चौरी-चौरा घटनेला 100 वर्षे पूर्ण, 100 Years of Chauri Chaura Incident, Cause, Effect, Download PDF

चौरी चौरा घटना

• 1 ऑगस्ट 1920 रोजी गांधीजींनी सरकारविरोधात असहकार आंदोलन सुरू केले होते.
• त्यात स्वदेशी वापरणे आणि परदेशी वस्तूंवर बहिष्कार टाकणे, विशेषत: यंत्राने बनवलेले कापड, आणि कायदेशीर, शैक्षणिक आणि प्रशासकीय संस्था, "कुशासन करणाऱ्या राज्यकर्त्याला मदत करण्यास नकार देणे" यांचा समावेश होता.हा घटक MPSC राज्यसेवा, MPSC संयुक्त , MPSC CDPO, MPSC गट क आणि इत्यादी परीक्षांसाठी उपयुक्त आहे. 
• 1921-22 च्या हिवाळ्यात, काँग्रेस आणि खिलाफत चळवळीच्या स्वयंसेवकांना स्वयंसेवक दलात संघटित करण्यात आले.
• खिलाफत चळवळ ही भारतातील एक पॅन-इस्लामिक शक्ती होती जी 1919 मध्ये ब्रिटीश राजवटीत भारतातील मुस्लिम समाजातील एकतेचे प्रतीक म्हणून ऑट्टोमन खलिफाला वाचवण्याच्या प्रयत्नात उद्भवली.
• काँग्रेसने या चळवळीला पाठिंबा दिला आणि महात्मा गांधींनी असहकार चळवळीला जोडण्याचा प्रयत्न केला.

काय आहे चौरी चौरा घटना?

• 2 फेब्रुवारी 1922 रोजी, लोक अहिंसक पद्धतीने बाजारपेठेत वाढलेल्या किमतीच्या विरोधात निदर्शने करत होते. त्यांना पोलिसांनी अमानुषपणे मारहाण केली आणि त्यांच्या अनेक नेत्यांना अटक करून उत्तर प्रदेशातील चौरी चौरा पोलीस स्टेशनमध्ये ठेवण्यात आले.
• असहकार चळवळीच्या स्वयंसेवकांनी पोलिसांच्या क्रूर कृत्यांविरोधात आणखी एक आंदोलन करण्याची योजना आखली.
• 4 फेब्रुवारी रोजी सुमारे 2500 लोकांनी चौरी चौरा मार्केटच्या दिशेने कूच करून दारू विक्रीच्या दुकानाला विरोध केला.
• 4 फेब्रुवारीला स्वयंसेवकांनी शहरात जम बसवला आणि सभेनंतर स्थानिक पोलीस ठाण्याकडे मोर्चा वळवला आणि जवळच असलेल्या मुंडेरा बाजाराला टाळे ठोकलं.
• पोलिसांनी जमावावर गोळीबार केला त्यात काही जण ठार तर अनेक स्वयंसेवक जखमी झाले.
• प्रत्युत्तरादाखल जमाव पोलीस ठाण्याला आग लावण्याच्या दिशेने निघाला.
• पळून जाण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या काही पोलिसांना पकडून बेदम मारहाण करण्यात आली. शस्त्रांसह पोलिसांची बरीचशी मालमत्ता नष्ट झाली.
• जमावाला घाबरवण्याच्या आणि पांगवण्याच्या प्रयत्नात गुप्तेश्वर सिंगने आपल्या 13 स्थानिक पोलिस अधिकाऱ्यांना हवेत चेतावणी देणारे गोळ्या झाडण्याचे आदेश दिले. 
• परिस्थिती नियंत्रणाबाहेर गेल्याने उपनिरीक्षक पृथ्वी पाल यांनी पोलिसांना पुढे जाणाऱ्या जमावावर गोळीबार करण्याचे आदेश दिले, त्यात तीन ठार झाले आणि अनेक जण जखमी झाले.
• पोलीस माघार घेण्याच्या कारणाबाबतचे अहवाल वेगवेगळे आहेत, काहींनी असे सुचवले आहे की हवालदारांचा दारूगोळा संपला आहे तर काहींनी असा दावा केला आहे की गोळीबाराला जमावाची अनपेक्षितपणे ठाम प्रतिक्रिया कारणीभूत होती. त्यानंतर झालेल्या गदारोळात, संतप्त जमावाने पुढे जात असताना मोठ्या संख्येने असलेले पोलीस पुन्हा पोलीस चौकीच्या आश्रयाला आले. त्यांच्या रांगेत गोळीबार झाल्याने संतप्त झालेल्या जमावाने चौकी पेटवून दिली, त्यात सिंग आणि आत अडकलेल्या हवालदारांसह सर्व भारतीय पोलीस ठार झाले.

चौरीचौरा घटने विषयी अधिक माहिती जाणून घेण्यासाठी खाली दिलेली पीडीएफ डाउनलोड करावी:

चौरी चौरा घटना, Download PDF मराठीमध्ये 

Related Important Articles: 

More From Us:

Maharashtra Static GK 

MPSC Current Affairs 2022: Download in Marathi & English

Important Government Schemes For MPSC 

NCERT Books for MPSC State Exam 2022

Maharashtra State Board Books PDF

MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]

Download BYJU'S Exam Prep App

Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF's & more, Join our Telegram Group Join Now