी आत्मा के दर्शन करता है

प्रस्तुत गद्यांश के लिए उपयुक्त शीर्षक दीजिए।

Question 14

व्याकरण की समझ और ज्ञान को सन्दर्भ पूर्वक प्रश्नों के माध्यम से आंकना

Question 15

Complete the following sentence

Children from minority linguistic culture are at the risk of losing touch with their linguistic culture because they ……….