hamburger

Consumer Protection Act 2019 (ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം, 2019), Download PDF

By BYJU'S Exam Prep

Updated on: September 13th, 2023

കേരള പി എസ് സി പരീക്ഷകളിൽ ഏറ്റവും പ്രാധാന്യമേറിയ വിഷയങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇന്ത്യൻ നിയമവ്യവസ്ഥ  . അതിൽ തന്നെ പത്താം ക്ലാസ്സുമുതൽ ഡിഗ്രി തലം വരെയുള്ള പൊതു പരീക്ഷകളിൽ  ഒന്ന് മുതൽ മൂന്ന് എണ്ണം വരെയുള്ള ചോദ്യങ്ങൾ ഇന്ത്യൻ നിയമവ്യവസ്ഥയിൽ നിന്നും അനുബന്ധ വിഷയങ്ങളിൽ നിന്നുമായി ചോദിക്കാറുണ്ട്. ഈ ലേഖനത്തിൽ കൂടുതലും ശ്രദ്ധിച്ചിട്ടുള്ളത് ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമത്തെ (Consumer Protection Act 2019) പറ്റിയും  അതിന്റെ അനുബന്ധ കാര്യങ്ങളെ പറ്റിയും വിശദീകരിക്കാനാണ്.ഈ ആർട്ടിക്കൾ കേരള PSC LDC പരീക്ഷയ്ക്കും , കേരള PSC LGS പരീക്ഷയ്ക്കും & കേരള PSC ഡിഗ്രി പരീക്ഷയ്ക്കും പ്രധാനമാണ്. 

ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം, 2019

സന്ദർഭം

ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം, 2019 – 2020 ജൂലൈ 20 മുതൽ പ്രാബല്യത്തിൽ വന്നു. 

ഹൈലൈറ്റുകൾ

  • ഈ പുതിയ നിയമം ഉപഭോക്താക്കളെ ശാക്തീകരിക്കുകയും അതിന്റെ വിവിധ വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത ചട്ടങ്ങളും വ്യവസ്ഥകളും വഴി അവരുടെ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാൻ അവരെ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യും.
    • ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ സമിതികൾ,
    • ഉപഭോക്തൃ തർക്ക പരിഹാര കമ്മീഷനുകൾ,
    • മധ്യസ്ഥത
    • മായം കലർന്ന/ വ്യാജമായ സാധനങ്ങൾ അടങ്ങിയ ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ നിർമ്മാണത്തിനോ വിൽപനയ്ക്കോ ഉള്ള ഉൽപ്പന്ന ബാധ്യതയും ശിക്ഷയും.

വ്യവസ്ഥകൾ

  • ഉപഭോക്താക്കളുടെ അവകാശങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുമായി സെൻട്രൽ കൺസ്യൂമർ പ്രൊട്ടക്ഷൻ അതോറിറ്റി (സിസിപിഎ) സ്ഥാപിച്ചത്.  
    • ഉപഭോക്തൃ അവകാശങ്ങളുടെ ലംഘനങ്ങൾ, ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് പരാതികൾ / പ്രോസിക്യൂഷൻ, സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും ഓർഡർ പിൻവലിക്കൽ, അന്യായമായ വ്യാപാര സമ്പ്രദായങ്ങൾ നിർത്തലാക്കൽ, തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന പരസ്യങ്ങൾ എന്നിവയിൽ അന്വേഷണം നടത്താനും CCPA-യ്ക്ക് അധികാരം നൽകും.
    • തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന പരസ്യങ്ങളുടെ നിർമ്മാതാക്കൾ/അംഗീകാരം നൽകുന്നവർ/പ്രസാധകർ എന്നിവർക്കെതിരെ CCPA-യ്ക്ക് പിഴ ചുമത്താം.  

ഇ-കൊമേഴ്‌സ് പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾക്കായി 

  • ഇ-കൊമേഴ്‌സ് പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ നടത്തുന്ന അന്യായമായ വ്യാപാരം തടയുന്നതിനുള്ള നിയമങ്ങളും ഈ നിയമത്തിന് കീഴിൽ വരും.
  • ഈ നിയമപ്രകാരം എല്ലാ ഇ-കൊമേഴ്‌സ് സ്ഥാപനവും റിട്ടേൺ, റീഫണ്ട്, എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്, വാറന്റി, ഗ്യാരണ്ടി, ഡെലിവറി, ഷിപ്പ്‌മെന്റ് ,ഉത്ഭവ രാജ്യം, പർച്ചേസ് സ്റ്റേജ് ഉൾപ്പെടെ. ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങൾ ഈ പ്ലാറ്റഫോമിൽ നൽകേണ്ടതുണ്ട്.
  • ഇ-കൊമേഴ്‌സ് പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ ഏതെങ്കിലും ഉപഭോക്തൃ പരാതിയുടെ രസീത് നാൽപ്പത്തിയെട്ട് മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ അംഗീകരിക്കുകയും ഈ നിയമപ്രകാരം രസീത് ലഭിച്ച തീയതി മുതൽ ഒരു മാസത്തിനുള്ളിൽ പരാതി പരിഹരിക്കുകയും വേണം.  

ഉപഭോക്തൃ തർക്കം തീർപ്പാക്കൽ പ്രക്രിയ

  • ഉപഭോക്തൃ കമ്മീഷനുകളിലെ ഉപഭോക്തൃ തർക്ക പരിഹാര പ്രക്രിയ ലളിതമാക്കുന്നതിന് ഈ നിയമം വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു. 
  • സ്വന്തം ഉത്തരവുകൾ പുനഃപരിശോധിക്കാനും , സംസ്ഥാന, ജില്ലാ കമ്മീഷനുകളുടെ ശാക്തീകരണം, ഇലക്‌ട്രോണിക് രീതിയിൽ പരാതികൾ ഫയൽ ചെയ്യാനും ,ഉപഭോക്താവിന്റെ  താമസ സ്ഥലത്തിന്മേൽ അധികാരപരിധിയുള്ള ഉപഭോക്തൃ കമ്മീഷനുകളിൽ പരാതികൾ ഫയൽ ചെയ്യാനും ഉപഭോക്താവിനെ ഈ നിയമം പ്രാപ്തനാക്കുന്നു.
  • 21 ദിവസത്തെ നിശ്ചിത കാലയളവിനുള്ളിൽ സ്വീകാര്യത സംബന്ധിച്ച ചോദ്യം തീർപ്പാക്കിയില്ലെങ്കിൽ പരാതികൾ കേൾക്കുന്നതിനും സ്വീകരിക്കുന്നതിനുമായി വീഡിയോ കോൺഫറൻസിങ് നടത്തുന്നു.
  • മധ്യസ്ഥത തർക്ക പരിഹാര സംവിധാനം പുതിയ നിയമത്തിൽ നൽകിയിട്ടുണ്ട്.
  • ഇത് വിധിനിർണയ പ്രക്രിയ ലളിതമാക്കും.

പിഴകളും ബാധ്യതകളും 

  • മായം കലർന്ന/വ്യാജ വസ്തുക്കളുടെ നിർമ്മാണമോ  വിൽപ്പനയോ  ശിക്ഷിക്കാൻ കോടതിയെ ഈ  നിയമം വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു.
  • ആദ്യത്തെ കുറ്റം തെളിയിക്കപ്പെട്ടാൽ, രണ്ട് വർഷത്തേക്ക് വ്യക്തിക്ക് നൽകിയിട്ടുള്ള ഏതെങ്കിലും ലൈസൻസ് കോടതിക്ക് സസ്പെൻഡ് ചെയ്യാം, രണ്ടാമത്തേതോ തുടർന്നുള്ളതോ ആയ കുറ്റം തെളിഞ്ഞാൽ, ലൈസൻസ് റദ്ദാക്കാം.
  • ഈ പുതിയ നിയമം  ഉൽപ്പന്ന ബാധ്യത  എന്ന ആശയം അവതരിപ്പിക്കുകയും നഷ്ടപരിഹാരത്തിനായുള്ള ഏതൊരു ക്ലെയിമിനും ഉൽപ്പന്ന നിർമ്മാതാവിനെയും ഉൽപ്പന്ന സേവന ദാതാവിനെയും ഉൽപ്പന്ന വിൽപ്പനക്കാരെയും അതിന്റെ പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവരുകയ്യും ചെയ്യുന്നു.

സെൻട്രൽ കൺസ്യൂമർ പ്രൊട്ടക്ഷൻ കൗൺസിൽ നിയമങ്ങൾ

  • ഉപഭോക്തൃ പ്രശ്‌നങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ഉപദേശക സമിതിയായ സെൻട്രൽ കൺസ്യൂമർ പ്രൊട്ടക്ഷൻ കൗൺസിലിന്റെ ഭരണഘടനയ്‌ക്കായി അവ നൽകിയിരിക്കുന്നു. കേന്ദ്ര ഉപഭോക്തൃകാര്യ, ഭക്ഷ്യ-പൊതുവിതരണ മന്ത്രിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ, സംസ്ഥാന മന്ത്രി വൈസ് ചെയർപേഴ്‌സണും വിവിധ മേഖലകളിൽ നിന്നുള്ള മറ്റ് 34 അംഗങ്ങളും കൗൺസിലിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
  • മൂന്ന് വർഷത്തെ കാലാവധിയുള്ള കൗൺസിലിന് ഓരോ പ്രദേശത്തെ  രണ്ട് സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉപഭോക്തൃ കാര്യങ്ങളുടെ ചുമതലയുള്ള മന്ത്രി ഉണ്ടായിരിക്കും- വടക്ക്, തെക്ക്, കിഴക്ക്, പടിഞ്ഞാറ്, NER.
  • നിർദ്ദിഷ്ട ജോലികൾക്കായി അംഗങ്ങൾക്കിടയിൽ നിന്ന് വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പുകൾ ഉണ്ടാകുന്നതിനും വ്യവസ്ഥയുണ്ട്

ഉപഭോക്താക്കൾക്കുള്ള പ്രയോജനങ്ങൾ

  • തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന പരസ്യങ്ങളും ഉൽപ്പന്നങ്ങളിലെ മായം ചേർക്കലും തടയുന്നതിനുള്ള ശിക്ഷ
  • വികലമായ ഉൽപ്പന്നങ്ങളോ കുറവുള്ള സേവനങ്ങളോ നൽകുന്നതിൽ നിന്ന് നിർമ്മാതാക്കളെയും സേവന ദാതാക്കളെയും തടയുന്നതിനുള്ള ഉൽപ്പന്ന ബാധ്യതാ വ്യവസ്ഥ
  • ഉപഭോക്തൃ കമ്മീഷനുകളെ സമീപിക്കുന്നതിനുള്ള എളുപ്പവും ന്യായവിധി പ്രക്രിയ ലളിതമാക്കൽ 
  • മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ കേസുകൾ നേരത്തെ തീർപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള അവസരം.
  • പുതിയ കാലത്തെ ഉപഭോക്തൃ പ്രശ്ന നിയമങ്ങൾക്കുള്ള വ്യവസ്ഥ: ഇ-കൊമേഴ്‌സ് & ഡയറക്ട് സെല്ലിംഗ്

ഈ നിയമം രാജ്യത്തെ ഉപഭോക്തൃ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രധാന ഉപകരണമാണെന്ന് തെളിയിച്ചിരിക്കുന്നു.

For More

Download Consumer Protection Act 2019 PDF (Malayalam)

Download Human Rights in India PDF (Malayalam)

Download Judiciary Notes PDF in English

Download Fundamental Rights and Duties PDF (Malayalam)

Kerala PSC Degree Level Study Notes

Download BYJU’S Exam Prep App

Our Apps Playstore
POPULAR EXAMS
SSC and Bank
Other Exams
GradeStack Learning Pvt. Ltd.Windsor IT Park, Tower - A, 2nd Floor, Sector 125, Noida, Uttar Pradesh 201303 help@byjusexamprep.com
Home Practice Test Series Premium